Her personelin çalıştığı işletme için belli bir maliyeti vardır. Bu maliyet, personele iş karşılığında verilen maaşın yanı sıra bazı giderlerle belirlenir. Söz konusu işletme giderleri arasında prim ve vergi ödemeleri bulunur. İşletmenin aylık maliyetleri hesaplanırken personel masrafları da hesaba katılmalıdır. 2024 yılı işveren maliyeti aşağıdaki gibidir:
İşveren maliyeti ile ilgili detayları öğrenmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Personel maliyeti, bir işletmenin çalışanlarına ödediği maaşlar, yan haklar ve sigorta gibi giderleri içerir. Bu maliyeti hesaplamak, işletmelerin finansal sağlığını değerlendirmek ve etkin bir şekilde yönetmek için kritiktir. Personel giderleri, genellikle işletmenin en büyük harcamalarından biridir ve doğru bir maliyet analizi, bütçe planlaması ve karar alma süreçlerinde önemli bir rol oynar.
Tüm bunların yanı sıra personel maliyetini doğru şekilde hesaplamak; işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerine, performanslarını artırmalarına ve sürdürülebilir bir büyüme sağlamalarına yardımcı olabilir. Bu anlamda personel giderlerinin doğru bir şekilde hesaplanması ve yönetilmesi, finansal başarı ve uzun vadeli sürdürülebilirlik açısından hayati bir öneme sahiptir. Şirket kurarken dikkat edileceklerden birisinin, bu bilgiler ışığında doğru bir maliyet hesabı yapabilmekten geçtiği de söylenebilir.
İşçi maliyeti hesaplama işleminde dikkate alınması gereken ilk kalem maaş ödemesidir. Söz konusu ödeme; saatlik çalışma ücretleri baz alınarak aylık olarak hesaplanır. İşveren, personele maaş vermenin yanı sıra sağlık ve emeklilik ödemelerini yapmakla da mükelleftir. Çalışan maliyetini hesaplarken bu yükümlülükleri göz önünde bulundurmanız gerekir.
Vergi mükellefiyeti, işveren maliyeti hesaplama işleminde dikkate alınması gereken konulardan biridir. İşletmenin yükümlülüklerini yerine getirmesi için ödemesi gereken farklı vergi kalemleri bulunur. Bu ödemelerden bazıları personel maaşı üzerinden belirlenir. Sonuç olarak; personel maliyeti maaşa ek olarak SGK ve vergiler ile belirlenir. Prim ve vergi ödemeleri genellikle 30 günlük periyotlarda hesaplanır. Bahsi geçen maliyetleri aylık hesaplarınıza eklemeniz faydalı olur.
Personelin sosyal güvencesinin işveren tarafından sağlanması kanunî bir yükümlülüktür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için personel maaşına birtakım prim eklemeleri yapılır. İşveren, çalışana iş karşılığı ücreti ödemenin yanı sıra onun adına sigorta primlerini yatırır. Bahsedilen primler eklenerek hesaplanan tutar brüt maaş olarak adlandırılır.
Sağlık ve emeklilik aktivasyonu için ödenen aylık primler brüt maaşa dâhildir. İşveren, her maaş döneminde yatırmakla mükelleftir. Brüt maaş tutarı içinde işsizlik primi de bulunur. Söz konusu prim, personelin işten çıkarılma durumunda maddî istikrarsızlığının önlenmesini amaçlar. Personelin net aylığı, ödenmesi gereken prim tutarları ve vergiler brüt maaş üzerinden belirlenir. İşveren, brüt maaşı en az asgari ücret seviyesinde tutmakla mükelleftir.
Net maaş, işçi payına düşen prim ve ödemelerin brüt tutardan çıkarılmasıyla hesaplanır. Bu hesaplama, personelin eline yaptığı iş karşılığı geçen net tutarı gösterir. Personel, eline geçen net maaş üzerinden herhangi bir prim veya vergi ödemesi yapmakla mükellef değildir. Tüm bu ödemeler, işçi adına işveren tarafından gerçekleştirilir.
01.07.2023 - 31.12.2023 | 01.01.2024 - 31.12.2024 | |
Brüt Asgari Ücret | 13.414,50 TL | 20.002,50 TL |
Asgari Ücret Sigorta Primi İşçi Payı (%14) (Brüt Asgari Ücret x 0,14) | 1.878,03 TL | 2.800,35 TL |
Asgari Ücret İşsizlik Sigortası İşçi Payı (%1) (Brüt Asgari Ücret x 0,01) | 134,15 TL | 200.03 TL |
Asgari Ücretlinin İşveren Maliyeti | 15.762,04 TL | 23.552,94 TL |
Asgari Net Ücret | 11.402,32 TL | 17,002,12 TL |
Personele yan haklar tanıyarak net maaşın daha verimli kullanılmasını sağlamak mümkündür. MultiGift kurumsal hediye kartı ile çalışanların maddî refahının artmasına katkıda bulunabilirsiniz.
İşsizlik primi, SGK işveren maliyeti hesaplama işleminde önemli bir kalemdir. İşveren, personelin işten çıkarılma durumunda maddi güvencesini sağlamakla yükümlüdür. İşsizlik primi, bu yükümlülük doğrultusunda ortaya çıkan bir ödemedir. Söz konusu prim, her ay brüt maaşa dâhil olarak düzenli olarak ödenir. Bahsedilen ödemeler, işsizlik fonuna aktarılır. Personel, işsiz kalması durumunda bu fondan maaş alır.
İşsizlik maaşı olarak bilinen günlük işsizlik ödeneği, sigortalıların son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanır. Hesaplama sırasında günlük brüt ortalama kazanç belirlenir ve bu tutarın %40'ı günlük işsizlik ödeneği olarak çalışana verilir. Günlük olarak hesaplanan primler, aylık maaş dönemlerinde yatırılır. Bu nedenle de yaygın olarak işsizlik maaşı olarak adlandırılır. Personelin bu fondan yararlanması için iş sözleşmesinin feshinden önceki 3 yıl içerisinde en az 600 gün prim ödemesi yapılmış olması gerekir. İşsizlik maaşı ile ilgili süreler aşağıdaki gibidir:
İş sözleşmesinin feshinden önceki 3 yıl içerisinde;
süreyle günlük işsizlik ödeneği verilir. Yani işsizlik maaşı en az 6 en fazla 10 ay yatırılır.
İşsizlik sigortası ve Sosyal Güvenlik Kurumu primleri hakkında detaylı bilgi almak için "Sigorta Primi Nedir?" başlıklı yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
Düzenli olarak kazanç elde eden herkes gelir vergisi ödeme yükümlülüğüne sahiptir. Bu yükümlülük, maaşlı çalışan personeller için de geçerlidir. İşçi gelir vergisi, personel adına işveren tarafından ödenmesi gereken bir kalemdir. Söz konusu vergi, brüt maaşa ek olarak ortaya çıkan personel maliyetleri arasındadır.
İşçi payına düşen gelir vergisi yıllık olarak hesaplanır. Ödenmesi gereken tutar, yıllık total kazanca göre belirlenir. Söz konusu tutar, yıllık gelirin vergi dilimiyle çarpılmasıyla hesaplanır. İşçi maaşı gelir vergisi hesaplama işlemi hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz "2024 Vergi Dilimleri” başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Asgari ücret, her yıl ekonomik göstergelere bağlı olarak artar. 2023 Aralık ayında düzenleme yapılmıştır. Düzenleme Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun kararı uyarınca gerçekleştirilmiştir. 2024 Ocak itibarıyla net asgari ücret 17.00,12 TL tutarındadır. Bu tutara SGK ve işsizlik primleri eklendiğinde asgari ücretin işverene maliyeti 23.552,94 TL olarak hesaplanır.
Asgari ücret SGK primi, brüt maaş üzerinden hesaplanır. Bu hesaba göre, söz konusu tutarın %15,75’lik oranı (%5'lik indirim yapılmış halidir) SGK primi olarak kabul edilir. Bahsedilen tutar, işveren olarak ödemekle yükümlü olduğunuz miktardır. Netten brüte işveren maliyeti hesaplama işlemi yaparken bu kalemleri göz önünde bulundurmak gerekir. 2024 Ocak itibarıyla yapılan düzenlemeye göre, 2024 asgari ücret SGK primi 5.900,74 TL tutarındadır.
SGK primi, SGK işçi payı ve SGK işveren payı olarak ikiye ayrılır. Ayrıca Eylül 2024 itibarıyla oranlarda da güncelleme yapılmıştır. %15,50'lik SGK işveren payı, %15,75'e yükseltilmiştir. Eylül 2024’ten itibaren SGK işveren payı 3.150,39 TL, SGK işçi payı ise 2.800,35 TL’dir.
Asgari ücret işveren maliyeti dâhilinde SGK primi yere alır. İşçi ve işveren olarak ayrılan primlerin toplamı, 5.950,74 TL’dir.
Brüt maaş tutarında yer alan SGK primleri işçinin payına düşen ödemelerdir. İşçinin işverene maliyetini hesaplama işlemi yaparken işveren payına düşen tutarları da dâhil etmeniz gerekir. SGK primi üzerindeki işveren hissesi %20,75 tutarındadır. Şartları sağlayan işverenler %5'lik indirimden faydalanabilir.
2022 yılı itibarıyla işveren desteği kapsamında yürürlüğe giren uygulamalar arasında SGK indirimi de mevcuttur. Bu indirim, SGK primindeki %20,75 işveren payında %5 tutarında uygulanır. Söz konusu tutar, işverenin adına devlet tarafından karşılanır. Bahsedilen indirimlerden yararlanarak personel maliyetlerini bir miktar azaltmak mümkündür.
%5’lik indirimden yararlanmak için bazı koşullar söz konusudur. Prim borcu olan işverenlerin bu indirimden yararlanamaz. Böyle bir durumda, işveren payı yine %20,75 olarak hesaplanır. Primlerinizi düzenli olarak ödüyorsanız SGK’ya başvuru yaparak indirimden yararlanabilirsiniz. Bu olanaktan yararlanmak için gereken koşullara sahip olup olmadığınızı SGK’nın web sitesinden başvuru yaparak öğrenebilirsiniz.
Personel maliyeti hesaplama işlemi yaparken brüt maaşın yanı sıra çeşitli parametreleri de dikkate almak gerekir. İşçinin sosyal güvencesi için gereken ödemeler arasında işveren payı da bulunur. Bahsedilen pay, brüt maaşa dâhil değildir.
Toplam işveren maliyeti şu formülle hesaplanabilir: Brüt maaş + işveren payı.
Örnek personel maliyetini 2024 yılı brüt asgari ücret tutarı üzerinden hesaplamak mümkündür. Bu hesaplamada, brüt maaşa %22,5’luk işveren payını eklemek gerekir. Bahsedilen tutar, sosyal güvence ve işsizlik ödeneğini kapsar. İşçi payına düşen tutar da işveren tarafından maaş döneminde ödenir. Tüm bu rakamlar dikkate alındığında 2024’te minimum personel maliyeti 23.552,94 TL olarak hesaplanır.
23.552,94 TL'lik işveren maliyeti, 17,002,12 TL asgari ücret için geçerlidir. Çalışanların maaşları arttıkça, işletmenin maliyetleri değişiklik gösterir. Ayrıca engelli çalışanlar için hesaplamalar farklılaşabilir. Engellilerin çalışanlar ile ilgili detaylı bilgi için “Özel Sektörde Çalışan Engellilerin Hakları” başlıklı yazımızı ziyaret edebilirsiniz.
Emekli işçi maliyeti hesaplamasında SGDP gibi farklı paylar devreye girer. Bu nedenle de hesaplamalar farklıdır. Emekli çalışan maliyetini hesaplamak için "Emekli Çalışan Maliyeti Hesaplama" yazımızı kontrol edebilirsiniz.
İşçi başına ödenmesi gereken primler personelin durumuna göre değişiklik gösterir. Örneğin; çalışanın medeni durumu ve çocuk sayısı primler üzerinde belirleyicidir. SGK primleri, eşin çalışma durumuna göre de değişebilir. Engellilik durumu olan personeller için gereken SGK primleri için özel bir destek paketi mevcuttur. Bahsi geçen primler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ödenir. İşletmenizde engelli personel çalışıyorsa bahsi geçen prim ödemeleri için başvuru yapabilirsiniz.
2024 Asgari Brüt Ücret | 20.002,50 TL |
2024 Asgari Ücret Sigorta Primi İşveren Payı (%20,75) (20.002,50 TL x 0,2075) | 4.150,52 TL |
2024 Asgari Ücret İşsizlik Sigortası Primi (%2) (20.002,50 TL x 0,02) | 400,05 TL |
2024 SGK İşveren Teşviki (%5) (20.002,50 TL x 0,05) | - 1.000,13 TL |
2024 Asgari Ücretlinin İşveren Maliyeti | 23.552,94 TL |
2024 Asgari Net Ücret | 17.002,12 TL |
Artan sigorta bedelleri, 2024 işveren maliyeti hesaplamalarında önemli bir yere sahiptir. SGK prim ücretleri, sağlık maliyetlerine ek oranlar artmıştır. Bu artışın brüt maaşta yükselişle sonuçlandığını görmek mümkündür. Net maaşta da enflasyona ve alım gücüne bağlı bir yükseliş söz konusudur. Tüm bu etkenler, asgari brüt ücretin yükselmesiyle sonuçlanmıştır.
Maaşın işverene maliyetini hesaplama işlemi yaparken yan hakları da dikkate almanız faydalı olur. Yan haklar, personelin maddî refahını ve buna bağlı olarak iş performansını arttırır. Bahsi geçen olanaklar için ödenmesi gereken ücretler, enflasyona bağlı olarak artmıştır. Personel masraflarını SGK maliyeti hesaplama oranlarının yanı sıra yan hakları da dâhil ederek belirlemeniz tavsiye edilir.
Çalışanlarınızın yeme içme ihtiyaçlarını MultiNet Yemek Kartı ile karşılayabilirsiniz. MultiNet Yemek Kartı, işletmenizi yılda 73.000 TL’nin üzerinde masraftan kurtarır. Türkiye genelinde 35.000’i aşkın noktada geçerli olan MultiNet ile çalışanlarınız, öğle yemeklerini yiyebilir veya market alışverişi yapabilir.
Multinet Up, personel masraflarını minimum seviyeye üreten çözümler üretir. Bu çözümler arasında MultiGift Hediye Kartının yanı sıra yemek, akaryakıt ve seyahat kartları bulunur. Multinet Up ürünleriyle personelinizin her türlü ihtiyacını karşılayabilirsiniz. Söz konusu sistemler, işletmenize olabildiğince düşük maliyet getirecek biçimde yapılandırılır.
MultiFlex Kurumsal Hediye Platformu ve diğer ürünlerden yararlanarak çalışanlarınızın maddi refahını artırabilirsiniz. MultiGift ve MultiFlex ürünleri marketlerde, giyim mağazalarında ve restoranlarda kullanılabilir. Özel olarak geliştirilen kartlarla çalışanlarınıza maaşa ek olarak haklar sunabilirsiniz. Bu sayede, personelinizin bağlılığını ve iş performansını düşük maliyetlerle artırabilirsiniz. Çalışanlarınıza gelişmiş haklar sunarak maliyetlerinizi en düşük seviyeye indirmek için Multinet Up’a başvurmanız yeterlidir.