SGK Eksik Gün Nedenleri ve Kodları Nelerdir?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) nezdinde kayıtların sağlıklı tutulması ve çalışanların sosyal güvenlik haklarının eksiksiz bir şekilde tesis edilmesi oldukça önemlidir. Sosyal Güvenlik Kurumu, çalışanların sigortalılık sürelerini ve prim ödemelerini düzenli olarak takip eder. Ancak bazı dönemlerde sigorta gününüz beklediğinizden daha az olabilir. Çalışanın bir ay içindeki çalışma süresinin 30 günden az olması halinde bu durumun Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) belirli neden kodları aracılığıyla bildirilmesi, eksik gün bildirim sürecinin temelini oluşturur. SGK eksik gün nedenleri, kodları ve hesaplamaları hakkında bilgi detaylı bilgi sahibi olun.

SGK Eksik Gün Nedir, Neden Olur?

Sigorta eksik gün, bir çalışanın bir ay içerisinde o ayın toplam gün sayısından daha az süreyle prim ödenmesi durumunu ifade eder. Bu durum, çalışanın o ay içerisinde tam zamanlı olarak çalışmadığı veya çeşitli nedenlerle belirli günlerde prim ödenmediği anlamına gelir. Sigorta günüm neden eksik sorusunun farklı pek çok cevabı olabilir. Bu nedenler işverenden kaynaklanabileceği gibi çalışanın kendi durumundan da kaynaklanabilir.

Şirket sahipleri veya insan kaynakları departmanları sigorta eksik gün durumunu Sosyal Güvenlik Kurumuna mutlaka kodlarla bildirmelidir. Kodların doğru bir şekilde anlaşılması ve sisteme girilmesi doğru bordro süreci yönetilmesini ve denetimlerde sorun yaşanmamasını da beraberinde getirir. Çalışanlar da SGK eksik gün prim hesaplama yaparak eksik günlerinin olup olmadığını öğrenebilirler.

Eksik Gün Bildirimi Neden Yapılır?

İşverenler, çalışanlarının o ay içerisinde tam çalışmadığı veya prim ödenmeyen günlerini SGK'ya bildirmekle yükümlüdür. Bu bildirim, eksik gün bildirimi olarak adlandırılır ve SGK'nın kayıtlarının doğru tutulması ve çalışanların sosyal güvenlik haklarının korunması açısından büyük önem taşır. Eksik gün bildirimi, işverenlerin yasal bir zorunluluğu olup zamanında ve doğru bir şekilde yapılması gerekir.

SGK Eksik Gün Kodları ve Anlamları Nelerdir?

SGK, eksik gün nedenlerini standartlaştırmak ve kayıtları tutarlı hale getirmek amacıyla eksik gün kodları kullanır. Bu kodlar, işverenler tarafından ilgili belgelerde belirtilir. SGK eksik gün nedenleri, çalışanın eksik çalıştığı günlerin gerekçesini belirtmek üzere işveren tarafından bildirilen kodlardır. Bu nedenlerin doğru bir şekilde belirtilmesi işverenin yasal sorumluluğudur. SGK eksik gün kodları ve anlamları, bildirge sürecinde doğru kod seçiminin yapılmasını sağlayarak işverenin yükümlülüklerini kolaylaştırır. SGK eksik gün kodları ve anlamları bu şekildedir:

• Kod 1 İstirahat: Çalışanın hastalık veya kaza sonucu almış olduğu istirahat raporu süresince geçerlidir.
• Kod 3 Disiplin Cezası: Çalışana uygulanan disiplin cezası nedeniyle işe gelmediği günleri kapsar.
• Kod 4 Gözaltı Durumu: Çalışanın herhangi bir nedenle gözaltına alınması sonucu işe devamsızlık durumunu belirtir.
• Kod 5 Tutukluluk: Bu kod, çalışanın herhangi bir suç isnadıyla tutuklanması sonucu işine devam edemediği günleri belirtmek için kullanılır.
• Kod 6 Kısmi İstihdam: Çalışanın ay içinde tam süreli çalışmadığı, belirli gün ve saatlerde çalıştığı durumları kapsar.
• Kod 7 Puantaj Kayıtları: Özellikle inşaat ve tarım benzeri sektörlerde veya çağrı merkezi gibi esnek çalışma düzenine sahip işyerlerinde çalışanın fiili çalışma gün sayısının puantaj cetveli ile belirlendiği durumları ifade eder. Puantaj ve puantaj cetveli bu kodun kullanımında önemlidir.
• Kod 8 Grev: Çalışanların yasal grev hakkını kullandığı günleri kapsar.
• Kod 9 Lokavt: İşverenin yasal olarak işi durdurması (lokavt) nedeniyle çalışılmayan günleri ifade eder.
• Kod 10 Genel Hayatı Etkileyen Durumlar: Deprem, sel ve yangın gibi genel hayatı olumsuz etkileyen olaylar nedeniyle işe devamsızlık durumlarını kapsar.
• Kod 11  Doğal Afetler: Doğal afetler nedeniyle işe devamsızlık durumlarını ifade eder.
• Kod 12 Birden Fazla Eksik Gün: Aynı ay içinde bir çalışanın birden fazla farklı gerekçeyle eksik çalışması durumunda bu kod kullanılır.
• Kod 13 Diğer Nedenler: Eksik çalışmaya yol açan ve mevcut listedeki diğer nedenlere uymayan durumlar için kullanılır.
• Kod 15 Devamsızlık: Çalışanın mazeretsiz olarak işe gelmediği günleri ifade eder.
• Kod 16 Fesih Nedeni: İş sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle ayın tamamında çalışılmayan günleri kapsar.
• Kod 17 Ev Hizmetlerinde 30 Günden Az Çalışma: Ev işlerinde ay içinde 30 günden daha az süreyle çalışanların eksik günlerini bildirmek için kullanılır.
• Kod 18 Kısa Çalışma Ödeneği: Çalışanların ekonomik dalgalanmalar veya zorlayıcı sebeplerle uygulanan kısa çalışma ödeneği aldıkları günleri göstermek amacıyla işaretlenir.
• Kod 19  Ücretsiz Doğum İzni: Doğum yapmış bir çalışanın yasal analık izninin sona ermesinin ardından kullandığı ücretsiz doğum izni süresindeki eksik günleri belirtmek için kullanılır.
• Kod 20 Ücretsiz Yol İzni: Çalışanın şehir dışına gitmesi için verilen ücretsiz yol izni günlerini kapsar.
• Kod 21 Diğer Ücretsiz İzin: Belirtilen ücretsiz izin türleri dışında işveren ve çalışanın aralarında anlaşması durumunda verilen izin günlerini kapsar.
• Kod 23 Yarım Çalışma: Bazı durumlarda uygulanan ve çalışana yarım ücret ödenen izin türünü ifade eder.
• Kod 24 Yarım Çalışma ve Diğer Nedenler: Bir çalışanın aynı ay içerisinde hem yarım çalışma ödeneği aldığı hem de bunun dışında farklı bir sebepten dolayı da eksik çalışma gününün bulunduğu durumlarda kullanılır.
• Kod 25 Diğer Belge/Kanun Türlerinden Gün Tamamlama: Bir çalışanın aynı ay içerisinde birden fazla farklı belge veya kanun türü kapsamında bildiriminin yapılması gerektiği durumlarda ortaya çıkan eksik günleri ifade etmek için kullanılır.
• Kod 26 Kısmi İstihdama İzin Verilen Yabancı Uyruklu Sigorta: Bazı yabancı uyruklu çalışanlar, kendi ülkelerindeki mevzuatlar doğrultusunda Türkiye'de yalnızca kısmi süreli çalışabiliyorsa bu kodla bildirilir.
• Kod 27 Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenlere Dayalı: Çalışanların kısa çalışma ödeneği aldıkları dönemin yanı sıra aynı ay içerisinde farklı sebeplerden dolayı da eksik çalışma durumlarının yaşandığı zamanlarda kullanılır.
• Kod 28 Pandemi Ücretsiz İzin: 4857 sayılı İş Kanunu'nun geçici 10. maddesi gereğince işveren tarafından tek taraflı olarak ücretsiz izne çıkarılan sigortalı çalışanlar için kullanılır.

SGK Eksik Gün Kodları Listesi

SGK eksik gün kodları, eksikliğin nedenine göre 01 ile 29 arasında değişir. SGK eksik gün kodları listesi:

SGK Eksik Gün Kodları	SGK Eksik Gün Açıklamaları
Kod 1	İstirahat Nedeni
Kod 3	Disiplin Cezası Nedeni
Kod 4	Gözaltına Alınma Nedeni
Kod 5	Tutuklanma
Kod 6	Kısmi İstihdam
Kod 7	Puantaj Kayıtları
Kod 8	Grev
Kod 9	Lokavt
Kod 10	Genel Hayatı Etkileme Durumları
Kod 11	Doğal Afetler
Kod 12	Birden Fazla Eksik Gün
Kod 13	Diğer Nedenler
Kod 15	Devamsızlık
Kod 16	Fesih Nedenleri
Kod 17	Ev Hizmetlerinde 30 Günden Az Çalışma
Kod 18	Kısa Çalışma Ödeneği
Kod 19	Ücretsiz Doğum İzni
Kod 20	Ücretsiz Yol İzni
Kod 21	Diğer Ücretsiz İzin
Kod 22	5434 SK ek 76, gm 192:
Kod 23	Yarım Çalışma
Kod 24	Yarım Çalışma ve Diğer Nedenler
Kod 25	Diğer Belge/Kanun Türlerinden Gün Tamamlama
Kod 26	Kısmi İstihdama İzin Verilen Yabancı Uyruklu
Kod 27	Kısa Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler
Kod 28	Pandemi Ücretsiz İzin (4857 Geç. 10 Md.)
Kod 29	Pandemi Ücretsiz İzin (4857 Geç. 10.Md) Ve Diğer

En Sık Kullanılan Eksik Gün Kodları

Uygulamada sıklıkla rastlanan SGK eksik gün kodları şunlardır:

• Kod 1 - İstirahat,
• Kod 6 - Kısmi İstihdam,
• Kod 7 - Puantaj Kayıtları,
• Kod 15 - Devamsızlıktır.

İşverenlerin bu kodların anlamlarını ve doğru kullanımını bilmesi yasal süreçlerin sorunsuz ilerlemesi açısından önemlidir.

SGK Eksik Gün Nasıl Hesaplanır?

Sigorta eksik gün hesaplama, oldukça basittir. Bir ay içerisindeki toplam gün sayısından (genellikle 30 gün) çalışanın SGK'ya bildirilen prim gün sayısı çıkarılarak bulunur. Örneğin, bir çalışan bir ayda 28 gün prim bildirimi yapılmışsa o ay için 30 - 28 = 2 eksik günü vardır.

SGK Eksik Gün Bildirimi Nasıl Yapılır?

Eksik gün bildirimi Sosyal Güvenlik Kurumunun özellikle takip ettiği önemli konuların başında gelir. Eksik gün bildiriminin yasal çerçevede çalışanların haklarının korunarak yapılması gerekir. İnsan kaynakları departmanı veya işveren eksik gün bildirimini Muhtasar ve Prim Hizmet Sistemi (MUHSGK) üzerinden yapması gerekir.

Eksik gün bildirimi sırasında kullanılan gerekçeye dair belgeler saklanmalı ve SGK’nın istemesi durumunda yetkililere sunulmalıdır. Çalışanların SGK hizmet dökümü belgelerini düzenli olarak kontrol etmeleri, prim gün sayılarını ve varsa eksik günlerini takip etmelidir.

İşverenler için Eksik Gün Bildirimi Süreci

İşverenler, her ayın sonunda çalışanlarının puantaj kayıtlarını dikkatlice inceleyerek tam çalışmayan veya çeşitli nedenlerle işe gelmeyen çalışanların eksik günlerini tespit eder. Eksik günlere karşılık gelen doğru SGK eksik gün kodları kullanarak bildirimde bulunur. Bildirimin yasal süresi içerisinde ve doğru bilgilerle yapılması önemlidir. Yasal süre bir sonraki ayın yirmi altısına kadardır. Örneğin, Haziran ayına ait bildirim yapılacaksa 26 Temmuz’a en geç SGK sistemine girilmesi gerekir. Ayın 26’sının resmî tatil günlerine rastlaması durumunda ise takip eden ilk iş gününde bildirim yapılması gerekir.

SGK Eksik Gün Bildirimi Yapılmazsa Ne Olur?

İşverenlerin eksik gün bildirimi yapmaması veya hatalı bildirimde bulunması durumunda SGK tarafından idari para cezaları uygulanabilir. Ayrıca, çalışanların sosyal güvenlik haklarında kayıplar yaşanır ve ileride işverenle çalışan arasında hukuki anlaşmazlıklar ortaya çıkabilir.

İşverenin Eksik Gün Bildirmemesi Durumunda Çalışan Hakları

Çalışanların öncelikle işverenle iletişime geçerek durumu düzeltilmesini talep etme hakkı vardır. İşverenin düzeltme yapmaması halinde çalışanlar SGK'ya şikayette bulunabilirler. Çalışanların mağduriyeti ortaya çıkar. Prime esas kazanç hesaplama ile çalışanların SGK primlerinin hangi tutar üzerinden hesaplanacağı belirlenir. Eksik gün olması durumunda prime esas kazanç da buna orantılı olarak düşer. Yapılan inceleme sonucunda işverenin hatalı işlem yaptığı tespit edilirse gerekli düzeltmeler yapılır ve işverene idari para cezası uygulanır.

Eksik Günlerin Emeklilik Primine Etkisi Nedir?

Sigortalı çalışan kişilerin emekli olabilmesi için yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi bazı şartları karşılaması gerekir. Bu şartlardan sigorta eksik gün durumu olanlar emekli olamaz. Ancak geriye dönük borçlanma ile eksik prim günlerini ödeyerek emekli olabilirler.

Eksik Günleri Tamamlama Yöntemleri Nelerdir?

Eksik prim günlerini tamamlamanın bazı yolları bulunur. Eksik prim günleri borçlanma yoluyla, isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek veya ek çalışmalar yaparak telafi edilebilir.