Şirket arabası, iş süreçlerinin etkin ve verimli bir biçimde yönetilmesine imkân veren önemli ihtiyaçlar arasında yer alır. Küçük, orta ve büyük ölçekli pek çok şirket, araç satın alma veya kiralama gibi seçenekleri değerlendirir. Bazı şirketler için araç satın almak; iş süreçleri, maliyet ve vergi yükümlülüğü bakımından daha avantajlı olabilir. Ancak şirket aracı almak veya kiralamak arasında tercih yaparken göz önünde bulundurulması gereken bazı hususlar mevcuttur.
Şirket üzerine araç almak beraberinde çeşitli maliyetleri getirir. Bu işlem için yapılan harcamalar ise tercih edilen aracın modeline, silindir hacmine ve teknolojik özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Tüm bu değişkenler; aracın Katma Değer Vergisi (KDV), Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ve sigorta masraflarını doğrudan etkiler. Ayrıca araç satın almak akaryakıt, otopark ve bakım gibi temel giderleri de beraberinde getirir. Bu yazımızda şirket üzerine araç almak veya kiralamak ile ilgili tüm ayrıntıları ve dikkat edilmesi gerekenleri detaylı bir şekilde aktardık.
Şirket aracı almak, belirli prosedürleri yerine getirmeyi gerektirir. Öncelikle şirket türünüzü göz önünde bulundurmalısınız. Örneğin şahıs şirketi üzerine araç almak için şahsi ve işletme hesaplarınızı ayrı tutmanız gerekir. Vergi yasaları ve muhasebe standartları, araç alımını doğrudan etkiler. Bu durumda şirket türünüze uygun vergi avantajlarından yararlanmak için dikkatlice planlama yapmalısınız.
Şirket aracı alırken işletmenizin ihtiyaçları ve bütçesi de göz önünde bulundurulması gereken bir diğer noktadır. Araç satın almak ya da leasing yapmak gibi seçenekler arasından seçim yaparken vergi sonuçlarını, nakit akışını ve uzun vadeli maliyetleri iyice değerlendirmelisiniz. Ayrıca işletmeniz için uygun aracın tipini, markasını ve özelliklerini de belirlemeniz gerekir.
Her iki durumda da vergi danışmanlarından ve muhasebecilerden profesyonel tavsiye almak önemlidir. Böylece size ve işletmenize en uygun vergi avantajlarından mümkün olduğunca faydalanma fırsatı yakalarsınız. Profesyonel danışma hizmetlerinden yararlanmak, yasal gereksinimlere ve en iyi mali çözümlere uygunluğu sağlar. Maliyet analizi yaptığınızda gereken avantajı yakalayamadığınızı düşünüyorsanız filo kiralama hizmetlerini de masaya yatırabilirsiniz.
Şirket üzerine araç almak önemli bir gider kalemi olan vergi konusunda firmalara avantaj sağlar. Firma üzerine alınan araç, şirketin muhasebe kayıtlarında gider olarak gösterilebilir. Bu durum firmanın vergilendirme işlemleri sırasında daha az ödeme yapmasına yardımcı olur. Söz konusu vergi avantajı, aracın sıfır veya ikinci el olmasına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Aracı şirket üzerine almanın avantajlarından bir diğeri ise yakıt tasarrufu ile ilgilidir. Şirket araçları gün içerisinde aktif bir şekilde trafikte yer alır. Birçok firma şirket araçlarına yakıt alımı konusunda taşıt tanıma sistemini kullanabilir. Bu sistem akaryakıt tüketim kontrolü yapmanıza imkân verir. Ayrıca şirket araçlarının yakıt, bakım ve otopark gibi çeşitli masrafları da firmanın giderleri arasında yer alır. Şirket gideri olarak gösterilen tüm bu masraflar sayesinde de yine vergilendirme işlemlerinde avantaj elde etmeniz mümkündür.
Şirket üzerine araç almak isteyen firma yetkilileri için kaç adet otomobil temin edebilecekleri merak konusudur. Bu noktada şirkete alınabilecek araç sayısı ile ilgili herhangi bir sınırlama söz konusu değildir. Şirket üzerinden araç almak mükelleflere sigorta, vergi, onarım ve bakım masrafları konusunda avantaj sağlar. Bu avantaj şirkete ait olmasa da farklı araçların firmaya kaydedilmesi gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Firmaya ait olmayan ancak şirkete kayıtlı olan bu araçlar, ciddi bir vergi kaybı oluşturur. Fakat yine de bu durumla ilgili herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Özetlemek gerekirse şirkete kayıtlı olan araçların reddedilmesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Şirket üzerine alınan aracı kimlerin kullanabileceği sıkça tartışılan konular arasında yer alır. Bu karar her ne kadar şirket sahibininmiş gibi görünse de kişi isteğine göre şekillenmez ve uygun olmayan kişiler tarafından kullanıldığında cezai işleme tabidir. Bu bağlamda şirket üzerine kayıtlı aracı kullanabilecek kişiler ise şöyle sıralanır:
Şirket aracının ilgili firmada sigortalı olarak çalışan personeller dışında kullanılması riskli bir durumdur. Herhangi bir trafik kazası veya çevirmesi durumunda, aracın şirketle ilişkisi olmayan biri tarafından kullanıldığının tespit edilmesi hâlinde firmalara ceza kesilir.
Şahıs şirketi bulunan kişiler için önceden kullanılan aracı firmaya kayıt ettirmenin doğru bir seçim olup olmadığı merak konusudur. Şahıs işletmelerinde vergi dairesine bir dilekçe vererek araç giderlerini şirket muhasebesine kaydettirebilirsiniz. Bu noktada göz önünde bulundurulması gereken ilk konu aracın kaç yaşında olduğudur. Eğer araç 5 yaşından büyükse sadece aşağıda yer alan giderleri şirket adına gösterebilirsiniz.
Şirket üzerine araç almak için otomobilin yaşına dikkat ederek amortisman uygulamasından avantaj elde edebilirsiniz. Aracın 5 yaşından küçük olduğu durumlarda hem giderlerden hem de amortisman imkânından faydalanmanız mümkündür. Şahıs şirketi kurmadan önce kullandığınız aracı firma üzerine kaydettirerek vergi avantajından faydalanabilirsiniz. Bu noktada bakım, onarım ve yakıt gibi araç giderlerini kayıt altında tutmanız önem teşkil eder.
Şirket üzerine araç almak, işletmenin ihtiyaçlarına ve finansal durumuna bağlı olarak kârlı olabilir. Araç alımı, işletmenin faaliyetleri için gerekliyse ve uzun vadeli maliyet analizi yapıldığında kârlı çıkıyorsa avantajlı olabilir. Ancak araç alımı, beraberinde bakım, sigorta, vergi ve değer kaybı gibi maliyetleri de getirir. Dolayısıyla satın alımın yanı sıra uzun dönem araç kiralama gibi alternatif finansman yöntemlerini de düşünebilirsiniz.
Şirketin nakit akışı, vergi avantajları ve işletme gereksinimlerini göz önünde bulundurarak karar vermeniz gerekir. Bu noktada kararsız kalırsanız profesyonel danışmanlık hizmetlerine başvurarak işletmeniz için doğru finansal stratejilerin belirlenmesine yardımcı olabilirsiniz. İster araba kiralamış olun ister şirketinize kalıcı olarak otomobil dâhil edin, Multinet Up’ın uçtan uca çözümleriyle süreci en verimli şekilde yönetebilirsiniz. MultiCar+ Filo Çözümleri, işletmeniz kaç arabaya sahip olursa olsun, HGS, araç yıkama ve otomobil takibi konularda üstün hizmetler sunarak operasyonel verimliliğinizi artırır.
Şahıs şirketi üzerine araç almak firmaların önemli giderleri arasında yer alan vergilendirme konusunda avantaj sağlar. Ancak bu noktada aracın binek, ticari, sıfır veya ikinci el olması vergi indiriminde değişiklikleri beraberinde getirir. Şahıs şirketi araç alımı işlemlerinde KDV gider olarak gösterilemez. Bu durumda sadece şirketin yıl sonundaki KDV tutarı konusunda indirime gidilir.
Şirket üzerine araç almak vergi indirimi noktasında kolaylık sağlar. Bahsi geçen indirim ise sıfır otomobiller söz konusu olduğunda gerçekleşir. Buna göre satın alınan aracın kilometresi sıfır ise faturasında yer alan KDV ve ÖTV tutarları tek seferlik olarak gider şeklinde gösterilir. Bu bağlamda ÖTV tutarı aracın silindir hacmine göre artar veya azalır. Şirkete ikinci el araç alındığında ise uygulanan KDV değeri %1 olur.
Firma sahipleri, kullanım alanlarına veya amaçlarına bağlı olarak şirket üzerine sıfır araç almak konusuna yoğunlaşabilir. Bayi aracılığıyla şirket adına satın alınan sıfır araçlarda KDV ve ÖTV konusunda herhangi bir indirime gidilmez. Ancak bu noktada vergi avantajından faydalanmanız için bir yol vardır. Şahıs şirketi sıfır araç alımı işlemlerinde faturada yer alan KDV ve ÖTV tutarı firma gideri olarak gösterilebilir.
Şirket üzerine araç almak isteyen firma sahipleri ikinci el otomobillere sıkça yönelirler. Bayi vasıtasıyla alınan ikinci el araçlarda, vergi avantajından yararlanmak mümkündür. Bu bağlamda satın alınan aracın faturasında KDV değeri %1 olarak görünür. Ancak bu %1’lik KDV noktasında indirime gitmek mümkün değildir. Bunun yerine söz konusu vergiyi şirket gideri olarak dikkate alabilirsiniz. Şirket üzerine 2. el araç almak için gerekli evrakı topladıktan sonra ilgili işlemlere başlayabilirsiniz.
Şirket üzerine 2. el araç almak için tercih edilebilecek yöntemlerden biri de şahıslar aracılığıyla işlem yapmaktır. Şahıstan ikinci el araç satın alma işlemi sırasında fatura kesilmesi söz konusu değildir. Bunun yerine noterde yapılan satış işlemini şirketinizin muhasebe birime kaydettirmeniz gerekir. Bazı müşavirlik firmaları söz konusu satış sırasında gider pusulası da kestirebilir. Şirket üzerine araç almak isteyen firma sahipleri ikinci el otomobillerde tüm bu hususları göz önünde bulundurarak işlem yapabilir.
Şirket üzerine araç kiralama ve satın alma işlemleriyle ilgili 7194 sayılı kanun aracılığıyla değişiklik yapılmıştır. 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile yapılan değişiklik binek otomobilleri kapsamaktadır. Kanunda “Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115.000 Türk lirasına kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir” ifadeleri bulunur.
2020 için geçerli olan düzenleme yıllar içerisinde değişmiştir. 2024 yılı güncel tutarları ise yapılan değişiklikler ile şöyledir:
Yapılan düzenleme ile şirket üzerine hem araç kiralama hem de satın alma işlemlerinde gider gösterme konusunda değişikliğe gidilmiştir. Örnek vermek gerekirse şirkete alınan binek aracın 1000 TL’lik masrafının 700 TL’sini gider olarak göstermeniz mümkündür. Yapılan hesaplamalar sonucu ortaya çıkan tutarı, vergi ödemelerinde indirim almak için kullanabilirsiniz.
Şirket üzerine araç almak 2024 yılında yapılan hukuki düzenlemeler neticesinde vergi indirimlerinde değişikliği beraberinde getirmiştir. Mevcut düzenlemeler dikkate alındığında KDV ve ÖTV gibi vergisel etkenleri göz önünde bulundurmak zorunlu hâle gelmiştir. 2024 yılında bir şirketin araç satın alma veya kiralama işlemlerinde harcanan masrafların belirli bir kısmı gider olarak gösterilebilir. Düzenlenen muhasebe kayıtları değişiklik gösterse de örneğin kiralamada 26.000 TL’lik aylık ödemesi vergi indirimi olarak değerlendirilir.
Yıllara göre şirketler için kira gideri sınırı şöyledir:
Şirket üzerine araç almak firmaların vergi anlamında farklı avantajlara sahip olmasını sağlar. Bu işlemin vergisel boyutu, aracın binek veya ticari olmasına göre değişiklik gösterir. Bu araç ayrımında ise koltuk sayısı, kapalı kasa ve cam gibi detaylar önemlidir. Ayrıca aracın sıfır veya ikinci el olması da vergi indirimleri konusunda dikkate alınır.
Ticari sınıfına giren aracın faturasında yer alan KDV ve ÖTV değeri gider olarak gösterilemez. Ancak şirketin yıl sonu KDV oranında indirim yapılabilir. Sıfır ve ikinci el binek araç alımlarında ise amortisman yani taşınmaz malın eskimesine göre uygulanan pay yöntemi ile gider göstermek mümkündür. Bu bağlamda sıfır kilometre araçlarda faturada yer alan KDV ve ÖTV tutarının tamamı tek sefer olmak üzere şirket gideri olarak gösterilebilir.
Şirket üzerine alınan motosikletin iş amacıyla kullanılması KDV indiriminden faydalanmanın yolunu açar. Bu noktada motosiklet alırken şirket türünün herhangi bir önemi yoktur. Sadece şahıs şirketlerinde faturanın firma sahibi adına kesilmiş olması gerekir. Limitet ve anonim şirketlerde ise hem faturanın hem de ruhsatın firma adına düzenlenmesi önem teşkil eder. Şirket üzerine alınan motosikletin faturasında yer alan KDV tutarı, indirim konusu yapılabilir. Otomobillerden farklı olarak motosiklet alımında KDV’nin tamamı vergilendirme indiriminde kullanılabilir.
Şirket adına alınan scooter ve bisiklet gibi araçlar firmaya demirbaş olarak kaydedilir. Söz konusu araçların faturasında yer alan KDV tutarı ise indirime tabidir. Ayrıca bu araçlarda da amortisman uygulaması söz konusudur. Bahsi geçen araçlarda amortisman süresi ise 4 yıldır. Ayrıca amortisman yöntemine göre %25 oranında gider kaydedilebilir.
Şirket üzerine ticari araç almak isteyen firma sahipleri için ÖTV ve KDV değerinin gider olarak yazılıp yazılamayacağı merak konusudur. Bu araçlar şirketin aktifine kaydedilerek amortisman yöntemiyle gider olarak gösterilir. Ticari araçlarda amortisman süresi ise 5 yıldır. Bu araçların alım faturasında yer alan KDV ve ÖTV tutarının tamamının gider olarak kaydedilmesi mümkün değildir. Bahsi geçen araçların hem alış hem de satış işlemlerinde KDV oranı %20’dir. Şirket üzerine araç almak ÖTV indirimi konusunda da amortisman yoluyla gider kaydedilerek uygulanır.
Şirket üzerine araç almak isteyen firma sahipleri için Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ödemesinin yapılıp yapılamayacağı merak konusudur. 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 14. maddesinde “Ticari maksatla kullanılan uçak ve helikopterler ile taşıt kiralama faaliyeti ile uğraşan işletmelerin bu amaçla kiraya verdikleri taşıtlar hariç) alınan vergi ve cezalar ile gecikme zamları gelir ve kurumlar vergilerinin matrahlarının tespitinde gider olarak kabul edilmez.” ifadeleri yer alır. Bu maddeye göre şirket aracı vergiden düşme durumu sadece taşıt kiralama işi ile uğraşan işletmelere tanınmıştır.
Şirket üzerine araç almak veya kiralamak bazı giderlerin ortaya çıkmasını beraberinde getirir. Satın alınan binek veya ticari araç giderleri arasında KDV ve ÖTV gibi vergisel masraflar bulunur. Bu masraflara ek olarak aracın kullanıldığı sürede onarım, bakım, sigorta ve akaryakıt maliyetleri de ortaya çıkar. Ayrıca OGS ve HGS gibi otoyol ücretleri de temel araç giderleri arasında yer alır.
Şirket üzerine araç almak sonucu ortaya çıkan giderlerden biri otopark harcamalarıdır. Şirket personelinin veya sahibinin saha çalışmaları sırasında ücretli otopark kullanması gider kalemleri arasında yer alır. Eğer şahıs şirketine sahipseniz vergi dairesine dilekçe vererek aracınızla ilgili otopark ücretlerini gider olarak göstermeniz mümkündür. Şahıs şirketinde araç gider gösterme imkânı bulunduğundan firmalar bu temel masraflar konusunda avantaj elde eder. Söz konusu harcamaların %70’ni gider kayıtlarına ekleyebilirsiniz.
Şirket araçlarının kullanımı sonucu ortaya çıkan onarım ve bakım masrafları firmanın giderleri arasında yer alır. Şirket araçları bakımı ve onarımı ile ilgili yapılan harcamaları, tıpkı otopark ve yakıt masrafları gibi gider olarak göstermeniz mümkündür. Temel araç masrafları arasında yer alan bu ödemelerin bedellerinin %70’i gider olarak yazılabilir. Ayrıca bu harcamalar için ödenen KDV’leri de indirim konusu yapmak mümkündür.
Şirket aracı satışı işlemleri diğer taşıt alım süreçleri gibi noter üzerinden ilerler. Şirketin araç satışı yapabilmek için fatura kesmesi zorunlu bir uygulamadır. Fatura kesme işlemi sırasında aracın türüne göre KDV değerinin eklenmesi gerekir. Ayrıca şirket aracı satışı için gerekli evrak ise şu şekilde sıralanır:
Şirket aracı satış işlemleri sırasında firma tarafından yetkili bir kişi işlem yapar. Şirketin imza sirküleri ile noterde tamamlanan bu işlemler sonucu alıcıya firma tarafından fatura kesilir. Araç satışını gerçekleştiren şirket bu işlem sonucunda gelir elde eder. Şirkete yansıyan bu gelir ise vergilendirmeye tabidir.
Şirket üzerine kayıtlı araçların satış işlemlerinde vergi uygulaması bulunur. Şirket aracı satışında KDV oranı binek taşıt kategorisindekiler için %1’dir. Satış işlemi sırasında fatura keserken bu %1’lik KDV tutarını hesaplayarak aracın ücretini belirleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra binek otomobil kategorisine girmeyen araçlarda ise satış işlemi sırasında %20 oranında KDV hesaplaması yapılır.
Şirket üzerine alınan bir aracın satış süresi, arabanın amortisman süresine ve vergi düzenlemelerine bağlıdır. Bir şirket, aracı amortismana tabi tutar ve bu süre, vasıtanın kullanım süresi boyunca devam eder. Vergi kuralları, işletmelerin belirli bir süre boyunca varlıklarını elde tutmalarını gerektirir ve bu, aracın kullanım süresiyle ilişkilendirilir. Ancak her ülkenin ve bölgenin vergi kuralları farklı olduğundan, bu süreler de değişebilir. Dolayısıyla bir aracın satılmasıyla ilgili kesin süre, yerel yasalara ve muhasebe standartlarına göre belirlenmelidir.
Firma sahipleri, şirket üzerine kayıtlı aracın satışından elde edilen para ile yeni bir taşıt alabilirler. Böyle bir durumda satıştan kaynaklı kârın ortaya çıkması hâlinde bu işlemin vergisini hemen ödemek zorunda değilsinizdir. Bunun yerine satış sonucunda elde edilen kârın vergisini 3 yıl yenileme fonunda bekletmeniz mümkündür. Yenileme fonu, amortismana tabi araçların satışı sonucu kazanılan kâr üzerinden vergi erteleme avantajı sağlayan bir uygulamadır. Örneğin firmanıza ait bir taşıtı satıp uygun fiyatlı ticari araçlar almayı düşünürseniz bu vergi avantajından faydalanabilirsiniz.
Multinet Up, şirket araçlarınızla ilgili akaryakıt alımı işlemlerinde yeni nesil çözümler sunar. MultiPetrol Akaryakıt Çözümü ile Shell Taşıt Tanıma Sistemi bulunan tüm benzin istasyonlarından şirket araçlarınıza akaryakıt alabilirsiniz. Ayrıca bu kart aracılığıyla araçların yakıt tüketim bilgilerini online olarak görüntüleme imkânı da size sunulur. Böylece yakıt harcamalarıyla ilgili maliyet yönetimini etkili bir şekilde yapmanız mümkündür.
Son olarak MultiPetrol ile çalışanlarınız için yakıt limiti de belirleyebilirsiniz. Böylece çalışanlarınız, fatura biriktirmek zorunda kalmaz ve ödeme için vakit kaybetmez. Ayrıca tüm faturalar Multinet Up tarafından faturalandırılır ve size iletilir. Bu sayede de muhasebeleştirme işlemleri kolaylaşır.