Çalışan Maaş Zammı Nedir, Ne Zaman ve Nasıl Yapılır?

Yıl sonunun yaklaşmasıyla hem çalışanları hem de yöneticileri yakından ilgilendiren maaş zammı konusu gündeme gelmeye başlıyor. Çalışan ücretleri, bir çalışanın bağlılığını ve verimliliğini doğrudan etkileyen bir unsurdur. Bu nedenle, hem çalışanın motive edilmesi hem de şirketin çıkarlarının korunması amacıyla çalışan maaşlarına uygulanacak zam oranlarının belirlenme sürecinin ve belirlenen zam oranlarının uygun şekilde planlanması gerekir.

Sizler için bu yazımızda, maaş zammının ne zaman ve nasıl yapıldığını açıkladık.

Maaş Zammı Ne Zaman Yapılır?

Her bir şirketin uyguladığı zam oranı farklılık gösterebileceği gibi maaş zammının yapılma sıklığı ve zamanı da şirketlere göre değişebiliyor. Bazı şirketler yılda bir kez çalışanlarının maaşlarını güncellerken, bazı şirketler altı ayda bir gibi sıklıkla yılda iki kez çalışan maaşlarına zam yapabiliyor. Benzer şekilde, şirketler çalışan ücretlerine zam yapacağı zamanı belirlerken ise iki etkeni göz önünde bulundurabiliyor. Bazı şirketler çalışanın çalışma süresini temel alırken, bazı şirketler maaş zammı için yeni yıla girmeyi yani Ocak ayını temel alıyor. 

Maaş Zammını Belirleyen Unsurlar Nelerdir?

Maaş zam oranını şirketler arası farklılık gösterse de şirketler zam oranını belirlerken belirli temel etkenleri göz önünde bulundurur. Bazı şirketler, zam oranını belirli bir yüzde aralığında belirleyerek zam döneminde çalışan maaşına bu oran doğrultusunda zam yapabilir. Bazı şirketler ise enflasyon oranı doğrultusunda çalışan maaşlarını güncelleyebiliyor. Bunlara ek olarak, şirketler maaş zam oranını belirlemek için çalışan performansı, piyasa koşulları, çalışanın pozisyonu ve beklentileri gibi etkenler de göz önünde bulundurulabiliyor. Bu durumda, her çalışan için farklı bir maaş zam oranı sunulabiliyor.

Maaş Zammı Nasıl Hesaplanır?

Maaş zammını hesaplamadan önce yöneticilerin uygulanacak zam oranını belirleyen etkenleri değerlendirmesi gerekiyor. Maaş zammı sabit bir yüzdelik orana göre hesaplanabileceği gibi Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan resmi oranlar doğrultusunda enflasyona göre de hesaplanabilir. Enflasyona bağlı hesaplamada Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) gibi endeksler göz önünde bulundurulur. Aşağıda bu iki yöntem ile yapılacak çalışan maaş zammı hesaplanmasına örnek olarak gösterilebilir.

Sabit Yüzdelik Orana Göre Zamlı Maaş Hesaplaması

Mevcut maaşı 5.000 TL bir çalışanın %15 sabit yüzdelik orana göre zamlı maaşı şu şekildedir:

• 5.000 TL x %15 = 750 TL
• Zam Miktarı = 750 TL
• Zamlı Maaş = 5.750 TL

Enflasyona Göre Zamlı Maaş Hesaplaması

Mevcut maaşı 5.000 TL bir çalışanın TÜFE ve/veya Yİ-ÜFE enflasyon endekslerine göre zamlı maaş hesaplanması için başvurulabilecek çeşitli seçenekler bulunuyor. Ayrıca, TÜFE ve Yİ-ÜFE enflasyon endekslerine ait oranlar zaman içerisinde değişiklik gösterebildiği için kesin bir maaş zammı hesaplaması için güncel endeks verilerinin kontrol edilmesi gerekiyor. Enflasyona göre zamlı maaş hesaplaması yaparken faydalanabileceğiniz seçenekler şu şekildedir:

• 12 aylık TÜFE ortalaması
• Geçen yılın aynı ayına ait TÜFE oranı
• 12 aylık Yİ-ÜFE ortalaması
• Geçen yılın aynı ayına ait TÜFE oranı
• 12 aylık TÜFE + Yİ-ÜFE ortalaması
• Geçen yılın aynı ayına ait TÜFE + Yİ-ÜFE oranı

Çalışanların motivasyonu, verimliliği ve bağlılıkları ile doğrudan ilişkili olan maaş zammı konusunu yukarıda sizler için açıkladık. Şirketinizin insan kaynakları süreçlerine yönelik benzer konu ve uygulamalar hakkında güncel bilgilere Multinet Blog sayfamız üzerinden ulaşabilir, bu süreçlerdeki etkinliğinizi arttırmayı sağlayacak Multinet UP çözümlerini keşfedebilirsiniz.