Gümrük Vergisi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Uluslararası ticaret hakkında bilinmesi gereken konuların başında Gümrük Vergisi süreci gelir. Ülkeler, çeşitli vergi oranları ve şartlarıyla dış ticaret dengesini kontrol altında tutar. Dolayısıyla ithalat ve ihracat faaliyetlerinde bulunmak isteyen işletmelerin öncelikle Gümrük Vergisi’ne dair detayları bilmesinde fayda vardır. Bu yazıda Gümrük Vergisi hesaplaması nasıl yapılır ve hangi ürünler muafiyet kapsamındadır gibi sorulara cevap bulabilirsiniz. 

Gümrük Vergisi Nedir?

Gümrük Vergisi, dış ticaret süreçlerinde uygulanan bir vergi türüdür. Bu verginin konusu, diğer ülkelerden alınan ya da yurt dışına satılan ürünlerden oluşur. Bir diğer ifadeyle,  gümrük sınırlarından geçen ürünler için bu vergiyi ödemek zorunludur. 4458 sayılı Gümrük Kanunu, söz konusu vergiye dair esasları içerir. Bu kanunun 3. maddesinin 8. fıkrasında Gümrük Vergisi, “ilgili mevzuat uyarınca eşyaya uygulanan ithalat ve ihracat vergilerinin tamamı” olarak ifade edilir. 

Dilerseniz Multinet Up Blog sayfasından 2023 Gelir Vergisi Dilimleri gibi vergi ve muhasebe süreçlerinde yararlanabileceğiniz içeriklere ulaşabilirsiniz.

Gümrük Vergisi Muafiyeti Nedir?

Gümrük Vergisi muafiyeti, belirli ülkelerle yapılan dış ticaret faaliyetlerini ve bazı ürünleri kapsar. Bu konuya dair detaylar, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 167. maddesinde yer alır. İlgili maddede bahsedilen eşyaların ithalinde ve ihracında herhangi bir Gümrük Vergisi ödenmez. Ülkelere göre vergi muafiyeti ise çeşitli etkenlere bağlı olarak değişiklik gösterir. Uluslararası dış ticaret anlaşmaları kapsamında zaman zaman gümrüksüz ithalat ve ihracat yapmak mümkün hâle gelir. 

Gümrük Vergisi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Uluslararası ticaret gerçekleştirmek isteyen işletmelerin bazı hususları dikkate alarak Gümrük Vergisi hesaplamasını kolayca yapması mümkündür. Bu bağlamda öncelikle dış ticareti yapılacak eşyanın güncel piyasa bedelini tespit etmek gerekir. Ayrıca ürünün içeriği, kategorisi ve boyutu gibi unsurlar da hesaplama sürecine dâhildir. Bunlarla birlikte Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Gümrük Tarife Cetveli’ndeki Gümrük Vergisi oranlarını bilmeniz önemlidir. Güncel vergi hadleri üzerinden eşyanın türüne göre Gümrük hesaplama işlemini yapabilirsiniz. 

Gümrük Vergisi ile Birlikte KDV de Ödenir mi?

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, ithal edilen ürünlerle ilgili maddeler içerir. İlgili kanunun 1. maddesinde her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV kapsamında yer aldığı yazar. Ayrıca kanunun “ithalatta matrah” başlığında Gümrük Vergisi tarhına dair bilgiler bulunur. Söz konusu bilgilere göre Katma Değer Vergisi matrahı, Gümrük Vergisinin konusunu oluşturan unsurları da kapsar. Bir diğer ifadeyle, ithalat sırasında her iki vergiyi de ödemek gerekir. 

Gümrük Vergisi ve KDV hesaplaması, ithalata konu eşyanın bedeli üzerinden yapılır. Ardından bu tutara taşıma bedeli, sigorta, vergi, resim, harç ve diğer giderlerin eklenmesiyle matrah ortaya çıkar. Ulaşılan bedele uygulanan KDV ve Gümrük Vergisi oranıyla da ödenecek tutarlar belli olur.  

İthalat Gümrük Vergisi Hesaplama Nasıl Yapılır?

İthalat Gümrük Vergisi hesaplama işlemleri için öncelikle CIF bedelini belirlemek gerekir. Kısaca CIF bedeli, eşyanın değerine uluslararası taşıma ve sigorta giderlerinin eklenmesiyle ulaşılan tutardır. Örneğin bir ürünün kıymeti 100.000 avro, navlun gideri 20.000 avro ve sigorta ücreti 10.000 avro ise CIF bedeli 130.000 avro olur. Ulaşılan değer, Gümrük Vergisi’nin matrahını oluşturur. Matrahla eşya için belirlenen oranı çarparak Gümrük Vergisi hesaplamasını yapabilirsiniz.  

İhracat Gümrük Vergisi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Yurt dışına ürün satışlarında da ithalat süreçlerinde olduğu gibi CIF bedeli üzerinden Gümrük Vergisi ödemeniz gerekir. CIF değerini, ürün satış kıymetine taşıma, navlun ve sigorta giderlerini ekleyerek bulabilirsiniz. Eşyanın satış bedelini ise 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 24. maddesindeki esaslara göre belirlemeniz mümkündür. CIF değeri yani matrah ile ürün için belirlenen oranın çarpımını alarak İhracat Gümrük Vergisi hesaplamasını tamamlayabilirsiniz. 

Gümrük Vergisi Muafiyeti Olan Ürünler Var mı?

Gümrük Vergisi muafiyetine dâhil olan ürünler, 4458 sayılını kanunun 167. maddesinde yer alır. İlgili madde kapsamında sayılan eşyalar için Gümrük Vergisi ödenmez. Söz konusu maddeye göre Gümrük Vergisi hesaplamasına dâhil edilmeyen unsurlar şunlardır:

• Cumhurbaşkanının zat ve ikametgâhı için yurt dışından alınan eşyalar
• Mütekabiliyet esasına göre ithalatı gerçekleştirilen eşyalar
• Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ve kuvvet komutanlıkları gibi bazı devlet kurumlarının ithal ettiği teçhizatlar ve yardım malzemeleri
• Gerçek kişilerce serbest dolaşıma sokulacak bireysel kullanım eşyaları
• Gerçek kişilerce serbest dolaşıma sokulacak diğer eşyalar
• Cumhurbaşkanınca belirlenen kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından ticari kaygı olmaksızın ithal edilen eşyalar
• Bir ticari faaliyetin yürütülmesi ile ilişkili ithalat
• Ulaştırma faaliyetinde kullanılacak eşyalar
• Bilgi materyali ithalatı 

Değeri 150 avroyu geçmeyen kitap ve yazılı basım ürünü siparişleri, Gümrük Vergisi sınırının altında kabul edildiği için muafiyet kapsamındadır. Bununla birlikte yolcuyla beraber gelen değeri 430 avroya kadar eşyalar için de Gümrük Vergisi yoktur. Sayılanların dışında tüm ithalat ve ihracat ürünleri, Gümrük Vergisi’nin konusunu oluşturur.

Gümrükten Hangi Ürünler Geçmez?

Devletler, yerel pazarını korumak ve zararlı ürünlerin ülkeye girmesini önlemek gibi amaçlar doğrultusunda katı gümrük şartları belirler. Bu nedenle sık sık eşyaların gümrüğe takılması ve buradan alınamaması gibi sorunlar açığa çıkar. Böyle bir durumla karşılaşmamak için hangi ürünlerin gümrükten geçmediğini bilmenizde yarar vardır. Aşağıda bu ürünleri görebilirsiniz. 

• Tütün ve tütün ürünleri
• Alkol ya da alkol türevi ürünler
• Cep telefonu gibi SIM kartla çalışan cihazlar
• Kozmetik ve benzeri ürünler
• Süt ve süt ürünleri
• Silah ve tüfek gibi ürünler
• Uyuşturucu ve uyarıcı ürünler

Öte yandan, yasaklı ürünler listesinde olmamasına rağmen gümrüğe takılan eşyalara rastlamak da mümkündür. İthal ettiğiniz ürünlerde bu durumu yaşamanız hâlinde Gümrük Müşavirliği ile iletişime geçebilirsiniz. Böylelikle eşyanın akıbeti hakkında bilgi almanız ve buna göre gereken işlemleri yapmanız mümkün olur. 

Gümrüğe Sunma Ücreti Nedir?

Gümrüğe sunma ücreti, posta ya da hızlı kargo yoluyla yurt dışından yapılan alışverişlerde ödenen bir masraf kalemidir. Bu ücret, gümrük memurunun paket içeriğinden şüphelenmesi ve ürünü kontrol etmesi neticesinde doğar. Bir diğer ifadeyle, gümrük aşamasında ihtiyaç duyulması hâlinde yapılan denetimlerden dolayı sunum ücreti ödemeniz gerekir. 2023 itibarıyla bu kontrollerde ödenecek gümrüğe sunma ücreti ise 22 TL’dir. 

Multinet Up Hizmetleri ile İşletmeniz için Vergi Avantajlarından Faydalanın!

Fark yaratan çözümleriyle ön plana çıkan Multinet Up, tüm süreçlerinizi profesyonel şekilde yönetmenize yardımcı olur. Satın alırken kazanmak isteyenler için MultiAvantaj kurumsal fırsatlar platformu oldukça idealdir. Bu platform sayesinde kurumunuzun kargo, sigorta ve e-Fatura gibi süreçlerden doğan giderlerinde fırsatlardan yararlanabilirsiniz. Üstelik sizi bekleyen avantajlar bununla da sınırlı değildir. Akıllı kart teknolojisini işletmelerin operasyonel ve finansal süreçlerine dâhil eden Multinet Up’ın kapsamlı çözümleriyle hemen şimdi tanışabilirsiniz.