İştirak Nedir ve Türleri Nelerdir?

Birliktelik, paydaşlık, ortak oluş anlamına gelen iştirak sözcüğü, ticari terimlerde de oldukça popülerdir. İlgili kavram, sermayelerinde payları bulunan şirketleri ifade etmek için kullanılır. Yatırım için şirketlere ideal çözümler sunan ortaklık, pay oranına göre farklı türlere de sahiptir. Söz konusu terimi tüm detaylarıyla öğrenebilmek adına sizin için hazırladığımız bu yazıyı okuyabilirsiniz.

İştirak Nedir?

İştirak, bir işte ortak olmak, paydaşlık etmek anlamına gelir. Söz konusu kavram, bir şirketin diğer firmanın sermayesine ortak olmasını ifade eder. Sermayede farklı firmaların payları bulunuyorsa bu şirketlerin iştirak ettiği söylenebilir. Genellikle şirketler, kâr marjlarını artırabilmek için yeterli düzeyin üstünde olan varlıklarıyla diğer firmaların sermayelerine ortak olur.

Mevcut hizmetlerden ve ürünlerden kâr edebilmek, onların değerini artırabilmek için de iştirakten bahsedilebilir. Özetle bu kavram, şirketlerin sermayelerine ortak olarak yatırım yapmak anlamına gelir. Günümüzde firmaların sıklıkla tercih ettiği önemli bir işlemdir. Bir firmanın diğerinin sermayesinde bulunan payına göre iştirak türü değişiklik gösterir.

İştirak Ne Demek?

"İştirak"in kelime anlamına bakıldığında ortak olmayı ifade ettiği görülür. Ortaklık eden kişiye veya kuruma ise iştirakçi adı verilir. Söz konusu kavramın geçerli olabilmesi için ortaklığın oranları %10 ila %50 arasında değişmelidir. Şirketler, ihtiyaç duyduklarının üzerindeki fonlarıyla diğer işletmelerin sermayelerine ortak olabilir. Bu eylemin itici gücü iyi bir getiri beklentisidir.

Şirketlerin İştirak Amaçları Nelerdir?

Söz konusu kavram detaylıca incelendiğinde iştirak amaçlarının birden çok olduğu görülür. Ortaklıkla hedeflenenlerden en önemlisi, şirketin elindeki fazla varlıkla kâr etme isteğidir. Ayrıca şirketler, sermayesine ortak olacağı firmanın özelliklerine de çok dikkat eder. Bunun temel sebebi, şirketin kendi hizmetlerini ve ürünlerini geliştirme kapasitelerini artırmak istemeleridir. Bu kapasiteyi artırabilecek firma bulduklarında işletmeler, sermayeye ortak olur. Bu yatırım türü sayesinde ürünler ve hizmetler daha değerli hâle gelir.

İştirak Türleri Nelerdir?

Sermayeye ortak olma anlamı ifade eden iştirak, pay oranına göre farklı çeşitlere ayrılır. Dolayısıyla iştirak türlerinin şirketin sermayede edindiği söz hakkına göre sınıflandırıldığını söylemek mümkündür. Buna göre kavram, bağımsız ve bağlı iştirak olmak üzere ikiye ayrılır. Yazının devamını okuyarak iştirak türleri hakkında daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

Bağlı Ortaklık

İlgili kavram, ana şirket, ortaklığa girdiği işletmede %50’den daha fazla oy hakkına sahipse geçerlidir. Yani bağlı ortaklık, ana firmanın diğer şirket üzerinde %50’den fazla oya sahip olmasıdır. Bağlı ortaklık, şirketler için hızlı büyüme stratejisini izleyebilmeyi mümkün kılar. Aynı zamanda bu sayede firmalar, kısıtlanmış piyasalara girebilme imkânı da elde eder.

Yatırımcılar arasında yapılan tüzük veya sözleşme kapsamında finansal politikaların yönetilmesinde %50’den fazla oya sahip olunan ortaklık türüdür. Yani yetkililer şirketin de yarısından fazlasında söz sahibi olur. Böylelikle yönetim kurulu üyelerinin atama ve görevden alma gibi yetkileri de bulunur.

Bağımsız Ortaklık

Ortak olunan firmada çoğunluk ana şirkette değilse basit iştirak söz konusudur. Bu da bağımsız ortaklık anlamına gelir. Aynı zamanda bu iştirak türü karşılıklı ortaklık olarak da ifade edilir. Kavramın geçerliliği için şirketlerin birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip olması gerekir.

İştirakler Hesabı Ne İşe Yarar?

 

İştirakler hesabı, şirketlerin ortağı oldukları firmaların yönetim süreçlerine katılmasıyla yakından ilgilidir. Söz konusu hesap sayesinde ortaklık payının takip edilebilmesi sağlanır. İştirakler hesabıyla pek çok hisse, senet ve pay ifade edilir. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Dar ve tam mükelleflerin sahip olduğu anonim şirketi hisse senetleri
• Limitet şirketi ortaklık hisseleri
• Sermayesi hisselere ayrılmış olan komandit şirket ortaklık payları
• İş ortaklıkları payları
• Adi ortaklık payları

Yukarıda sıralananların her biri ortaklık hesabını oluşturan durumlar olarak bilinir. Hesaba göre alacaklar, kazançlar ve mevcut durum kayıt altına alınır. Ortaklık sonucu elde edilen kazançlar, Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamına dâhil tutulmuştur.

İştirak Kazançlarının Vergi İstisnası Nedir?

Şirketlerin, tam mükellefiyete dâhil olan diğer işletmenin sermayesine ortaklığıyla edinilen kazançlar kurumlar vergisi istisnasıdır. Buna iştirak kazançları istisnası da denir. Bu istisnanın temel sebebi, kazancın edinildiği ilk işletmede stopaj vergisi katılımı olmasıdır. Söz konusu durum, Gelir Vergisi Kanunun 94/6 maddesiyle sabittir.

İstisnanın temel hedefi, kurumların mali yapısını güçlendirmeye yardımcı olmaktır. Bu nedenle finansal açıdan şirketlere ek olanaklar sunmayan işlemler istisna kapsamı dışında kalır. Yani istisnadan faydalanabilmeniz için yapılan bir satışın, kurumu mali açından güçlendirmesi gerekir. Aksi durumlarda istisnanın kurum için geçerli olamayacağı söylenebilir.

Ortaklıkların satışından elde edilen kazanç ise kurumlar vergisine dâhil tutulur. Katılım için hisse senedi alımı yapıldığında borç olarak sayılır. Elden çıkarıldığında ise hesap kaydına alacak olarak geçer. Sermayeye eklenme işleminin gerçekleşmesi için satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim senesinin sonuna kadar şarttır. Zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler zayi olur.

Multinet Up Hizmetleri ile Vergi Avantajlarını Keşfedin!

Multinet Up hem siz hem de ortaklarınız için hayat kolaylaştırıcı ve akılcı çözümler sunar. Bu çözümlerden biri de vergi avantajıdır. Günlük yemek bedeli istisnasına kadar olan ödemelerden %100 vergi avantajı sunan MultiNet yemek kartı sayesinde şirketinize tasarruf sağlayabilirsiniz. Üstelik aynı zamanda çalışanlarınıza seçme özgürlüğü sunmanız da mümkün hâle gelir.

Multinet Up’ın sunduğu vergi avantajlarından biri de giyim üzerinedir. MultiGift kurumsal hediye kartı sayesinde personelleriniz 20.000’i aşkın noktada giyim alışverişi yaparken siz de %45 vergi avantajından yararlanırsınız. Üstelik Multinet Up, vergi avantajlarının yanı sıra fatura ve fiş toplama yükünü de üzerinizden alır. Hem personellerine hem de şirketine değer veren işverenler için Multinet Up, yeni nesil çözümleriyle her zaman yanınızdadır.

İşverenleri avantajlarla dolu bir dünyaya davet eden Multinet Up, iştirakleriyle de son derece faydalı çözümler sunar. Siber güvenlik ve teknoloji alanında sunduğu hizmetlerle öne çıkan Inventiv, bir Multinet Up iştirakidir. Inventiv sayesinde dünya standartlarında bir ödeme sistemine sahip olursunuz. Finansı teknolojiyle buluşturan Inventiv, müşterilerinizle daha güvenli ve etkili bir iletişim kurmanızı sağlar.