Bordro Nedir? 2024 Bordro Parametreleri

Personelin emeğinin karşılığını aldığının bir ispatı olan belgeye bordro adı verilir. Ücret pusulası olarak da bilinir. Yorumlamaya ve değerlendirmeye açık olmayan, kanunlarla sabit bir belgedir. İlgili belge hakkında bilgi sahibi olmak için doküman üzerinde yer alan verileri ve parametreleri öğrenmek gerekir. Bu yazımızda bordro hakkında tüm merak edilenleri açıklamaya çalıştık.

Bordro Nedir?

Bordro, işverenin personeline her ay yaptığı iş karşılığında ödediği ücreti gösteren belgedir. Belgede ödenen ücretin yanı sıra bütün vergiler ve kesintiler de yer alır. İlgili doküman personel çalışmaya devam ettikçe periyodik olarak düzenlenir. Bir diğer ifadeyle hesabın detaylarını görebilmek için düzenlenen cetveldir. Bordro maaş ve ücret adı altında iki farklı ana başlıkta incelenir. Ancak işin niteliğine ve kişinin durumuna göre farklı şekilde tanımlanabilmesi de mümkündür.

İlgili cetvel işverenin çalışana yaptığı işin karşılığını ödediğinin bir kanıtıdır. Bu niteliği sayesinde doküman hem işveren hem de personel için bir güvence kaynağıdır. Belgeye işlenecek özel ve yasal kesintilerin muhasebe departmanı tarafından dikkatle işlenmesi çok önemlidir. Personel talep ettiği takdirde bordrosunu alabilir. 

Maaş Bordrosu Nereden Alınır?

Çalışanlar, maaş bordrolarını hem iş yerlerinin insan kaynakları departmanından hem de e-Devlet üzerinden kolaylıkla alabilirler. E-Devlet sistemi sayesinde özel sektör ve kamu çalışanları, maaş bordrolarını online olarak  sıra beklemeden diledikleri zaman edinebilirler.

Bu işlemi gerçekleştirmek için, e-Devlet sistemine giriş yapmalı ve ardından kurumlar bölümünü seçmelisiniz. Sıralanan seçenekler arasındansa "Hazine ve Maliye Bakanlığı" alternatifini tercih etmelisiniz. Ardından açılan sayfada, bordro işlemleri seçeneğini görebilirsiniz. Buradan bordro hesaplama işlemini kolaylıkla yapmanız mümkündür. Üstelik gerekli zamanlarda maaş bordrosu almak, anlatıldığı gibi sadece birkaç tıklamayla tamamlanabilir.

Maaş Bordrosu Neden Önemlidir?

Maaş bordrosu işveren tarafından personele yapılan ödemenin tamamıyla yasal şekilde gerçekleştiğinin resmî bir kanıtıdır. Bu belge ödemelerin yasal bir biçimde vergilendirilebilmesi için gereklidir. Söz konusu doküman personelin çalıştığı süre boyunca hak ettiği tüm kazançları bildirir. Ayrıca aynı belge üzerinde işverenin kesintileri de bulunur. Maaş bordrosu detaylı bir belge olduğu için olası anlaşmazlıklarda delil niteliği taşır. Önemi yüksek bir belge olduğundan hem düzenlenirken hem imzalanırken dikkatle incelenmesi gerekir.

Bordronun İmzalanması Zorunlu mu?

Bordronun imzalanması zorunlu değildir. Ancak bordro maaş ispatı gibi hususlarda önemli bir belgedir. Bu nedenle de yasal bir sorun çıktığında imzalanmış bordro daha önemli hale gelebilir. 

Maaş Bordrosunda Neler Bulunur?

Maaş bordrosu hazırlanırken belgeye eklenmesi gereken bir dizi detay bulunur. Belgede mutlaka bulunması gereken hususlar belirli kanunlar aracılığıyla açıklanır. 4857 sayılı İş Kanunu bunlardan biridir. Ayrıca 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununu da dikkate almak gerekir. Bunlar haricinde 213 sayılı Vergi Usul Kanunu da belgeye eklenen hususları belirler. İşveren tarafından personele verilen bu pusulanın içinde bulunması gereken hususları aşağıda detaylıca inceleyebilirsiniz.

4857 Sayılı İş Kanununa Göre Bulunması Gereken Hususlar Nelerdir?

İşveren söz konusu belgeyi düzenlerken 4857 sayılı İş Kanununu dikkate almalıdır. Kanuna göre dokümanda yer alması gereken hususlar şöyle sıralanabilir:

• Personelin adı soyadı
• Ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem
• Fazla çalışma, hafta tatili ve bayram ücretleri gibi asıl bedele yapılan her çeşit eklemeler tutarı
• Vergi, sigorta primi, avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesinti
• Ödeme günü
• İşveren veya işveren adına çalışan kişilerin imzası

Sıralanan her bilginin belgede yer alması zorunludur. İşveren belgeyi düzenlerken bilgilerin eksiksiz işlendiğinden emin olmalıdır. Aynı şekilde personel de imzayı dokümanı inceledikten sonra atmalıdır.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’na Göre Yer Alması Gereken Hususlar Nelerdir?

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 238’inci maddesine göre ilgili doküman fatura yerine geçen belgeler arasında sayılır. Vergi Kanunu açısından bordro, işçilik giderlerini kanıtlar nitelikte resmî bir belgedir. İlgili kanuna göre belgede yer alması zorunlu hususlar şunlardır:

• Hizmet erbabının adı, soyadı, ücretin alındığına dair mührü veya imzası
• Saatlik, günlük, haftalık, aylık ya da parça başı cinsinden birim ücreti
• Varsa vergi karnesinin numarası ve tarihi
• Çalışma süresi
• Ücret üzerinden hesaplanan vergilerin tutarı

Vergi Usul Kanununa göre belgede hem işçinin hem de işverenin imzası bulunmalıdır. Ayrıca bunun yanı sıra belgeyi düzenleyen kişinin de imzası gereklidir. Bordro düzenlemesiyle ilgilenen kişi işveren ya da müdür yerine bir personel de olabilir. Şirketlerin insan kaynakları birimi veya muhasebe departmanı belgeyi düzenlemekle yükümlüdür.

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa Uygun Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir?

Yukarıda sıralanan hususlara ek olarak düzenleme esnasında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa da dikkat edilmelidir. İlgili kanuna göre sigortalı çalışana ait bazı bilgilerin de bordroda yer alması zorunludur. Bu hususlar şu şekilde sıralanır:

• İş yeri sicil numarası
• Belgenin ilişkin olduğu ay
• Sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası
• Sigortalının adı soyadı
• Ücret ödenen gün sayısı
• Ödenen ücret tutarı
• Sigortalının ücreti
• Ücretin alındığına dair sigortalı çalışanın imzası

Bordro hazırlama sırasında tüm bu kanunlara uygun hareket edilmesi gerekir. Söz konusu belge belli başlı kanunlarla çerçeve içerisine alındığı için resmî değeri oldukça yüksektir.

Bordrolarda Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar Nelerdir?

Resmî niteliği bulunan, gerekli durumlarda davalarda delil olarak kullanılan ücret pusulasını düzenlerken titiz davranılmalıdır. Belgede kanunlar tarafından belirtilen her bilgi eksiksiz yer almalıdır. Ayrıca bordrolama işlemi sırasında şu noktalara dikkat etmek gerekir:

• Gelir vergisini detaylı göstermek
• Yıllık izinleri göstermek
• Görev ve bölüm gibi unsurları detaylandırmak
• Ödeme türlerini detaylı bir biçimde göstermek
• Mesai saatlerini gösteren alanları boş bırakmamak

Düzenleme işlemleri bu noktalara dikkat ederek yapıldığı takdirde eksiksiz bir ücret pusulası hazırlanmış olur. İlgili cetvelin her ay aynı bilgilere yer verilerek hazırlanması ve çoğaltılması gerekir.

Ücret Bordrosunda Dikkat Edilmesi Gereken Parametreler Nelerdir?

Ücret bordrosu parametresinde çeşitli veriler yer alır. Bunlar; asgari ücret, PEK taban-tavan sınırları ve engellilik indirimi şeklinde sıralanabilir. SGK ve vergi istisnalarıyla çocuk parası, vergilendirilebilir gelir dilimleri de bordro parametreleri arasındadır. 01.01.2024 ila 31.12.2024 tarihleri arasında geçerli bordro parametreleri 2024 tablosunu aşağıda inceleyebilirsiniz.

Asgari ücretle çalışanlar için bordro parametreleri:

Ücretliler için gelir vergisi dilimleri* (vergi oranlarıyla):

*Paylaştığımız gelir vergisi dilimleri ücret içindir. Ücret dışı gelir vergisi dilimleri için “2024 Gelir Vergisi” dilimleri başlıklı yazımızı ziyaret edebilirsiniz.

Engellilik indirimi:

SGK taban ve tavan ücretleri:

2024 prime esas kazanç tutarından istisna olanlar:

Gelir vergisi istisna tutarları:

Tüm bunların yanı sıra şu parametreler de belirtilmelidir:

• 2023 kıdem tazminatı tavanı: 19.982,83 TL
• Ücretlilerde damga vergisi: Binde 7,59 (%0,079)

Bordro hazırlanırken dikkate alınacak olan yasal parametreler yukarıda verilmiştir. Söz konusu parametreler 2024 yılı için geçerlidir. 

2024 Asgari Ücret Bordro Örneği

Asgari ücretli çalışanlarınızın bordrosu en yalın haliyle şöyledir: 

Bordro Kısaltmaları Nelerdir?

Ücret pusulasında yer alan verilerin dokümana sığması için bordro terimleri kısaltılır. Bu nedenle kısaltmalar hakkında bilgisi olmayan biri için belge oldukça karışık gelebilir. Dokümanda kullanılan kısaltmalar şunlardır:

• EK: Fazla mesai, ikramiye, prim vb.
• GVİ: Gelir vergisi indirimi
• SM: SGK matrahı
• SK: SGK kesintisi
• İS: İşsizlik sigortası kesintisi
• BES: Bireysel emeklilik sigortası kesintisi
• KES: Diğer kesintiler
• VM: Vergi matrahı
• KVM: Kümüle vergi matrahı
• GV: Gelir vergisi
• VO: Gelir vergisi oranı
• DV: Damga vergisi
• PEK: Prime esas kazanç

Bordro açıklamalarını öğrendikten sonra belgeyi detaylıca incelemek çok daha kolay hâle gelir. Böylelikle işveren ve personel hangi kesintinin neden ve ne kadar yapıldığını daha iyi anlar.

Maaş Bordrosu Nasıl Hesaplanır?

Maaş bordro hesaplaması yanlış bilinmeye müsait işlemlerden oluşur. Doğru hesaplama için kesintilere ait bordro oranlarını bilmek gerekir. Sıklıkla karıştırılan bu hesaplama aslında işverenden ve çalışandan yapılacak kesintilerle bulunur. Aşağıda personelden ve işverenden yapılan kesinti unsurlarını miktarlarıyla bulabilirsiniz:

İşçiden yapılacak kesintiler:

• SSK primi işçinin payı = Brüt ücret x %14
• İşsizlik sigortası işçinin payı = Brüt ücret x %1
• Gelir vergisinin matrahı = Brüt ücret – (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi payı)
• Gelir vergisi miktarı = Gelir vergisi matrahı x %15
• Damga vergisi miktarı = Brüt ücret x 0,00759

Kesintiler dâhilinde bordro hesaplama formülü ise şu şekildedir:

• Kesintilerin toplamı = SGK işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi + Damga vergisi
• Net ücret = Brüt ücret – Kesintiler toplamı

İşverenden yapılacak olan kesintiler ise şöyledir:

• SSK Primi işveren payı = Brüt ücret x %15,5 (%5 indirim teşviki ile)
• İşsizlik sigortası işveren payı= Brüt ücret x %2

Tüm bu kesinti oranları miktarlarıyla hesaplandığında ücret pusulası kolayca düzenlenebilir. Hiçbir hataya sebebiyet vermemek için şirketler bordro düzenlemelerini muhasebe departmanında veya insan kaynaklarında çalışan uzman personellere yaptırır.

Bordroda Toplam Kazanç Nedir?

Ücret pusulasında yer alan toplam kazanç bir işçinin çalışması karşılığında aldığı aylık geliri ifade eder. Aylık kazancın yanı sıra diğer gelirlerin toplamı da bu kavrama dâhil tutulur. Tüm sigorta prim kesintileri ve vergiler belirtilen toplam kazanç üzerinden düşülür.

Multinet Up Hizmetleri ile Çalışanlarınıza Eşsiz Avantajlar Sağlayın!

Gelir vergisi, damga vergisi, SGK işçi payı ve SGK işveren payı gibi ödemelerden tasarruf yapmak için Multinet Up çözümlerini tercih edebilirsiniz. MultiNet yemek kartı ile yemek ücreti ödemelerinde %100 vergi tasarrufundan yararlanabilir, her yıl binlerce TL tasarruf edebilirsiniz. 

Çalışanlarınıza ramazan kolisi veya doğum hediyesi almak yerine, MultiGift kurumsal hediye kartını tercih edebilir ve %45’e varan vergi tasarrufundan yararlanabilirsiniz. Üstelik MultiGift ile çalışanlarınız, hediyelerini kendileri belirleyebilir. Böylece hem isragın önüne geçmiş olursunuz hem de %45’e varan vergi tasarrufundan yararlanabilirsiniz.

Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, hukuki görüş ve tavsiye içermediğini, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki mevzuata dayalı olduğunu ve zamanla mevzuat değişiklikleri ile ilgili kurumların görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabileceğini bildiririz.