Kurumlar Vergisi Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Kurumlar vergisi, kurumların bir mali yıl boyunca elde ettikleri kazanç üzerinden alınan vergidir. 

Kurumlar vergisi mükellefi olan kurumların tüzel kişiliğe sahip olması gerekmektedir. Şahıs şirketleri tüzel kişiliğe sahip olmadıkları için kurumlar vergisi ödemezler. 

• Anonim Şirketler
• Limited Şirketler
• Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler
• Kooperatifler
• İş Ortaklıkları
• İktisadi Amaçla Kurulmuş Dernek ve Vakıf Şirketler
• İktisadi Kamu Kuruluşları

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre tüzel kişilik sayılmaktadır ve mükellefiyetleri vardır. Ancak bu mükellefiyetleri yine aynı kanunda tam ve daraltılmış olarak ikiye ayrılmaktadır. 

Kanuni olarak ve iş yerleri Türkiye’de bulunan kurumların elde ettikleri kazançlarının (hem yurtiçi hem yurtdışı) tamamı Kurumlar Vergisi’nin konusudur. (Tam Mükellefiyet)

Kanuni olarak veya işyerleri Türkiye’de bulunmayan şirketlerin ise sadece Türkiye’deki faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları vergilendirilmektedir. (Dar Mükellefiyet)

Kurumlar Vergisi Oranı – 2021

2007 yılından önce %33 olan kurumlar vergisi oranı, bu yıldan sonra %20’ye düşürülmüştü. 

Ancak 2018, 2019 ve 2020 yılları için olmak üzere %22 olarak güncellenmişti. 

2020 yılı sonunda çıkarılan 7256 sayılı kanun ile Kurumlar Vergisi Oranının düşürülmesi gündeme gelmiş fakat gerçekleşmemiştir.

2021 yılında ise korona virüs salgınının etkileri de göz önünde bulundurularak bu kurumlar vergisi oranının düşürülmesi beklenebilir. 

Bu oran OECD’nin yayınladığı istatistiklere göre Avrupa Birliği bölgesinde ortalama %22,5 ve dünyada ise ortalama ise %21,4’dir.  

2021 yılında değişiklik yapılmasına dair kanun teklifinin 14. maddesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 13'üncü madde ile kurumlar vergisi oranının, %25 ve 2022 yılı için %23 olarak uygulanması öngörülüyor.

Torba yasa teklifinin yürürlük maddesinde, düzenlemenin yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmesi tahmin ediliyor. Bu teklifin, dolaysıyla kurumlar vergisi oran artışının, 2021 yılına ait birinci geçici vergi döneminin beyan tarihinden önce yasalaşması kuvvetle muhtemel.

Kanun teklifindeki ilgili madde ise şöyle;

MADDE 14– 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 13- (1) Bu Kanunun 32. maddesinin birinci fıkrasında yer alan %20 oranı, kurumların 2021 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %25, 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançları için %23 olarak uygulanır. Bu oranlar özel hesap dönemi tayin edilen kurumlar için ilgili yıl içinde başlayan hesap dönemlerine ait kazançlarına uygulanır.”

Kurumlar Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesine göre şirketin gayrisafi hasılatından kanunda belirtilmiş giderler çıkarıldıktan sonra elde edilen tutar üzerinden hesaplanır. 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinde tahakkuk eden matrahın ne kadarının vergilendirileceği belirlenmiştir. 

Bu oran 2018, 2019 ve 2020 için %22’idi ancak teşviklere tabi şirketler veya bazı dönemlerde Gelir İdaresi Başkanlığı’nın açıkladığı kurallara uygun olarak vergilerini ödeyen şirketler için bu oranda çeşitli oranlarda indirim olmaktadır. 

Şirketler tüm şubeleri, büroları, imalathaneleri için ayrı ayrı beyanname hazırlamazlar, tüm faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarını tek mükellefiyet üzerinden tek beyanname ile öderler.

Şirket mali yıl içerisinde zarar etmişse bir sonraki mali yılın vergi matrahında bu zararı gösterebilmekte ve vergiye konu olan tutardan düşebilmektedir ancak en fazla beş yıl önceki dönemin zararı tahakkuk ettirilebilir.

Kurumlar Vergisi Beyannamesi

Kurumlar Vergisi tam mükelleflerde tüzel kişilik adına, dernek veya vakıflara bağlı iktisadi işletmelerde dernek veya vakıf adına, iş ortaklıklarında ise işin bitiminde ortakların paylarına göre tarh olur. 

Dar mükelleflerde ise kurumun Türkiye’deki sorumlu yöneticisi veya ticari kazancı yabancı kuruma sağlayanlara tarh olur. 

Şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesine kurumlar vergisi beyannamesi verilir ve verildiği ayın son gününe kadar vergi dairesine veya anlaşmalı bankalar ile ödenir.

Kurumlar Vergisi beyannamesi ilgili mali yılı takip eden yılda 1 Nisan ile 25 Nisan tarihleri arasında kurumun bağlı bulunduğu vergi dairesine posta yoluyla ya da e-beyanname ile verilebilir. Ancak bu süre Maliye Bakanlığı tarafından ilgili mali yılı takip eden 4. Ayın son günü akşamına uzatılmıştır.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesinden ulaşılabilecek beyanname Kurumlar Vergisi Kanunu’nu ve Gelir Vergisi Kanunu’na ve mevzuatlara uygun olarak doldurulmalıdır. 

Beyanname hazırlanırken kazancın hesaplanması ve beyannameye yazılacak giderler konusunda tecrübeli bir mali müşavirden destek alınması önemlidir.

Tahakkuk edecek vergi miktarının doğru hesaplanması ve ileride doğacak sorunlardan kaçınmak için vergi dairesine verilecek olan beyannamede vergiye konu olan kazancın ve giderlerin kanunlar çerçevesinde belgelenebilir olması ve doğru şekilde beyan edilebilmesi için mali müşavirin tavsiyeleri doğrultusunda    hareket     edilmelidir.

Ticari ilişkilerde bulunulan diğer kurumlar ile periyodik olarak cari hesap mutabakatı yapılarak vergiye konu olacak işlemler de kontrol altına alınmalıdır. 

Vergi ve muhasebe ile ilgili diğer konulara ve iş hayatında gerekli olacak çeşitli bilgiler içeren yazılarımıza Multinet Up Blog sayfasından ulaşabilirsiniz.