Gelir Vergisi Nedir? Nasıl Hesaplanır? [2025]

Bir işletmeniz varsa, gelir vergisini hem kendi adınıza hem de çalışanlarınızın kazancı adına ödemeniz gerekir. Bu durumda, beyanname hazırlarken ve ödeme planı yaparken dikkat etmeniz faydalı olur. İyi bir gider planlaması yaparak vergilerinizi sorunsuz ödeyebilir ve işletmenizin yükümlülüğünü yerine getirmesini sağlayabilirsiniz. Söz konusu ödemeler hakkında detaylı bilgi edinmek gelir vergisi rehberi olarak kaleme aldığımız bu yazının devamını okuyabilirsiniz.

Gelir Vergisi Nedir?

Gelir vergisi, bireylerin ve kurumların belirli bir dönemde elde ettikleri kazançlar üzerinden devlete ödedikleri yükümlülüktür. Türkiye'de gelir vergisi, kişisel kazançlar üzerinden alınır ve girdinin türüne göre farklı oranlarda uygulanır. 

Gelir vergisi hesaplama, bireylerin yıllık kazançlarını belirleyerek matrahı oluşturmayı ve bunun üzerinden belirlenen orana göre vergi miktarını hesaplamayı içerir. Mali durum, meslek ve diğer faktörlere bağlı olarak gelir vergisi miktarı değişebilir. Gelir vergisi, kamu harcamalarını finanse etmek için önemli bir gelir kaynağıdır. 

Tüm bunların yanı sıra işletmenin var olan faaliyetlerine sorunsuz şekilde devam etmesi, vergi ödemelerinin düzenli yapılmasına bağlıdır. Beyan ve ödemelerin zamanında yapılmaması, çeşitli yaptırımlara sebep olabilir. Bu da hem işletme hem de işveren açısından problemleri beraberinde getirir.

Vergi Geliri Ne Demek?

Kamu hizmetinin sürdürülebilirliği için belli bir maddi kaynak gerekir. Bu kaynaklar, büyük ölçüde vergilerden oluşur. Bu sebepten ötürü, ülkede yaşayan ve kazanç elde eden herkes çeşitli derecelerde vergi yükümlülüğüne sahiptir. Doğrudan kazanç üzerinden belirlenen ödemeler ise gelir vergisi olarak adlandırılır.

Ülke bütçesinin önemli bir kısmı vergilerden oluşur. Söz konusu ödemeler, farklı faaliyetlere ve kazançlara göre organize edilir. Örneğin; motorlu taşıt edinmek için ödenmesi gereken vergilerle ticari kazanç kalemleri farklılık gösterir. Ticari faaliyetler, iş gücü karşılığı maaş ve sahip olunan mülk gibi kaynaklar üzerinden elde edilen kazançlar gelir vergisine tabiidir.

Gelirin Unsurları Nelerdir?

Gelirin unsurlarını belirtmeden önce bu kavramı tanımlamak faydalı olur. Bir kişiye veya gruba düzenli olarak, belli kaynaklardan gelen para gelir olarak adlandırılır. Şirketiniz üzerinden elde ettiğiniz kâr, gelir kapsamındadır. Gelir unsurları, GVK (Gelir Vergisi Kanunu)’nda şu şekilde özetlenir:

• Ticari kazançlar
• Zirai kazançlar
• Ücretler
• Serbest meslek kazançları
• Gayrimenkul sermaye iratları
• Menkul sermaye iratları
• Diğer kazanç ve iratlar.

2019 yılı rakamlarına göre, beyana dayalı gelir vergisinin bütçede %13’lük bir payı vardır. Bu durum, gelir vergisini önemli bütçe kaynaklarından biri hâline getirir. Kayıtlı olarak gelir elde eden herkes bahsi geçen vergiyi ödemekle mükelleftir. Bu sebepten ötürü, vergi ödemeleri kazançla eş zamanlı olarak planlanmalıdır. 

Gelir Vergisi Mükellefleri Kimlerdir, Kimler Gelir Vergisi Öder?

Vergi yükümlülüğüne kimlerin sahip olduğu “Gelir Vergisi Kanunu 4.Madde”de açık bir biçimde belirtilmiştir. Söz konusu madde, vergi yükümlülerini şu şekilde tanımlar: İkametgahı Türkiye'de bulunanlar; 2. Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar, resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese,teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşlarıdır.

Türkiye’de yaşayıp herhangi bir kazanç kaynağı olan herkes gelir vergisi ödeme yükümlülüğüne sahiptir. Yurt dışında yaşayıp Türkiye’de gelir elde eden kişi ve kurumlar da bahsedilen vergiye tabiidir. Bu kişiler dar mükellef olarak adlandırılır. Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı şirketler kategoride yer alır.

Kısaca özetlemek gerekirse gelir vergisinin tam mükellefleri; "İkamet adresi Türkiye'de olanlar", "Bir yıl içerisinde devamlı olarak Türkiye'de 6 ay geçirenler" ve "Türkiye'de merkezi bulunan ama yurt dışında faaliyet gösteren Türk vatandaşları" şeklinde sıralanır.

Serbest Meslek Sahipleri Gelir Vergisi Öder mi?

Serbest meslek sahipleri, gelir vergisi mükellefiyetine sahiptir. Beyanname yükümlülüğü, herhangi bir kazanç olmadığında dahi geçerlidir. “213 Sayılı Vergi Usul Kanunu”, serbest meslek sahiplerini defter tutmakla mükellef kılar. Kazanç olmaması durumunda beyan yapmak yeterli olur. Ödenmesi gereken tutar ise yıllık gelire göre değişiklik gösterir.

Gelir Vergisi Neye Göre Kesilir?

Gelir vergisi, kâr üzerinden hesaplama yapılan bir vergi çeşididir. Başka bir ifadeyle, ödenmesi gereken vergi miktarı esnektir ve doğrudan kazanca göre belirlenir. Söz konusu ödemelerde yıllık kâr oranı baz alınır. Vergilendirme işlemi, hesaplanan kazanca göre yapılır. Beyanname düzenlenmesi ve taksitlendirme gibi işlemler bu hususa göre belirlenir.

Mükellefiyet türü, gelir vergisinin belirlenmesinde önemli bir konudur. Ticari işletmelerle kira geliri elde edenler arasında vergilendirme bakımından farklılık olabilir. Bazı durumlarda, devlet teşvikleri kapsamında vergi indirimleri yapılır. Bu kapsamda söz konusu vergiler, yıllık düzenlemelere ve mükellefin durumuna göre belirlenir.

2025 Gelir Vergisi Dilimleri Ne Kadardır?

Gelir vergisi dilimleri, ödeme tutarlarının ve beyan prosedürlerinin belirlenmesinde önemli bir unsurdur. Gelir vergisi hesaplama işlemleri kazançlar üzerinden belirlenen dilimlerle yapılır. Söz konusu parametreler, kazancınıza göre ödemeniz gereken yüzdelik dilimi gösterir. Yapmakla yükümlü olduğunuz ödemeler, bir yıl içinde elde ettiğiniz kazanca göre değişir. Kazanç türünüz de içinde bulunduğunuz dilime etki edebilir. Ücret dışı gelirler için gelir vergisi tutarları şöyledir: 

Ücret Olarak Elde Edilen Gelirler için Vergi Dilimleri

Gelir Dilimi	Vergi Oranı
158.000 TL'ye kadar	%15
330.000 TL'nin 158.000 TL'si için 23.700 TL, fazlası	%20
1.200.00 TL'nin 330.000 TL'si için 58.100 TL, fazlası	%27
4.300.000 TL'nin 1.200.000 TL'si için 293.000 TL, fazlası	%35
4.300.000 TL'den fazlasının 4.300.000 TL'si için 1.378.000 TL, fazlası	%40

Ücret Dışı Gelirler için Vergi Dilimleri

Gelir Dilimi	Vergi Oranı
158.000 TL'ye kadar	%15
330.000 TL'nin 158.000 TL'si için 23.700 TL, fazlası	%20
800.000 TL’nin 330.000 TL’si için 58.100 TL, fazlası	%27
4.300.000 TL’nin 800.000 TL’si için 185.000 TL, fazlası	%35
4.300.000 TL’den fazlasının 4.300.000 TL’si için 1.410.000 TL, fazlası	%40

Gelir vergisi oranları hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz “2025 Vergi Dilimleri” başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz.

2025 Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Gelir vergisi, kazanç miktarına göre değişiklik gösteren oranlara sahiptir. 2025 yılı için gelirlerin vergilendirme oranları yukarıda yer almaktadır. Bu oranlara göre hesaplama şöyledir:

• Vergiye konu ücret dışı gelir 100.000 TL ise tahakkuk eden vergi (100.000 x %15) miktarı 15.000 TL'dir. 
• Vergiye konu ücret dışı gelir 200.000 TL ise 158.000 TL'si için 23.700 TL ve kalan 32.000 TL için (32.000 x %20) miktarı 6.400 TL'dir. Tahakkuk eden vergi tutarı ise toplam 32.100 TL olacaktır.
• Vergiye konu ücret dışı gelir 300.000 TL ise 158.000 TL'si için 23.700 TL ve kalan 142.000 TL için (142.000 x %20) miktarı 28.400 TL'dir. Tahakkuk eden vergi tutarı ise toplam 52.100 TL olacaktır.

Gelir Vergisi İndiriminden Yararlanmak Çok Kolay!

MultiNet yemek kartı ile çalışanlarınız için yemek bedeli istisnası tutarına kadar yapacağınız ödemelerde %100 vergi muafiyetinden yararlanabilirsiniz. Böylece damga ve gelir vergisi ile SGK işçi payı, SGK işveren payı, işsizlik sigortası işçi payı ve işsizlik sigortası işveren payı gibi ödemelerden muaf olabilirsiniz. 

Gelir Vergisi Beyannamesi Nedir?

Vergi tarhının gerçekleşmesi, beyanname ile mümkündür. Gelir vergisinde beyannameler yıllık olarak düzenlenir. Söz konusu belgeler, senelik bazda kazancın beyanını gösterir. Yapmanız gereken ödeme ise beyannamenizdeki bilgiler baz alınarak yapılır. Beyan ettiğiniz yıllık kazanç, vergi diliminizi belirler. Bu sayede, gelirinize göre ödemeniz gereken miktar ortaya çıkar.

Herhangi bir gelir kaynağı olan herkes beyanname düzenlemekle mükelleftir. Bu yükümlülük, aktif kazanç olmayan durumlarda da zorunluluktur. Teşvik amacıyla düzenlenen indirim ve muafiyetlerden yararlanmak için de beyanname düzenlemek gerekir. Bahsi geçen belgeler, yıllık olarak verilmelidir. Bir muhasebeci veya mali müşavir ile anlaşarak şirket beyanınızın düzenli olarak yapılmasını sağlayabilirsiniz.

Gelir Vergisi Beyannamesi Nerede Bulunur?

Vergi beyanınızı internet bağlantısına sahip bir cihazdan kolaylıkla yapabilirsiniz. Bu beyani gerçekleştirmek için vergi dairesine gelme zorunluluğunuz yoktur Gelir vergisi beyannamesi GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) web sitesinden kolaylıkla bulunabilir. Bu sayfada yer alan E-Beyanname’yi doldurarak yükümlülüğünüzü gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz, beyannameyi doldurmak için mali müşavirinizi de yetkilendirebilirsiniz.

E-Beyanname hizmeti hazır beyan servisi üzerinden verilir. Bu servise E-devlet üzerinden de erişmek mümkündür. E-devlet’e giriş yaparak GİB uygulaması üzerinden “Hazır Beyan Sisteminden Beyanname Düzenleme” opsiyonunu seçebilirsiniz. Bu opsiyona tıkladığınızda yönlendirildiğiniz sayfa üzerinden beyannamenizi doldurabilirsiniz. E-devlet sisteminde daha önce vermiş olduğunuz beyannameler de görülebilir.

Gelir Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

Ticari faaliyetlerde sorun yaşamamak için gelir vergisi beyanname verme süresine dikkat etmek gerekir. Beyannameler her yıl Mart ayında düzenlenir. Yıllık gelirinizi, yıl sonunu takiben ilk Mart ayının 25’inci gününe kadar beyan edebilirsiniz. Ödeme planı, beyanname ile belirlenir. Vergi beyanınızı son tarihte yapmamanız hâlinde ceza ödemeniz gerekebilir.

Gelir vergisi için beyanname süreleri, bazı özel durumlarda değişiklik gösterir. Örneğin, yalnızca basit usulde tespiti yapılan kazançlar için beyanname Şubat ayında verilmelidir. Özel beyan zamanı tayin edilen durumlarda bildirinin daha kısa bir süre içinde verilmesi gerekir. Böyle durumlarda, taahhüt işlemi kazancın elde edilmesini takiben 15 gün içinde yapılır. Gelir vergisi ve diğer vergilerin beyannamelerini ne zaman vereceğinizi öğremek için 2024 vergi takvimini kontrol edebilirsiniz..

Gelir Vergisi Nasıl Çıkar?

Yıllık gelir vergisi, kazanca göre belirlenir. Ödenmesi gereken tutar, yıllık gelirin vergi dilimiyle çarpılmasıyla elde edilir. Örneğin; yıllık kazancınız 50.000 TL ise şirket gelir vergisi %15 civarındadır. Böyle bir durumda ödemeniz gereken vergi 7.500 TL olarak tespit edilir. Net rakam, indirimler dâhil edildikten sonra ortaya çıkar. Gelir vergisi sorgulama işlemini E-devlet’ten ve İnteraktiv Vergi Dairesi üzerinden yapabilirsiniz. Sorgulama işlemi, beyanname verildikten sonra yapılabilir.

Gelir Vergisi Nereye Ödenir?

Vergi daireleri, gelir vergisi ödemelerini kabul eder. Bu ödemeler, yükümlünün ikametinin bulunduğu il veya ilçedeki vergi dairesinden yapılabilir. Borcunuzu ödemek için yanınıza kimliğinizi alarak vergi dairesine gitmeniz yeterlidir. Vaktiniz kısıtlıysa ödemelerinizi İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden de yapabilirsiniz. Online portala E-devlet şifreniz ile giriş yaptıktan sonra borçlarınızı ödeyebilirsiniz.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilen bankalar üzerinden de vergi ödemesi yapmak mümkündür. Kamu ve özel banka statüsünde olan birçok kurum bu konuda yetkilidir. Söz konusu bankalar, ATM’lerden vergi ödeme olanağı sağlar. İnternet ve mobil bankacılık uygulamalarında da gelir vergisi borcu ödeme olanağı bulunur. Bu kanalları kullanarak, internet bağlantısına sahip olduğunuz herhangi bir yerde ödeme işlemi yapabilirsiniz.

Gelir Vergisi Taksitle Ödenebilir mi?

Gelir vergisi yıllık ödemeleri belli bir planla yapılır. Toplam borç, taksitler hâlinde ödenebilir. Her taksit için belirtilen bir son ödeme tarihi vardır. Taksitlendirme, beyandan sonra ve borç tutarına dikkat edilerek başlar. Vergi ödemesi, gelirle orantılı ve uygun bir miktarda belirlenir. Bu sebepten ötürü, ödemeler genellikle 2 veya 3 taksit olarak planlanır.

Gelir vergisi taksitleri, son ödeme tarihlerine kadar taksitsiz olarak ödenebilir. Ödenmeyen taksitler için ise aylık faiz söz konusudur. Taksit sayıları ise yıllara göre değişiklik gösterir. Örnek olarak; 2023 yılında yapılan düzenlemeyle gelir vergisinin 3 taksitte ödenmesi kararlaştırılmıştır. Yıllık ödeme planını takip edebilmek için 2025 vergi takvimini kontrol edebilirsiniz..

Gelir Vergisi Kaç Ayda Bir Ödenir?

Gelir vergisi ödeme tarihleri, kazanç türüne göre belirlenir. Basit usulde kazanç elde eden bir işletmeniz varsa ilk taksidi Şubat ayında ödemeniz gerekir. Bu durumda ikinci ödeme Haziran’da yapılmalıdır. Diğer işletmelerde taksitler Mart-Ağustos aylarında ödenir. Gelir vergisi son ödeme tarihi 3-4 ayda bir planlanır.

Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, hukuki görüş ve tavsiye içermediğini, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki mevzuata dayalı olduğunu ve zamanla mevzuat değişiklikleri ile ilgili kurumların görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabileceğini bildiririz.