Dijital pazarlama süreçlerinde başarıyı ölçmek için kullanılan değerler, yalnızca satış rakamlarından ibaret değildir. Reklam kampanyalarına yapılan yatırımların markalara ne kadar gelir kazandırdığını anlamak için incelenen belli başlı göstergeler de bulunur. Bunlardan en yaygın kullanılanları ROAS ve ROI olarak adlandırılır. Her iki kavram da markaların mevcut bütçelerini en iyi şekilde yönetebilmesi ve daha verimli kararlar alabilmesi açısından büyük önem taşır. Peki, ROAS nedir, hangi formülle bulunur? ROI nasıl hesaplanır? İki kavram arasındaki temel farklar nelerdir? Gelin, tüm bu soruların cevaplarına yakından bakalım.
Return on Advertising Spend, kısaca ROAS, bir reklam kampanyasından elde edilen kazancın reklam için harcanan tutara oranı olarak açıklanabilir. Örneğin, TL para birimini baz alırsak, bir reklam kampanyasına harcadığınız her bir TL’den markanıza kaç TL kazanç geldiğine bakarsınız. ROAS değeri, dijital pazarlama çatısı altındaki tüm reklam türlerinin performansını net şekilde ortaya koyar. Bu sebeple de sektörde en çok izlenen metriklerden biri olarak kabul edilir.
Dijital dünyada uygulanan pazarlama stratejilerinin etkinliğini düzenli olarak ölçmek ve hangi reklam türlerinin ya da kanallarının daha fazla kazanç getirdiğini görmek, markaların sürdürülebilir büyümesi açısından hayati öneme sahiptir. ROAS değeri de bize bunların birçoğunu kolayca tespit etme fırsatı sunar. İşletmeler ROAS metriklerini takip ederek hangi kampanyaların daha verimli olduğunu belirleyebilir, böylelikle verimsiz olanlara harcama yapmayı sonlandırabilir, nihayetinde de bütçelerini en kazançlı şekilde yönetebilir. Daha genel tabirle ROAS’ın reklama yapılan yatırımların boşa gidip gitmediğini gösteren bir metrik olduğunu söylemek de mümkündür.
ROAS değeri dendiğinde akla karmaşık formüller geliyor olabilir, ancak aslında son derece basit bir formülle hesaplanır. Gelin, bir örnekle açıklayalım.

ROAS değerini bulmak için reklamdan elde edilen geliri reklam için yapılan harcamaya bölmek yeterlidir. Örneğin, markanızın bir Facebook reklamına toplamda 4.000 TL harcama yaptığınızı ve bu reklamın size nihayetinde 20.000 TL gelir kazandırdığını düşünün. Bu durumda,
ROAS = 20.000 / 4.000 = 5 olarak hesaplanır.
ROAS değerinin ideal aralığı sektöre, bütçeye, kampanya türüne ve hedeflerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak genellikle 4 ve daha büyük değerler iyi kabul edilir. Eğer düşük marjlı bir sektördeyseniz daha yüksek değerleri hedeflemeniz idealdir.
Return on Investment, kısaca ROI, yatırım getirisi anlamına gelir. Bu kavram yalnızca reklam giderlerini değil, bir şirketin ya da markanın yaptığı herhangi bir yatırımın sağladığı kazanca odaklanır. Söz konusu yatırımın içine ürün stoğu, maaş ödemeleri, yazılım, AR-GE, ekipman tedariği ve daha birçok farklı alan dahil olabilir. Kısacası, bir şirketin yaptığı yatırımın ne kadar kazançlı olduğunu görmesi için bakacağı ilk metriklerden biri, ROI’dir.
ROI değeri, yatırımın yüzdelik oranda ne kadar kazanç getirdiğini ortaya çıkarır. Gelin, bir örnekle açıklayalım.
ROI değerini bulmak için bir yatırımdan elde edilen gelir o yatırımın toplam maliyetine bölünür. Diyelim ki, işletmeniz bir yatırım için 10.000 TL harcadı ve söz konusu yatırım işletmeye toplamda 13.000 TL kazandırdı. Bu durumda,
ROI = [(13.000 – 10.000) / 10.000] x 100 = %30 olarak çıkar.
Yani, işletmeniz yatırımdan %30 oranında kar elde etmiştir. Yine sektör dinamiklerine ve yatırım kapsamına bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte genellikle %25 ve üzeri ROI oranları başarılı kabul edilebilir.
Dilerseniz her iki metriği tek bir örnek üzerinden hesaplayarak bu bilgileri daha da pekiştirelim. Bu kez bir e-ticaret markamız olsun ve dijital reklam bütçesine 5.000 TL ayırsın. Reklamlardan elde edilen gelirin de 25.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda ROAS = 25.000 / 5.000 = 5 olarak bulunur. Ancak tam da bu noktada, ROI değerinin de ölçülmesi gerektiğinin ne kadar önemli olduğunu göreceğiz.
Diyelim ki, işletmenin reklamını yaptığı yatırımda ürün maliyeti toplamda 10.000 TL, tedarik ve benzeri giderleri ise 5.000 TL tuttu. Bu durumda ROI = [(25.000 - (5.000 + 10.000 + 5.000) / (5.000 + 10.000 + 5.000)] x 100 = %0 olarak çıkar. Yani, söz konusu reklamda her 1 TL karşılığında 5 TL gelir kazanılmış olsa bile toplam giderlere bakınca bu yatırımın karlı olmadığını görüyoruz.
ROI ve ROAS değerlerinin doğrudan kendilerine ait formüllerle hesaplanması gerekir. Bir formülle diğer değeri bulmak mümkün değildir; çünkü ROAS yalnızca reklam gelirini, ROI ise yatırım maliyetlerinin tümünü dikkate alır. Ancak dilerseniz, ROAS değerini ROI hesaplamasındaki bir girdi olarak kullanabilirsiniz. Her koşulda, net karlılığı görebilmek için tüm maliyetleri hesaba katmak, yani ROI değerini gözden kaçırmamak büyük önem taşır.
Modern çağda işletmenizin bulunduğu sektör hangisi olursa olsun, pazarlama ve reklam alanlarında ROAS ve ROI değerlerini sık sık ölçmeniz, hedeflerinize ulaşma yolunda yararlı olacaktır. Bu sayede tüm yatırımlarınızı daha sağlam adımlarla yapabilir, kampanyalarınızın başarıya ulaşıp ulaşmadığını ölçebilirsiniz. Sık ölçüm yapmak, dinamikleri her gün değişebilen dijital dünyanın gerisinde kalmamak ve pazarlama stratejilerini akıllıca yönlendirebilmek açısından önemlidir.
Uyarı: Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki bilgilere dayanarak hazırlandığını ve bilgilerin daha sonra değişebileceğini unutmayınız!