UTTS Hakkında Bilinmesi Gerekenler

5 Ekim 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile hayatımıza giren Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt satışlarında plaka bilgilerinin otomatik olarak girilmesini sağlayacak. 2025’te hayata geçecek olan ve tüm ticari taşıtların dahil olması gereken sistemle ilgili bilinmesi gereken noktaları sizin için derledik. 

UTTS Nedir?

UTTS, akaryakıt istasyonları ve şirketlere ait ya da kiralama yoluyla işte kullanılan taşıtları ilgilendiren sistemin adıdır. UTTS ile akaryakıt istasyonuna giden bir aracın yakıt dolum işleminde plaka bilgisi otomatik olarak sisteme giriliyor ve görevli elle plaka bilgisine müdahale edemiyor. 

Bu işlem, ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) ile pompa arasında kurulan entegrasyonla gerçekleşiyor. Akaryakıt alımı ile ilgili tüm bilgiler, ilgili devlet kurumlarına iletiliyor. UTTS ile akaryakıt piyasasında rekabetin korunması ve kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi hedefleniyor. Tahminlere göre Türkiye’de şirketlere ait veya kiralama yoluyla işte kullanmak üzere edinilmiş 8 milyon araç bulunuyor. Bu araçların tamamının UTTS’ye 31 Ocak 2025 tarihine kadar geçmesi gerekiyor. 

Detaylı bilgi için “UTTS Nedir?” başlıklı sayfamızı ziyaret edebilir ve ön bilgilendirme formunu doldurarak detaylı bilgi alabilirsiniz. 

Taşıt Tanıma Birimi ve Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı Nedir?

Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ve Taşıt Tanıma Okuyucu Cihazı (TTO), UTTS ile hayatımıza giren kavramlardır. Akaryakıt pompalarına monte edilen TTO ile araçların depo kapaklarına monte edilen  TTB koordinasyonu ile pompa ile yükleme başladığında aracın bilgilerinin, manuel giriş olmaksızın kaydedilmesini sağlıyor. TTB montajı için Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından açılan utts.gov.tr sitesine başvuru yapılması gerekiyor. 

“Taşıt Tanıma Birimi Nedir?” sayfamızı ziyaret edip detaylı bilgi alabilirsiniz. 

UTTS Ücreti Ne Kadar? 

UTTS başvuru sürecinde şirketler sadece Taşıt Tanıma Birimi ve montaj için ücret ödüyor. 2024 yılı için Taşıt Tanıma Birimi ücreti 1.810 TL + KDV’dir. 2025 yılında ücret Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açılanacak Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınarak artırılması bekleniyor. 

31 Aralık 2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi siparişi veren şirketler, ödemelerini 2024 yılı ücretine göre yapıyor. 1-31 Ocak 2025 tarihleri arasında sipariş veren şirketler için ise 2025 yılı için belirlenecek ücret geçerli olacak. 

TTB montajı işlemleri için son tarih ise 30 Nisan 2025’tir. Bu tarihe kadar UTTS üzerinden ödeme yapılmasa bile araçların yakıt alımları gider olarak gösterilebilecek. 

UTTS Başvuru Süreci Nasıl İlerliyor?

UTTS için başvurular Darphane tarafından kurulmuş olan utts.gov.tr adresinden yapılıyor. Başvuru süreci aşağıdaki sırayla ilerliyor. 

• Kayıt ve hesap onayı: UTTS sitesinden kayıt oluşturulduktan sonra şirket yetkilisi tarafından bilgiler giriliyor. Burada vergi levhası gibi bilgilerin girilmesi gerekiyor.
• Araç ekleme: Şirkete ait veya kiralama yoluyla edinilmiş araçların ruhsat bilgilerinin “Taşıt Ekle” butonuna tıklanarak giriliyor.
• TTB siparişi: Site üzerinden araçlar için TTB siparişi veriliyor.
• Ödeme işlemi: Havale/EFT, kredi kartı veya banka kartı gibi ödeme yöntemleri ile araçların TTB montaj ücreti Darphane’ye ödeniyor.
• Montaj: TTB montaj noktaları arasından şirketler, kendilerine en uygun adresi seçip montaj işlemini gerçekleştiriyor.

UTTS Geçilmezse Ceza Ne Kadar?

31 Ocak 2025 tarihine kadar şirketlerin UTTS’ye geçişi zorunludur. Geçiş işlemini gerçekleştirmeyen şirketler için Vergi Usul Kanunu’nun 355. maddesine göre ceza uygulanacak. Taşıt Tanıma Birimi takırtırmayan şirketler için Vergi Usul Kanunu 355/1. maddesine göre usulsüzlük cezaları şöyledir:

Meslek	Ceza
Birinci Sınıf Tüccar ile Serbest Meslek Erbabı	28.000 TL
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler	14.000 TL
Yukarıdaki sütunlar dışında kalanlar	7.000 TL

Yani Taşıt Tanıma Birimi taktırmamanın cezası 7.000 TL ile 28.000 TL arasında değişmektedir.

UTTS geçiş süreci tamamlanmadığı takdirde yakıt harcamaları gider olarak gösterilemiyor, düzenlenen fiş ve faturalar ise hiç düzenlenmemiş sayılıyor. Bu nedenle de UTTS geçişi tamamlanmamış araçlar için düzenlenen faturalarda da usulsüzlük tespit edilmesi durumunda 20.000 TL ile 100.000 TL arasında ceza uygulanıyor. Ayrıca düzenlenen cezalar, her bir belge için ayrı ayrı hesaplanıyor. 

UTTS’ye Geçilmezse Yakıt Gider Olarak Gösterilemiyor mu?

UTTS’ye geçilmediği takdirde yakıt harcamalarının gider olarak gösterilebilmesi mümkün değil. Ancak geçiş süreci ile ilgili farklı tarihler bulunmaktadır. Tarihler ve bilinmesi gereken detaylar şöyle sıralanır: 

• 31 Ocak 2025 tarihine kadar UTTS’ye geçen araçlar, UTTS üzerinden oluşturulacak kayıtlar ile yakıt harcamalarını gider olarak gösterebiliyor.
• TTB montajı için son gün 30 Nisan 2025.
• 31 Ocak 2025 tarihine kadar utts.gov.tr adresinden kaydı oluşturan ve TTB siparişi verilen şirket araçları, 31 Nisan 2025 tarihine kadar UTTS geçiş sürecini tamamlamamış olsa bile yakıt harcamalarını gider olarak gösterebiliyor.
• 1 Şubat 2025 ve sonrasında UTTS’ye başvurularını yapıp araçlarını kaydettiren şirketler, ancak başvuru incelenip kayıt süreci tamamlandıktan sonra UTTS üzerinden yaptıkları yakıt harcamalarını gider olarak gösterebiliyor. Örneğin 1 Şubat 2025 tarihinde başvuru işlemlerini başlatan bir şirketin araçları için 1 Mart 2025 tarihi itibarıyla geçiş işlemini tamamlamış olsun. Bu durumda 1 Şubat ila 1 Mart tarihleri arasında yapılan yakıt harcamaları gider olarak gösterilemez. 

Kısacası şirketlerin yakıt harcamalarını gider olarak gösterebilmesi için en geç 31 Ocak 2025 tarihine kadar başvurularını tamamlaması gerekiyor. Aksi takdirde araç yakıt harcamaları gider olarak gösterilemiyor. 

UTTS Kimler için Zorunlu?

UTTS hem şirketler hem de bireysel kullanıcılar için zorunludur. Şirketlere ait veya kiralama yoluyla edinilen ve işte kullanılan araçlar için son başvuru tarihi 31 Ocak 2025’tir. Bireysel kullanıcılar için zorunluluk başlangıç tarihi 1 Temmuz 2025’tir. Bu tarihten itibaren bireysel kullanıcılar adına trafiğe kaydedilen araçlar, UTTS’ye başvurmak zorundadır.