Zam Hesaplama, Maaş Yüzdesi Nasıl Hesaplanır?

İşverenler, senenin belirli dönemlerinde çalışanların alım güçlerini dengeleyebilmek için maaş zammı yaparlar. Zam oranı ise birçok farklı kritere göre değerlendirilir. TÜFE, TEFE, enflasyon veya asgari ücret zam oranı gibi değişken ya da sabit oranlarla yıllık maaş zammı yapılabilir. Sizin için zam oranın nasıl hesaplandığını ve zam oranları hakkında dikkat etmeniz gerekenleri derledik. 

Zam Oranı Nasıl Hesaplanır?

Maaş zam hesaplama işlemi, yıllık artış oranları ve enflasyon gibi ekonomik değişkenler göz önünde bulundurularak yapılır. Bu kriterler değerlendirilerek genellikle çalışan maaş zammının alınan ücretin alım gücünü koruyacak düzeyde olması amaçlanır. Söz konusu hesaplar, çoğunlukla işçinin 30 günlük ücreti üzerinden gerçekleştirilir. Şirketin belirttiği yüzdelik bir oran varsa zamlı maaşı hesaplama işlemi kolaylıkla yapılabilir.

Yüzdelik Orana Göre Zamlı Maaş Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Şirketin çalışan maaşlarına yapacağı iyileştirmeler, genellikle yüzde zam hesaplama yöntemiyle gerçekleştirilir. Bu yöntemde 6 aylık ya da yıllık artış oranı belirlenir. Söz konusu oran, artıştan önceki aylık ücret baz alınarak maaşa dâhil edilir. Bu sayede çalışanların ekonomik koşullarını korumak için gereken iyileştirmeler yapılmış olur.

Zam oranına göre maaş hesaplama, ekonomik değişkenlerden bağımsız olarak uygulanan ücret politikasına bağlıdır. Şirketlerin her zaman bu orana sadık kalmaları mümkün olmayabilir. Örneğin; iş sözleşmesinde bir zam oranı belirtilmemiş ise asgari ücretin altında kalmayacak şekilde bir ücret politikası belirlenebilir. Bu tür durumların dışında her şirket en az asgari ücret kadar maaş vermek koşuluyla kendi ücret politikalarını belirleyebilir.

Yüzde 10 Zam Ne Kadar?

Yüzde 10 zam hesaplama, mevcut maaş üzerinden söz konusu oran bulunarak yapılır. Özel sektörde bu oran net veya brüt maaş üzerinden belirlenir. Söz konusu hesaplama işlemi için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz.

• Var olan maaş tutarını artış oranıyla çarpın.
• Çıkan sayıyı yüze bölün.
• Sonucu önceki maaş tutarına ekleyin.

Yukarıda bahsedilen işleme göre, ayda 20.000 TL maaş alan bir personelin zamlı maaş miktarı 22.000 TL olarak hesaplanır. Ücret politikası yine %10 üzerinden belirleniyorsa söz konusu personel sonraki yıl 24.200 TL net maaş alır. Bu artış, her seferinde önceki maaş miktarına göre hesaplanır. İşçilerin hizmetlerini ihtiyaçları için verilen diğer ücretler ise prime esas kazanca dahil edilir. 

Zamlı Maaşa Göre Yüzdelik Oran Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Zamlı maaşı baz alarak yüzdelik oranı hesaplamak mümkündür. Bunun için öncelikle güncellenen maaştan eski tutarı çıkarmak gerekir. Örneğin, bir personelin maaşı 20.000 TL’den 22.000 TL’ye yükseldiyse 2.000 TL’lik bir artış söz konusudur. 2.000 TL eski maaşa bölündüğünde 0.1 sonucu çıkar. Bu sonuç 100 ile çarpıldığında ise zam oranı %10 olarak tespit edilir.

%20 artış nasıl hesaplanır?

Maaş artışı hesaplama işlemi %20’lik miktara göre yukarıdaki işleme benzer bir biçimde yapılır. Bu işlem için önceki maaşın %20 tutarını bulmak gerekir. 20.000 TL maaş alan bir personelin aldığı ücretin %20’si 4.000 TL olarak hesaplanır. Söz konusu personel bu durumda %20 artışla 24.000 TL maaş alır.

Enflasyona Göre Maaş Hesaplaması Nasıl Yapılır?

Enflasyona göre maaş zammı hesaplama, personelin aldığı ücretin değerini ve alım gücünü koruması için yapılması gereken bir işlemdir. Bu hesaplama, fiyat artışları baz alınarak yapılır. Söz konusu zamlar için Türkiye İstatistik Kurumunun açıkladığı resmî enflasyon oranları takip edilmelidir. Aşağıdaki endeksler doğrultusunda hesaplama yaparak maaşı enflasyonun tahrip edici etkisinden korumak mümkündür.

• 12 Aylık TÜFE: Tefe tüfe zam hesaplama işlemi 12 aylık oranların belirlenmesiyle yapılır. Bu oranlar toplanıp sonuç 12’ye bölündükten sonra yıl ortalaması bulunur. Söz konusu ortalama maaşa eklenebilir.

• Geçen Yılın Aynı Ayına Göre TÜFE: Aylık bazdaki artışlar, maaş zamları konusunda fikir edinmenize yardımcı olabilir. Örneğin; Nisan 2023’te yapılacak bir zam için önceki yılın aynı ayındaki TÜFE artışı dikkate alınabilir. Bu artışı personel ücretine ekleyerek enflasyona karşı önlem almak mümkündür.

• 12 Aylık Ortalamalı Yİ-ÜFE: Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) maaşın değerini belirlemek için kullanılabilecek bir göstergedir. Bu endeksin 12 aylık oranı bulunarak maaş zam oranı belirlenebilir.

• Geçen Yılın Aynı Ayına Göre TÜFE + Yİ-ÜFE: Tüfe ve Yİ-ÜFE, ülkedeki ekonomik değişimleri gösteren endekslerdir. Bu endeksler, temel tüketim malzemelerinden konut fiyatlarına kadar birçok alanda belirleyicidir. Personel maaşlarını söz konusu göstergelerin aydan aya değişim oranlarını toplayıp ikiye bölerek belirleyebilirsiniz.

Yukarıdaki işlemleri uygulayarak personelinizin maddi gücünün korunmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Türkiye İstatistik Kurumu verilerini düzenli olarak takip etmeniz gerekir. TÜİK; TÜFE, Yİ-ÜFE ve enflasyon oranlarını düzenli olarak açıklar. Yapmayı planladığınız zamlarda kurumun açıklamalarını dikkate alabilirsiniz.

Brütten Nete Maaş Hesaplama Nasıl Yapılır?

Özel sektör zam hesaplama işlemi damga ve gelir vergisi ile SGK ve işsizlik sigortası işçi payları kesintileri çıkarıldıktan sonra net rakam üzerinden yapılır. Personel zamlarını belirlemek için öncelikle brütten nete bir hesap yapmak gerekir. Brütten zam hesaplama tüm çalışanlar için geçerli bir işlemdir. Bu işlem için internet üzerinde bulunan birçok aracı kullanmanız mümkündür. Zam yapılacak miktarı belirlemek için brüt rakamdan aşağıdaki kalemler çıkarılır.

• SGK primi
• Damga Vergisi
• Aylık Gelir Vergisi
• İşveren Primi
• Kümülatif Vergi Matrahı
• İstisna Gelir Vergisi
• Damga Vergisi
• SGK işveren payı
• İşsizlik primi

Yukarıda bahsedilen kalemler bordro üzerinde yer alır. Net ve brüt maaş arasındaki fark çalışanın bordrosunda açık bir biçimde görülebilir. Maaş zammı, bordro üzerinde hesaplandıktan sonra çalışanın eline geçen net rakama göre yapılır. Net ücret, çalışanın eline geçen meblağı ifade ettiğinden kişinin alım gücünün önemli bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.

Çalışan Maaşına Yemek Ücreti Dahil midir?

Yol ve yemek ücreti çalışan maaşlarına dahil değildir. Bu nedenle de çalışanların maaş artışı ile aynı oranda yemek ücreti artırmak zorunda değilsiniz. Yemek ücreti çalışanların maaşlarına ek olarak nakit veya MultiNet yemek kartı ile ödenebilir.

MultiNet ile günlük 187 TL’lik yemek ödemesi yaparsanız, 10 çalışan için yılda 73.000 TL’ye varan tasarruf fırsatından yararlanabilirsiniz. Yemek ücreti hakkında daha detaylı bilgi almak için “2024 Yemek Ücreti” sayfamızı ziyaret edebilir ya da “Yemek Kartı Başvuru” sayfamız üzerindense başvurunuzu yapıp tasarruf edebilirsiniz.