İş Göremezlik Raporu Nedir, Nasıl Alınır?

İş göremezlik raporu, çalışanların sağlık sorunları nedeniyle işine geçici olarak devam edemeyeceğini resmi olarak belgeleyen bir dokümandır. Bu rapor, iş kazası, hastalık ya da gebelik gibi durumlarda, çalışanın iş yerinden uzak kaldığı süreyi yasal çerçevede tanımlar ve SGK tarafından sağlanan iş göremezlik ödeneği gibi yan haklardan yararlanmasını sağlar. Rapor, çalışanın sağlık durumu nedeniyle işini yapamayacak durumda olduğunu tespit eder ve bu süreçte çalışanı koruma altına alır. İş göremezlik raporu, çalışanlar için maddi kayıpların önlenmesine yardımcı olurken, işverenin de bu süreçteki sorumluluklarını düzenler. Rapor süresi boyunca çalışanın yerine getirilemeyen işler ve çalışma düzeninin nasıl organize edileceği işverenin sorumluluğundadır.

Ayrıca iş göremezlik raporu, SGK tarafından belirlenen koşullara uygun olarak alınmalı ve doğru şekilde bildirilmelidir. Bu süreç, çalışanın iş göremezlik ödeneğinden faydalanabilmesi için hayati önem taşır. Raporun nasıl alınacağı, hesaplanacağı ve iş göremezlik ödeneğinin ne zaman yatırılacağı gibi tüm aşamalar, çalışanların iş gücü kaybını telafi etmek ve bu süre boyunca ekonomik anlamda desteklenmesini sağlamak amacıyla yapılandırılmıştır.

İş Göremezlik Raporu Nedir?

İş göremezlik raporu, bir çalışanın sağlık sorunları nedeniyle işine geçici olarak devam edemeyeceğini belgeleyen resmi bir belgedir. Bu rapor, çalışanların hastalık, kaza veya başka sağlık sorunları nedeniyle işyerinden uzak kaldığı süreyi yasal olarak tanımlar. İşverenin, çalışanın bu süreçteki haklarını ve yükümlülüklerini doğru bir şekilde yönetebilmesi için iş göremezlik raporunun anlamı ve işleyişi konusunda bilgi sahibi olması önemlidir.Çalışan, sağlık durumunun çalışmasına engel olduğunu kanıtlamak için sağlık kuruluşlarından bu raporu alır. Rapor, işverenin çalışanı bu süre zarfında ücretli veya ücretsiz izinli sayması gerektiğini belirler. 

Rapor süresi boyunca çalışanın yerine getirilemeyen işlerin nasıl yönetileceği ve çalışma düzeninin nasıl organize edileceği işverenin sorumluluğundadır. Ayrıca işveren internet üzerinden iş göremezlik raporu onaylaması yapmak zorundadır. Böylece SGK hizmet dökümü işlemleri için gerekli bilgiler SGK sistemine kaydedilmiş olur ve çalışanın rapor süresince hak ettiği sosyal güvenlik ödemeleri düzenlenir. İşverenin bu süreci dikkatle yönetmesi, hem çalışan haklarının korunması hem de yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından kritik öneme sahiptir.

İş Göremezlik Raporu Nasıl Alınır?

Çalışanların sağlık sorunları veya gebelik gibi özel durumlar nedeniyle işlerine ara vermek zorunda kaldıklarında, maddi kayıplarını karşılamak amacıyla iş göremezlik raporu alınması gerekir. Bu rapor, çalışanların iş gücü kaybını belgeleyerek istirahat süreleri boyunca ücret kaybını en aza indirmeyi amaçlar. Raporun alınabilmesi için belirli koşulların sağlanması zorunludur.

Öncelikle iş göremezlik raporu alabilmek için çalışanların işten en az 3 gün süreyle uzak kalmaları gerekir. 3 günden kısa süreli sağlık sorunları için alınan raporlar, iş göremezlik ödeneği kapsamına girmez. Raporun geçerli olabilmesi için, SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından alınmış olması şarttır. Bu sağlık kuruluşları, SGK’nın belirlediği kriterlere göre hizmet veren hastaneler ve uzman doktorlar tarafından oluşturulmuştur. Dolayısıyla, çalışanların rapor almak için sadece bu yetkili kurumlara başvurmaları gerekmektedir.

Yetkisiz bir kurumdan alınan raporlar, SGK tarafından geçerli sayılmayacaz ve iş göremezlik ödeneği ödenmez. Bunun yanı sıra sigortalı kişilerin bu ödenekten yararlanabilmeleri için son bir yıl içerisinde en az 90 gün sigorta primi ödenmiş olmalıdır. Bu koşul, çalışanların iş göremezlik süresince SGK tarafından desteklenmesini sağlar. Eğer bu prim şartı yerine getirilmemişse, çalışanlar iş göremezlik ödeneğinden faydalanamaz.

İş Göremezlik Ödemesi Nedir?

İş göremezlik ödeneği, hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya annelik gibi durumlar nedeniyle çalışanın geçici olarak işini yapamayacak hale gelmesi durumunda, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan önemli bir sosyal güvenlik hizmetidir. Bu ödeme, çalışanın iş göremediği süre boyunca geçimini sürdürebilmesine ve tedavi masraflarını karşılayabilmesine yardımcı olmayı amaçlar.

İş göremezlik ödeneği, çalışanın günlük kazancı üzerinden hesaplanır. Ödeneğin miktarı, tedavi şekline bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer çalışan hastanede yatarak tedavi görüyorsa günlük kazancının yarısı; ayakta tedavi görüyorsa, günlük kazancının üçte ikisi iş göremezlik ödeneği olarak hesaplanır ve SGK tarafından ödenir.

Bu şekilde çalışanın iş göremediği süre boyunca maddi kayıpları en aza indirilir. Bu ödenekten faydalanabilmek için çalışanın SGK'ya kayıtlı yani sigortalı olması gerekmektedir. Ayrıca iş göremezlik raporu ödeneği alabilmek için belirli koşulların yerine getirilmiş olması şarttır. Çalışanın iş göremezlik raporunu zamanında işverene ve SGK'ya bildirmesi gerekmektedir. Bu raporun SGK tarafından onaylanmasıyla birlikte ödenek çalışanın banka hesabına yatırılır.

İş Göremezlik Raporu Çeşitleri Nelerdir?

İş göremezlik raporları, çalışanların iş kazası, hastalık veya benzeri durumlar nedeniyle geçici ya da kalıcı olarak işlerini yerine getiremeyecek durumda olduklarını belgeleyen resmi evraklardır. Bu raporlar, çalışanın sağlık durumunun iş yapmaya uygun olmadığını resmi olarak tespit eder ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan iş göremezlik ödeneği gibi sosyal haklardan yararlanmasına olanak tanır. İş göremezlik raporları, çeşitli nedenlere bağlı olarak düzenlenebilir ve her biri belirli bir durumu kapsar. Bu bağlamda başlıca iş göremezlik raporu çeşitleri şunlardır:

İş Kazası Durumunda İş Göremezlik Raporu

İş kazası, çalışanın işini yaparken ya da iş yerinde geçirdiği bir kaza sonucu yaralanması ya da sağlık durumunun olumsuz etkilenmesi durumudur. Bu tür kazalar, çalışanın geçici ya da kalıcı olarak işini yapamayacak duruma gelmesine neden olabilir. İş kazası durumunda, çalışanın iş göremez hale gelmesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından iş göremezlik ödeneği sağlanır. Ancak bu ödenekten yararlanabilmek için öncelikle iş kazası durumunda bir iş göremezlik raporu alınması gerekmektedir. 

İş kazası geçiren bir çalışan, kazadan hemen sonra en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Bu sağlık kuruluşunda yapılacak muayene ve tetkikler sonucunda çalışanın sağlık durumu değerlendirilir ve gerekli görüldüğü takdirde iş göremezlik raporu düzenlenir. Bu rapor, çalışanın iş kazası nedeniyle geçici olarak iş göremez durumda olduğunu belgeleyen resmi bir belgedir.İş kazası durumunda düzenlenen iş göremezlik raporu, SGK’ya bildirilmek üzere çalışanın işverenine teslim edilir. İşveren, bu raporu en kısa sürede SGK’ya iletmekle yükümlüdür. SGK tarafından rapor incelenir ve iş kazası nedeniyle raporlu olunan her gün için geçici iş göremezlik ödeneği çalışana ödenir.

Hastalık Hali Durumunda İş Göremezlik Raporu

Çalışan, hastalandığı zaman bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olmalıdır. Yapılan muayene sonucunda, doktor çalışanın iş göremez durumda olduğunu tespit ederse, iş göremezlik raporu düzenler. Bu rapor, çalışanın dinlenmesi ve tedavi sürecini evde geçirmesi gerektiğini belirtir.Hastalık hali nedeniyle düzenlenen iş göremezlik raporu, çalışanın işvereni aracılığıyla SGK’ya iletilir. SGK, raporu inceledikten sonra çalışanın iş göremezlik ödeneği alıp almayacağına karar verir. Kaza, hastalık ve rahatsızlık gibi haller nedeniyle alınan istirahatler için raporun üçüncü gününden itibaren her gün için geçici iş göremezlik ödeneği çalışana ödenir.

İş Göremezlik Ödemesi Ne Zaman Yatar?

İş göremezlik ödemesi, çalışanların sağlık sorunları nedeniyle işlerini yapamadıkları durumlarda, maddi kayıplarını telafi etmek amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan bir ödemedir. Bu ödeme, iş göremezlik raporunun 3. gününden itibaren hesaplanmaya başlanır. İlk iki gün için herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığından, bu süre zarfında SGK tarafından ödeme yapılmamaktadır. Dolayısıyla bir ya da iki günlük raporlar için sigortalı çalışanlara herhangi bir iş göremezlik ödemesi yapılmaz.

Ancak iş kazası gibi istisnai durumlarda, sigortalı çalışanlara daha geniş bir ödeme kapsamı sunulmaktadır. İş kazası nedeniyle rapor alan çalışanlar, rapor süresince her gün için SGK'dan ödeme alabilirler. Bu durumda sağlık aktivasyonu için 30 günlük prim ödeme koşulu ya da geriye dönük 90 gün çalışma zorunluluğu aranmaz. Bu, iş kazası geçiren sigortalıların daha hızlı ve etkili bir şekilde maddi destek almasını sağlar. İş göremezlik raporu ile ilgili ödemeler, raporun SGK’ya iletilmesinden sonra en geç 15 gün içerisinde PTT aracılığıyla çalışanın hesabına yatırılır. 

Bu ödeme, PTT üzerinden çalışanın adına açılan hesaba aktarılır ve belirli bir süre içinde alınması gerekmektedir. Eğer ödeme belirtilen süre içerisinde alınmazsa tutar SGK'ya geri gönderilir. İş göremezlik raporu sorgulama işlemi, çalışanların ödemelerinin ne zaman yatırılacağını takip etmeleri açısından önemlidir. Çalışanlar, iş göremezlik raporunu e-Devlet üzerinden görüntüleyebilir ve raporun durumunu kontrol edebilirler. Bu sayede ödeme süreçlerini kontrol altında tutarak herhangi bir aksaklık yaşanmasını önleyebilirler.

Geçici İş Göremezlik Raporu Nasıl Alınır?

Geçici iş göremezlik raporu almak için ilk adım, çalışanı etkileyen sağlık sorunlarının bir doktor tarafından değerlendirilmesidir. Çalışan, yaşadığı sağlık problemi nedeniyle bir sağlık kuruluşuna başvurur ve muayene edilir. Muayene sonucunda doktor, çalışanın işine devam etmesinin sağlığı açısından riskli olduğunu belirlerse geçici iş göremezlik raporu düzenler. Bu rapor, çalışanın belirli bir süre boyunca iş göremez durumda olduğunu ve bu nedenle işine ara vermesi gerektiğini resmi olarak belgeleyen bir rapordur. 

Raporun süresi, çalışanın sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir ve doktorun tavsiyelerine göre belirlenir. İyileşme süreci boyunca, çalışanın sağlık durumu düzenli olarak takip edilir. Gerekirse rapor süresi uzatılabilir ya da sağlık durumunun iyileşmesi halinde çalışan işine geri dönmek için izin alabilir. Geçici iş göremezlik, çalışanın tamamen iyileşmesi ve eski işlevselliğine kavuşmasıyla sona erer.

İş Göremezlik Raporu Nasıl Hesaplanır?

İş göremezlik raporu, çalışanın sağlık sorunları nedeniyle işini yapamayacak durumda olduğunu belgeleyen bir dokümandır ve bu süre boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan ödemeyi belirleyen en önemli faktördür. 2024 yılı itibarıyla iş göremezlik raporu parası hesaplaması çalışanın günlük kazancı üzerinden belirli bir oranla gerçekleştirilir. Bu hesaplama, çalışanın aldığı tedavi şekline ve çalışanın sigortalı statüsüne göre değişiklik gösterir. 

İş göremezlik rapor parası, çalışanın son üç aylık sigorta primine esas kazancı dikkate alınarak hesaplanır ve tedavi şekline göre farklı oranlarda ödenir. İş kazaları ve meslek hastalıkları için raporlu olunan günlerin tamamı hesaplamaya dahil edilir. Ancak hastalık durumunda ilk iki gün, hesaplamadan çıkarılır. Hesaplama için ilk olarak günlük gelire ulaşılır.

Örneğin; 20.002,50 TL brüt maaş yani asgari ücret alan bir çalışan, son 3 ayda 90 gün çalışmış olsun.

• Son 3 aylık prime esas kazanç tutarı 20.0002,50 TL x 3 hesaplamasından 60.007,50 TL’dir.
• Günlük geliri ise 60.0007,50 TL ÷ 90’dan 666,75 TL’dir.

Tedavi şekline göre asgari ücretliler için ödemeler ise şöyledir;

• Yatarak Tedavi Durumunda: Çalışan yatarak tedavi görürse son üç aylık prime esas kazanç tutarı ile elde edilen günlük ücretin yarısı kadar ödeme yapılır. Asgari ücretli bir çalışan için iş göremezlik raporu ücreti 333,37 TL’dir.
• Ayakta Tedavi Durumunda: Çalışan ayakta tedavi görürse son üç aylık prime esas kazanç tutarı ile elde edilen günlük ücretin 3’te 2’si kadar ödeme yapılır. Asgari ücretli bir çalışan için iş göremezlik raporu ücreti yatarak tedavi durumunda 444,5 TL’dir.

Rapor ücreti hesaplamasında detaylar şöyledir:

• Son 3 aylık prime esas kazanç tutarı ÷ Son 3 ayın gün sayısı = Günlük gelir.
• Yatarak tedavi görülmesi durumunda günlük rapor ücreti (Günlük gelir ÷ 2) olarak hesaplama yapılır.
• Ayakta tedavi görülmesi durumunda günlük rapor ücreti (Günlük gelir ÷ 3/2) olarak hesaplama yapılır.
•  Ödeme yapılacak gün sayısına hastalık durumunda raporlu olunan günde 2 çıkarılarak ulaşılır. İş kazası veya meslek hastalığı durumunda ise raporlu gün sayısı kadar ödeme yapılır.
• Rapor için hesaplanan ücret ile ödeme yapılacak gün sayısı çarpılarak rapor ücreti hesaplama formülüne ulaşılır. 

3 günlük iş kazası veya meslek hastalığı ile hastalık için asgari ücretli bir çalışana ödenecek rapor ücreti aşağıdaki gibidir.

Rapor Türü	Tedavi Türü	Rapor Süresi	Ödeme Yapılacak Gün Sayısı	Ödenecek Toplam Tutar
Meslek hastalığı veya iş kazası	Ayakta	3	3	1.333,50 TL
Hastalık	Ayakta	3	1	444,5 TL
Meslek hastalığı veya iş kazası	Yatarak	3	3	1.000,13 TL
Hastalık	Yatarak	3	1	333,37 TL

Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, hukuki görüş ve tavsiye içermediğini, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki mevzuata dayalı olduğunu ve zamanla mevzuat değişiklikleri ile ilgili kurumların görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabileceğini bildiririz.