Kurum Kültürü Nedir? Çalışan Aidiyeti Nasıl Sağlanır?

Kurum kültürü, en basit şekilde “Bir kurumun yazılı olan ve olmayan; tüm çalışanlarını kapsayan ve tamamının davranışlarını düzenleyen; kuruma özgü alışkanlık, inanç ve davranışlar bütünüdür.” cümlesiyle açıklanabilir. Köklü bir kurum kültüründen bahsedebilmek için, kurumda ortaya çıkan bir durumda çalışanların benzer ya da aynı davranışı sergiliyor olması gerekmektedir. MultiNet Up olarak bu yazımızda, kurum kültürü ile ilgili çeşitli bilgileri ve çalışan aidiyetinin nasıl sağlanabileceği hakkında bazı ipuçlarını paylaştık.

Kurum Kültürünün Özellikleri

• Kurum kültürü, kuruluş anında olmayan ve zamanla ortaya çıkan kurallar barındırır. Çalışanlar, yöneticilerin davranışlarını takip edeceklerinden, kurum kültürünün oluşmasında yöneticilerin davranışları belirleyici role sahiptir.
• İş başvurusunda bulunan adayların işe olduğu kadar kurum kültürüne de uyumlu olması önemlidir. Kurum için önemli olan “Dayanışma” ya da “Yenilikçilik” gibi özelliklerin, aday tarafından ne kadar önemsendiği dikkate alınmalı ve işle ilgili yetenekleri ile birlikte değerlendirilmelidir.
• Kurum kültürünü oluşturmak zaman alır ve kurumda yer alan kişiler tarafından kurum kültürüne göre hareket etmek ya da düşünmek alışkanlığa dönüşür. Bu nedenle, kurum kültürünün içeriğini oluşturan kurallardan herhangi birinde değişiklik yapmak, çalışanların alışkanlıklarına etki edeceğinden dolayı dirençle karşılaşabilir.

Kurum Kültürü Türleri

• Klan Kültürü: Genellikle küçük ve geleneksel yapıdaki işletmelerde görülen klan kültüründe yazılı kurallardan çok zamanla öğrenilen ve çalışanlar arasında duygusal bağa dayanan kurallar baskındır. İşletmenin en üst yöneticisi ya da patronu, çalışanlar için anne/baba figürü olarak görülür. Kuruma ve kurum içerisindeki diğer bireylere bağlılığın çok yüksek olduğu klan kültüründe ortak amaç için hareket etme isteği tüm bireylerde kolayca görülebilir. Bu kültür türünün olumsuz yönü ise, özellikle yönetim kademesine dışarıdan birinin atanmasına olumsuz tepki verilmesidir.
• Hiyerarşi Kültürü: Genellikle yazılı kurallar üzerine kurulu olan hiyerarşi kültüründe, bürokratik ve oldukça resmi bir yapı hakimdir. İş bölümünün net bir şekilde ortaya koyulduğu hiyerarşi kültüründe önemli olan, bireylerin kurallara harfiyen uyması ve kendilerinden istenileni yapmasıdır. Hiyerarşi kültürüne sahip kurumlarda aidiyet hissi düşüktür çünkü çalışanlar kendilerine değil, yalnızca yaptıkları işe değer verildiğini düşünürler.
• Pazar Kültürü: Kurum içi rekabeti teşvik eden ve her bireyin başarısının kendisine ödül olarak döndüğü kültür türüdür. Hızlı hareket etme, verimliliğe ve sonuca odaklanma gibi şirket açısından maddi değerler yaratan kurallar pazar kültürünün temelini oluşturur.
• Adhokrasi Kültürü: Özellikle son dönemde popülerleşen adhokrasi kültüründe unvanlar ya da hiyerarşi önemsizdir. Bu kurum kültürünün temelinde her çalışana eşit şans tanımak, çalışanların tüm yeteneklerinden olabildiğince faydalanmak ve çalışanları kendi yeteneklerine göre yönlendirmek gibi olumlu kurumsal davranışlar yer alır. Özellikle hiyerarşi kültürünün tersi gibi düşünülebilecek bir yapıda olan adhokrasi kültüründe inisiyatif almak olumsuz karşılanmaz.

Çalışan Aidiyeti Nasıl Sağlanır?

Çalışan aidiyetinin düşük olduğu kurumlarda verimlilik diğer işletmelere göre daha düşüktür çünkü çalışanlar kendilerine söylenenin üzerine bir şey katmaya çalışmazlar. Bunun yanı sıra, aidiyet hissine sahip olmayan çalışanların işten ayrılması kolaydır. Kurumlar bu gibi nedenlerden dolayı çalışan aidiyetini artırmak için çaba harcarlar.  Çalışan aidiyeti ile kurum kültürü arasında sıkı bağlar vardır ve kurum kültürü oluşturulurken çalışan aidiyetinin de dikkate alınması gerekir. Aşağıda sıraladığımız konular, kurum kültür türü fark etmeksizin çalışan aidiyetini artıracak etkilere sahiptir.

• İletişime Önem Verin: Kurum içi iletişimi sadece denkler arasında değil, tepe yöneticiler ile çalışanlar arasında da sağlayın ve en alt kademedekilerin bile seslerini duyurabildikleri bir iletişim ağı kurun.
• İnisiyatif Alınmasına İzin Verin: Çalışanların, işi geliştirme ya da kolaylaştırma gibi konularda inisiyatif almalarına izin verin. Bu sayede, kendilerini bir çalışandan daha fazlası olarak göreceklerdir.
• Adil Olun: Çalışanlardan birine vereceğiniz herhangi bir ödül, diğer çalışanlar tarafından haklı ve kabul edilebilir olarak algılandığı takdirde, motivasyonlarını artıracak ve yeni hedefler belirlemelerine olanak sağlayacaktır.
• Zamanlamaya Dikkat Edin: Olumlu ve olumsuz geri bildirimlerinizde yer ve zamana dikkat edin. Çalışanları takdir etmek için kalabalık ortamları seçerken, uyarmak için mümkün olduğunca yalnız kaldığınız ortamları seçin.
• Kişisel Gelişimlerine Katkıda Bulunun: Çalışanlarınızın kişisel gelişimlerine katkıda bulunacak eğitimleri almalarını sağlamanız, onlarla ilgili uzun dönemli ve kariyerlerinde yukarıya doğru giden planlar yaptığınızı gösterecek ve kurum aidiyetlerini artırıcı etki yaratacaktır.
• Kararlara Ortak Edin: Şirketinizle ilgili bir karar alırken, çalışanlarınızın görüşlerini alın.
• Özel Günlerini Hatırlayın: Çalışanlarınızın doğum günlerinde izin vermek ya da çocukları olduğunda hediye vermek, kendilerini sadece bir çalışan olarak görmelerinin önüne geçecek ve aidiyet hislerinin artmasına yardımcı olacaktır.

İnsan kaynakları ile ilgili diğer yazılarımıza, web sitemizin Blog bölümünden ulaşabilirsiniz.