Vefat İzni Nedir, Nasıl Kullanılır? [2024]

Resmî olarak çalışanların sağlık, tatil, doğum veya daha farklı nedenler için kullanabilecekleri çeşitli izin türleri bulunur. Bu izin türleri, temelde ücretsiz ve ücretli izin olarak ikiye ayrılır. Çalışanlara hak olarak sunulan bu izinler İş Kanunu ve Yıllık İzin Yönetmeliği tarafından belirlenir. Bu yönetmelik sayesinde tüm çalışanlar, sahip oldukları izin haklarını kullanabilir.

Kullanım gerekçelerine göre hem ücretli izin hem de ücretsiz izinin çeşitli türleri bulunur. Bunlardan biri olan vefat izni de çalışanların sahip olduğu önemli izin haklarından bir tanesidir. Bu yazımızda çalışanların bu izin türünü kullanmaya gerek duymamasını umarak sizler için ölüm izninin ne olduğu, nasıl kullanıldığı ve kaç gün olduğu gibi konulara yer verdik.

Vefat İzni Nedir?

Vefat izni, çalışanların belirli bir dereceden yakınının vefat etmesi durumunda belirli bir süre içerisinde çalışmaması için sağlanan yan haklardan biridir. Birçok şirketin sahip olduğu politikalar arasında yer alan ölüm izni sayesinde çalışanlar yakınlarının defin işlemleri ile ilgilenebilir veya cenazesine katılabilir. Bununla birlikte iş sürecine geri dönmeden önce çalışanlar ölüm izni ile yakınlarını kaybetmenin acısının üstesinden gelmek için az da olsa bir zamana sahip olurlar.

2024’te Vefat İzni Kaç Gündür?

Vefat izni hem devlet memurları hem de özel sektör çalışanlarına sağlanan bir hak olsa da sunulan izin süresi farklılık gösterir. Memurlar için bu süre 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde düzenlenip 7 gün olarak sunulur. 

Özel sektör çalışanları ise bu hak 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde düzenlenip 3 gün olarak belirlenmiştir. Her ne kadar memurlara tanınan ölüm izni hakkı süresi özel sektör çalışanlarına göre daha fazla olsa da özel sektör çalışanları bu süreyi mazeret izni ile uzatabilirler.

Ölüm İzni için Hangi Belgelere İhtiyaç Var?

Ölüm izni talebi için gereken belgeler ve süreç, yasal düzenlemelere ve işverenin politikalarına göre farklılık gösterebilir. İşçiler, ölüm izni talebinde bulunmadan önce işverenlerinin belirlediği prosedürlere ve gereksinimlere dikkat etmelidir. Bu gibi durumlarda talep edilen evrak; ölüm izni belgesidir. 

Ölüm İzni Belgesi Nedir?

Ölüm izni belgesi, bir çalışanın özel bir durumdan dolayı izin talep ettiğinde yasalar gereği verilmesi gereken bir izin türünü düzenleyen önemli bir resmî belgedir. Şirket tarafından çalışanın talebi üzerine veya yasal zorunluluklar nedeniyle verilebilir. Bu belge, genellikle şirketin resmî mektup kâğıdı üzerine yazılır ve içeriği şu bilgileri içerir:

• Çalışanın adı, soyadı ve pozisyonu
• Çalışanın ayrılacağı tarih
• Gerekirse, kaybettiği yakının ölüm belgesi
• Ölüm izni süresi
• Ölüm izni süresince çalışanın maaşının nasıl ödeneceği
• Yöneticilerin adı-soyadı, imzası ve mührü

Ölüm izni belgesi, çalışanın yasal haklarına ve iş yerinin politikalarına uygun bir şekilde izne ayrıldığını belgelemek amacıyla kullanılır. Bu belge; işçiye ne kadar süre izin verileceğini, izin süresince maaşının nasıl ödeneceğini ve gerekirse ek belgelerin sunulması gerekip gerekmediğini açıkça belirtir.

Özel Sektörde Ölüm İzni Kimlere Verilir?

İş Kanunu kapsamında özel sektör ölüm izni süreleri oldukça net bir şekilde tanımlanmıştır. Çalışanlar, yasal hakları çerçevesinde sadece eş, çocuk, anne ve baba gibi birinci derece yakınlarının ölümü durumunda 3 gün ölüm izni kullanma hakkına sahiptir. Ancak bu kapsamın dışında kalan diğer aile üyelerinin ölümü durumunda işverenle karşılıklı bir anlaşma yapılarak ücretsiz izin kullanılabilir. Özel sektör vefat izni süresi boyunca çalışanın ücreti kesilmez ve iş sürecine dönüş yaptıktan sonra telafi imkânı bulunur. Bu sayede işçi ve işveren arasında esneklik sağlanırken yasal düzenlemelere de uyulmuş olur.

Ölüm İzni Nasıl Kullanılır?

Ölüm izni, bir çalışanın birinci derece yakını olan eş, çocuk, anne veya babasının vefat etmesi durumunda kullanılabilir. İşçi, bu durumu işverenine bildirmelidir. İşveren, talebi aldıktan sonra ölüm iznini onaylar ve çalışanın izin sürecini düzenlemesine yardımcı olur. Çalışanın maaşı ölüm izni süresince kesilmeyerek bu zorlu dönemi atlatması için gerekli maddi destek sağlanır. Ölüm izni sona erdiğinde çalışan işine geri dönebilir.

Vefat İzni için Dilekçe Gerekli mi?

Ölüm izni talebinde bulunan bir çalışanın genellikle resmî bir dilekçe sunması gerekir. Dilekçe, işverene başvurarak ölüm izni isteğini yazılı olarak iletmek için kullanılır. İşverenin şirket prosedürleri ve yasalar gereği ek belge talep etme hakkı olabilir; bu nedenle çalışanın bu belgeleri sunması gerekebilir.

Vefat İzni Kimlere Hangi Yakınlarının Ölmesi Hâlinde Verilir?

Memurlar ve özel sektör çalışanlarına yönelik ölüm izni hakları ayrı kanunlar çerçevesinde düzenlendiği için kullanım süreleri gibi kullanım gerekçeleri farklılık gösterebilir. Memurlar için ölüm izni; memurun eşinin, çocuğunun, kardeşinin, anne veya babasının, eşinin anne veya babasının ölümü hâlinde 7 gün olarak belirlenmiştir. Yani bir memurun babaanne vefat izni alması mümkündür. 

İlgili kanun çerçevesinde özel sektör çalışanları için ölüm izni ise çalışanın eşinin, çocuğunun, anne veya babasının ölümü hâlinde 3 gün olarak sunulur. Bu noktada sayılan yakınlar dışında bir kişinin ölmesi durumunda her ne kadar yakın olursa olsun çalışan hiç bir şekilde ölüm izni hakkına sahip olamaz. Bu durumda özel sektörde çalışan bir kişinin kayınpederin vefatı ölüm izni alması mümkün olmayabilir. 

İş Kanunu çerçevesinde özel sektörde çalışan bir kişinin yukarıda sunulanların dışında bir yakınının vefatı hâlinde ölüm izni kullanması mümkün değildir. Bu noktada ise bir çalışanın dedesi, halası, teyzesi veya farklı bir yakının ölümü durumunda işveren ile yapılabilecek karşılıklı anlaşma ile çalışan ücretsiz izin kullanabilir. İşverene veya anlaşmaya bağlı olarak izin kullanan ve ücreti kesilmeyen çalışan izin süresi iş sürecine dönüş sağladıktan sonra telafi de edebilir.

2. Derece Akrabalar için Ölüm İzni Alınabilir mi?

Ölüm izni, genellikle birinci derece akrabaların (eş, çocuk, anne veya baba) ölümü için uygulanır ve hukuki bir hak olarak tanınır. İş Kanunu ve benzeri yasal düzenlemelerde ölüm izni bu akrabalık ilişkilerini kapsar. Ancak 2. derece akrabalar (dede, anneanne, babaanne, teyze, hala gibi) için ölüm izni talebi, yasal olarak tanınmış bir hak değildir. 2. derece akraba ölüm izni, işveren ve çalışan arasında karşılıklı anlaşma veya işyeri politikalarına dayalı olarak ücretsiz izin verilmesi kararlaştırılabilir. İşveren, bu tür bir izin talebini değerlendirirken esneklik gösterebilir; ancak bu tamamen işverenin takdirine bağlıdır.

Vefat İzni Ücretli midir?

Vefat izninin ücretli izin ve ücretsiz olarak temelde ikiye ayrılan izin türlerinden hangisi içerisinde yer aldığı da hem çalışanlar hem de işverenler açısından önemli bir konudur. Ücretli izin türlerinden biri olan ölüm izni süresinde çalışanların maaşından veya ücretlerinden herhangi bir kesinti yapılamaz. Ölüm izni kullanımı sürecinde maaş veya ücretlerin ödenmemesi durumunda çalışan dava açarak söz konusu yasal hakkı olan bu miktarı talep edebilir.

Vefat İzni Süresi Yıllık İzin Süresinden Düşülür mü?

Çalışanlara hak olarak sunulan ölüm izni süresi boyunca çalışanın maaşı veya ücreti aynı şekilde ödenmeye devam edilir. İzin süresi içerisinde kullanılan izinler, yıllık izin süresi olarak sayılmaz. Bu nedenle de ölüm izni süresinin yıllık izinden düşürüldüğü durumlar kanunen aykırı olarak değerlendirilir. Bunun yanı sıra çalışan, ölüm izni süresinin bitiminin ardından yıllık izin kullanabilir.

Vefat İzni Hafta Sonuna Denk Gelirse Ne Olur?

Ölüm iznini düzenlendiği ilgili kanunlarda bu izin türü iş günü olarak değil; gün olarak belirtilir. Bu nedenle ölüm izni süresinin resmî tatillere, hafta sonuna veya dini bayramlara denk gelmesi durumunda izin süresinde herhangi bir uzatma veya değişiklik yapılmaz. Başka bir deyişle, o günler de izin günlerinden sayılır.

Vefat İznini Daha Sonra Kullanılabilir mi?

Ölüm izni, yalnızca çalışan yakınının ölümü hâlinde kullanabilir. Çalışan yakınının yoğun bakımda olduğu durumlarda da kullanılamadığı gibi daha sonra kullanılması veya ertelenmesi de söz konusu değildir.

Vefat İznine Hak Kazanan Çalışana Bu Hak Kullandırılmazsa Ne Olur?

Ölüm izni çalışanlara kanunlar çerçevesinde sunulan yasal bir hak olduğu için işveren tarafından bu hakkın çalışan kullandırılmaması kanunlara aykırı olarak değerlendirilir. Ölüm izni hakkının çalışana kullandırılmaması durumunda çalışan hem bu haktan kaynaklı olan hem de diğer alacakları için dava açarak hak talebinde bulunabilir.