Ramazan Yardımları Nasıl Muhasebeleştirilir?

Herkes için farklı anlamlar taşıyan bayramlar işletmeler tarafından çalışanların bağlılığını güçlendirmek ve motivasyonlarını artırmak için bir fırsata dönüştürebiliyor. Bayramlarda yoğun iş temposundan bir süreliğine uzaklaşan çalışanlara yönelik çeşitli bayram hediyeleri ve yardımları sayesinde çalışan bağlılığı güçlendirilirken motivasyonunda artış sağlanabiliyor. Ancak, işletmelerin personele verilen ramazan yardım türünün belirlenmesinde bu yardımların muhasebeleştirme süreçleri oldukça etkilidir. Sizler için bu yazımızda, personele verilen ramazan yardımlarının muhasebeleştirme kaydını ilgili kanunlar çerçevesinde açıkladık.

Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunları Açısından Ramazan Yardımlarının Muhasebeleştirmesi Nasıl Yapılır?

Gelir Vergisi Kanunu (GVK) 61. maddesi kapsamında ücret, bir işyerine bağlı olarak çalışan kişilere verdikleri hizmet karşılığında sağlanan para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilen menfaatler olarak tanımlanıyor. Ayrıca, aynı maddenin devamında işletme tarafından sağlanan ücretin ödenek, kasa tazminatı, zam, avans, aidat, prim, ikramiye, tazminat veya başka adlar altında ödenmiş olması, bir ortaklık ilişkisi bulunmaması koşuluyla kazancın belirli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş olması ücretin niteliğini değiştirmediği belirtiliyor.

Kurumlar Vergisi Kanunu 6. maddesi ise safî kurum kazancının belirlenmesinde Gelir Vergisi Kanunu ticari kazanca yönelik hükümlerinin uygulanacağı ifadesiyle Kurumlar Vergisi mükelleflerlerinin söz konusu yardımlarının gider niteliğinde olduğuna işaret eder. Gelir Vergisi Kanunu’nda ücret kavramına yönelik verilen tanımlamaya ek olarak aynı kanunun 94/1 maddesi işletmelerin ücret niteliğindeki ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmalarının zorunlu olduğunu belirtiyor. Söz konusu ücret ödemelerinin vergi tevkifatı ise GVK 103. maddesindeki vergi tarifesi dikkate alınarak yapılıyor.

Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında yer alan bu ifadeler doğrultusunda personele verilen ramazan yardımlarının bedelleri net ücret olarak değerlendirilir. Muhasebeleştirme sürecinde bu tutarın brüt olarak değerlendirilerek personelin o ayki ücret matrahına dahil edilmesi ve ücret geliri olarak vergilendirilmesi gerekiyor.

Katma Değer Vergisi Kanunu Açısından Ramazan Erzak Yardımının Muhasebeleştirmesi Nasıl Yapılır?

Katma Değer Vergisi Kanunu (KDVK) 3. maddesinde vergiye tabi olan malların, vergiye tabi olan işlemler haricinde işletmeden çekilmesi veya işletme personeline; hediye, prim, ikramiye veya ücret gibi adlar altında verilmesi temsil olarak sayıldığı belirtiliyor. Ayni yardımların KDVK konusuna girebilmesi için personele sağlanan belirli bedelsiz menfaatler dışında kalan durumlar bu kanuna tabi olabiliyor. KDVK konusuna girmeyen personele yönelik menfaatler şu şekilde sıralanabilir:

• İşyerinde yemek verilmesi.
• Yatacak yer veya konutun tahsis edilmesi.
• İşyerine gidip gelmek amacı ile sağlanan taşıma hizmetleri.
• Demirbaş niteliğindeki sağlanan giyim eşyaları.

Kısacası işletmenin ticari faaliyetlerini sürdürebilmesi için katma değerin bir unsuru olan giderler, maliyetin parçası olarak kabul ediliyor. Bu nedenle, bu tip menfaatler vergiye tabi tutulamadığı gibi genel hükümlere bağlı olarak söz konusu mal ve hizmetlere yüklenen vergiler indirim konusu yapılabiliyor. Bu menfaatlerin dışında kalan tüm mal ve hizmetler KDVK konusuna giriyor ve KDV indirimi söz konusu olmuyor.

KDVK içerisinde yer alan açıklamalar personele yönelik ramazan yardımlarının teslim niteliğinde olduğunu ve KDV’ye tabi olduğunu gösteriyor. Personele verilen ramazan yardımlarının KDV oranının her bir ürün veya hizmet için faturada ayrı ayrı gösterilmesi durumunda ise her bir ürün veya hizmetin tabi olduğu oran vergilendirilir. Paket olarak sunulan ramazan yardımlarının ayrı ayrı gösterilmemesi durumunda ise paket içerisindeki en yüksek orana sahip ürünün oranı vergilendirilir.

Türkiye'de halihazırda uygulanan vergi tarifesi ise şöyle sıralanır: 

• Ekli listelerde yer almayanlar hariç olmak üzere vergiye tabi işlemler için KDV %18'dir.
• Ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için KDV oranı %1'dir.
• Ekli (II) sayıılı listede yer alan teslim ve hizmetler için KDV oranı %8'dir. 

Yani satın alınan Ramazan kolisi veya erzak yardımı içerisinde yer alan ürünlerden birinin KDV oranı %18, kalan ürünlerin KDV oranı %1 ise paketin tamamı için %18 KDV geçerli olur.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Mevzuatı Kapsamında Muhasebeleştirme

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki 80. maddenin (b) bendinde belirtilen ölüm, doğum ve evlenme yardımları, ihbar ve kasa tazminatları, kıdem tazminatı, görev yollukları, keşif ücreti, kurumlar tarafından belirlenen yemek, çocuk ve aile zamları, asgari ücretin %30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payların tutarları, kıdem ve iş sonu tazminatı niteliğindeki toplu ödemeleri gibi ayni yardımların asgari ücretin %30’unu geçmeyen kısmı da prime esas kazanca tabi tutulmuyor.

Aynı kanunun 80. maddesinin (c) bendinde ise (b) bendinde yer alan istisnalar dışında başka adlar altında yapılan tüm ödemeler ve ayni yardım yerine geçmek için yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacağı belirtiliyor.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki ilgili bendler kısaca nakdi olmayan ayni yardımlarının %30’luk tutarının prime esas kazanca tabi tutulmayacağını ancak işletme tarafından ayni yardım amacıyla yapılacak belirli istisnalar haricindeki nakdi ödemelerin prime esas kazanca tabi tutulacağını ifade ediyor. Bu nedenle, personeline prime esas kazanç olarak değerlendirilen ve vergilendirilebilir ramazan yardımında bulunmak isteyen işletmeler bu istisnaları karşılayan belirli çözümlerden faydalanması gerekiyor.

Erzak Yardımlarının Belgelendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunu 97. ve 94. maddesindeki açıklamalar personele yönelik yapılan yardımların işletme tarafından ücret bordrosunda veya bordro yerine geçen diğer kayıtlarda yer alarak kesilen vergilerin de gösterilmesi gerektiği ortaya çıkıyor. Bununla birlikte, personel için yapılan erzak yardımlarının faturalandırma düzenlemesi gerekliliğiyle ilgili görüşlere karşın Vergi Usul Kanunu 229. maddesinde verilen “fatura” tarifi ile personel erzak yardımlarının faturalandırılma gerekliliği görüşünü ortadan kaldırabiliyor.

Erzak yardımlarının koli yardımı olarak yapılması durumunda erzak yardımlarının belgelendirme süreci Katma Değer Vergisi Kanunu’nun da kapsamına giriyor. Tek bir koli veya paket olarak personel sunulan ramazan yardımlarının tek bir tutar olarak gösterilmesi durumunda KDV oranı olarak koli veya paket içerisindeki en yüksek orana sahip ürünün oranı uygulanıyor. Diğer bir seçenek ise koli veya paket içerisindeki her bir ürünün ayrı ayrı faturalandırılarak, her bir ürüne tabi olduğu KDV oranının uygulanmasıdır.

Erzak yardımlarının belgelendirme ve faturalandırma süreçlerine yönelik açıklamalardaki bulanıklık ve karmaşıklık işletmelerin vergilendirme faaliyetlerini daha karmaşık bir sürece dönüştürebiliyor. Buna ek olarak, ortaya çıkan hem operasyonel hem de muhasebesel iş yükü işletmeleri daha farklı çözümlere yönlenmesine neden olabiliyor.

Hediye Çeki veya Alışveriş Çeki Olarak Personele Verilen Yardımları Muhasebeleştirme

Gelir Vergisi Kanunu 61. madde kapsamındaki ücret tanımından dolayı işletme tarafından personele yapılan yardımın ayni veya nakdi olmasının ücretin niteliğinde etkili olmaması ilgili kanun çerçevesinde işletmenin ilgili harcamayı gider olarak kayıt altına alabilmesini sağlıyor. Bununla birlikte, Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamındaki 80. maddenin (c) bendiyle ise (b) bendindeki istisnalar haricindeki tüm ödemeler ve ayni yardım yerine geçmek için yapılan nakdi ödemeler prime esas kazanca tabi tutulacağı belirtiliyor. 

Hediye çeki ve alışveriş çeklerinin muhasebeleştirme süreçlerine yönelik Gelir Vergisi Kanunu ve  Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu içerisinde açık bir ifade yer almıyor. Ancak, SGK 2020/20 sayılı Genelge içerisinde hediye ve alışveriş çeklerinin ücret ya da ücret niteliginde kazanç kavramı içinde yer almadıkları dikkate alınarak, isverenlerin sigortalılara vermis oldukları alısveris/hediye çekleri prime esas kazanç kapsamında degerlendirilemeyecektir.. Katma Değer Vergisi Kanunu çerçevesinde ise işletme tarafından personel verilen hediye veya alışveriş çeki herhangi bir mal satışı veya hizmet ifası olmadığı için KDV’ye de tabi olmuyor.

Kanunlar ve genelgeler kapsamında prime esas kazanç kapsamında olmayan hediye çeki ve alışveriş çekleri aynı zamanda verilen çalışanın harcama tutarının ve seçimlerinin kısıtlanmasına neden olabiliyor. Bu süreçte, işletmeler hem muhasebeleştirme sürecini uygun bir şekilde yürütebileceği hem de çalışan motivasyonunu artırabileceği yeni nesil hediye kartı çözümlerden faydalanabilir.

MultiGift ile Ramazan Yardımlarınızı Kolayca Dijitalleştirin!

İşletme tarafından personeline Ramazan yardımının nakit olarak yapılması durumunda bu ücretin bordroya yansıtılması ve dolayısıyla vergisinin ödenmesi gerekiyor. Ramazan koli yardımı olarak da adlandırılan erzak yardımı ise hem muhasebesel hem de operasyonel iş yükünün fazla olmasına ek olarak hediye ve alışveriş çeklerinde olduğu gibi yardım sağlanan personelin ihtiyaçlarını karşılamakta etkin bir çözüm olamıyor. 

Personele verilen Ramazan yardımı olarak MultiGift kurumsal hediye kartını kullanabilirsiniz. Bu sayede, %45'e varan vergi fırsatından faydalanırken hem çalışanlarınız hem de işletmeniz adına pek çok avantajdan yararlanabilirsiniz. Personelinize yönelik ramazan yardımlarını MultiGift ile vererek elde edilen fırsatlar şu şekilde sıralanabilir:

• 20.000'i aşkın noktada geçerli MultiGift ile çalışanlarınız giyimden gıdaya tüm ihtiyaçlarına yönelik harcama yapabilirler.
• Çalışanlarınıza ürün seçimi ve harcama özgürlüğü tanıyarak motivasyonlarını artırabilirsiniz.
• Erzak yardımları ile ortaya çıkan operasyonel iş sürecini ortadan kaldırabilirsiniz.
• Fatura toplama ile uğraşmadan zaman ve iş gücünden tasarruf edebilirsiniz.
• Özel indirim ve kampanyalar sayesinde çalışanlarınız harcadıkça kazanmaya devam edebilirler.

Personelinize vereceğiniz ramazan yardımlarında MultiGift kurumsal hediye kartını seçerek hem personel hem de işletmeniz için çeşitli avantajlardan faydalanabilirsiniz. İşletmeniz ve ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebildiğiniz MultiGift hediye kartı çözümüyle tanışmak için başvurunuzu hemen yapabilirsiniz!

MultiGift ile Ramazan Yardımları Ne Kadar Avantajlı?

10 çalışan için 1.000 TL'lik Ramazan yardımı yapmanız durumunda MultiGift ile 5.598,32 TL tasarruf edebilirsiniz. Ramazan yardımınızı MultiGift ile yapmanız durumunda karşınıza çıkacak tasarruf tablosu şöyledir: 

Kısacası MultiGift ile sadece gelir ve damga vergilerini ödersiniz. 

MultiGift ile Ramazan Kolilerini Dijitalleştirin!

MultiGift'in marka çözümlerinden faydalanıp A101 ve CarrefourSA market kartlarını çalışanlarınıza sunabilirsiniz. Böylece çalışanlarınız binlerce farklı mağazada diledikleri gibi alışverişlerini gerçekleştirebilir. Bu sayede de hem erzak kolilerinin depolanması ve nakliyesi zahmetli süreçlere girmenize gerek kalmaz hem de %45 vergi tasarrufundan yararlanabilirsiniz. Ayrıca çalışanlarınız kendi ihtiyaçlarına göre alışveriş yapacakları için israftan da kaçınmış olursunuz.