Yeni İş Arama İzni Nedir, Nasıl Hesaplanır?

Personelin işten çıkarılması veya kendi isteğiyle görevinden ayrılması, iki taraf için de bazı yükümlülükler doğurur. Şirket, yeni bir işçi bulana kadar işlerini sürdürmek durumundadır. Personel ise bu süreçte yeni bir iş bulmak için belli bir süreye gereksinim duyar. Dolayısıyla iş arama izni, her iki taraf için önemli bir hâl alır. Çalışan ve kurum, bu aşamada birtakım haklara sahiptir. Bu içeriği okuyarak yeni iş arama izni konusunda detaylı bilgi edinebilirsiniz.

İş Arama İzni Nedir?

İş sözleşmesi, herhangi bir sebepten ötürü feshedilebilir. Personelin bu konuda karar verilen zamandan çıkış tarihine kadar iş arama hakkı bulunur. Söz konusu hakkın mesai günlerinde kullanılması için sağlanan müsaade iş arama izni olarak adlandırılır.

Yeni iş arama izni ile ilgili hususlar, 4857 Sayılı İş Kanunu’nda belirtilir. İlgili kanunun 27’inci maddesinde “Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.” ifadeleri yer alır. Personel, ihbar süresinin belirlendiği andan itibaren söz konusu izni kullanma hakkına sahiptir.

İş Arama İzni Dilekçesi Nedir?

İş arama izninin kullanımı, yazılı tebliğ koşuluna bağlıdır. Personel, söz konusu haktan yararlanmak için önceden dilekçe vermek durumundadır. Dilekçe, doğrudan şirket sahibine veya personel yönetimi için yetkilendirilen kişilere verilir. Bu dilekçede aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

• İzin kullanım süresi
• İznin kullanılacağı tarihler (Toplu izin kullanımında gün aralığı)
• T.C. kimlik numarası
• Varsa sicil no
• Ad - Soyad

Dilekçede yer alan bilgilerin eksiksiz verilmesi, bahsi geçen hakkın kullanımı için elzemdir. Personel, iş arama izni dilekçesini teslim ettiği günden itibaren izin hakkını kullanmaya başlayabilir. Söz konusu dilekçenin ilgili kanun maddesine atıfla başlaması gerekir.

İş Arama İzni Şartları Nelerdir?

İş arama izninin kullanılabilmesi için işvereni ve çalışanı ilgilendiren birtakım koşullar bulunur. İş arama izni şartları şu şekilde özetlenebilir:

• İşveren açısından haklı sebebe dayalı fesihlerde iş arama izni kullanılamaz. Örneğin personelin şirketteki çalışma ortamına kasıtlı zarar verdiği tespit edildiyse ihbar süresi tanınmaz. 
• Söz konusu iznin kullanılması için feshin geçerli bir sebebe dayanması gerekir. Şirketin küçülmesi ve zorunlu personel çıkarılması gibi durumlarda ise ihbar süresi tanımak zorunludur.
• İş arama izni kullanmak için yazılı beyan gerekir. Sözlü olarak yapılan bildirimin yasal bir karşılığı yoktur. 

Beyanın yukarıda bahsedildiği gibi dilekçe yoluyla yapılması da önemlidir. Fesih ihbarı, usulüne uygun bir biçimde yapılmalıdır. İşten ayrılmak isteyen çalışan, yeni görüşmeler için izin alacağı günleri net bir biçimde ifade etmelidir. Bu koşulları sağladığında iş arama iznini herhangi bir engel olmadan kullanabilir.

Kimler İş Arama İzni Kullanabilir?

Belirsiz süreli sözleşmeyle çalışan herkes, iş arama izni kullanma hakkına sahiptir. Geçici süreli çalışanlar ve deneme sürecinde olanlar ise bu haktan yararlanamaz. Başka bir ifadeyle kayıtlı ve yasal koşullara uygun olarak çalışan herkesin izin kullanma hakkı mevcuttur. Bu haktan yararlanmak için ihbar süresinin verilmiş olması yeterlidir.

İş arama izni, yürürlükte olan İş Kanunu uyarınca belirlenir. Deniz çalışanları, Deniz İş Kanunu; gazeteciler ise TBK (Türk Borçlar Kanunu) kapsamında yer alır. Söz konusu meslek gruplarının hak ve sorumlulukları diğer iş kollarına göre farklılık gösterir. Bu durum, denizcilerin ve gazetecilerin iş arama izni kullanamayacağı anlamını taşımaz. 

Türk Borçlar Kanunu’nun 421. maddesine göre “İşveren, belirsiz süreli hizmet sözleşmesinin feshi hâlinde bildirim süresi içinde işçiye ücretinde bir kesinti olmaksızın, günde iki saat iş arama izni vermekle yükümlüdür”. Aynı kanunda bahsedilen iş kollarında izin sürelerinin personelin haklı menfaatlerine göre belirleneceği bilgisi de yer alır.

İstifa Eden İşçinin İş Arama İzni Olur mu?

Personelin ihbar süresine uymak koşuluyla işten kendi isteğiyle ayrılma hakkı bulunur. İş arama izni bu durumda da geçerlidir. İşçi, çalıştığı kurumu mağdur etmemek amacıyla ayrılacağını önceden haber vermekle yükümlüdür. Bu koşul sağlandığı sürece kurum, personele ihbar süresince izin vermek durumundadır. İstifa eden işçinin iş arama izni, dilekçe verildikten sonra işleme konur. İzin beyanı, istifa dilekçesiyle birlikte teslim edilebilir. 

İş Arama İzni Nasıl Kullanılır?

Personel, ihbar süresinde iş arama iznini yeni bir kurumla görüşüp anlaşma yapması gereken zamanlarda kullanabilir. Bu hakkın kullanımı, hafta tatili ve yıllık ücretli izin koşullarından farklı değerlendirilir. Yürürlükteki kanunlara göre personel, ihbar süresi boyunca mesai günlerinde izin kullanma hakkına sahiptir.

İş arama izni, mesai günleri içerisinde belirli saatlerde kullanılabilir. Personel, bu haktan yararlanmak istediği gün ve saatleri önceden belirtmekle yükümlüdür. İşçi ile işveren arasında mutabakat sağlandıktan sonra izin kullanılabilir. Kurum, böyle bir durumda hâlihazırda mevcut olan yıllık izinlerden kesinti yapma yetkisine sahip değildir. Söz konusu hak kapsamında tanınan süre haricen değerlendirilir.

İhbar süresi sonlandığında iş arama izni de otomatik olarak sona erer. Bu durumda işten ayrılmak isteyen çalışan için sözleşme feshi gerçekleşir. İşçi, bu süreçte mevcut iş yerinde çalışmaya devam etmek üzere kurumla anlaşma sağlayabilir. Böyle bir durumda da geçmiş iş arama süreleri yıllık izinden kesilemez.

Kaç Saat İş Arama İzni Kullanılabilir?

İş arama izni, günde en az iki saat olarak belirlenir. Personelin ihtiyaç duyduğu zamana göre bu süre artırılabilir. Örneğin görüşme yapılan yer, mesafe olarak uzaktaysa izin günde iki saati aşabilir. Söz konusu limit, asgari olarak belirlenir. İşveren, bu süreyi uzatabilir ancak kısaltma hakkına sahip değildir. Bahsi geçen hakkın günün hangi saatlerinde kullanılacağı işveren tarafından belirlenebilir. İşveren, bu süreyi mevcut günlük molalara haricen sağlama yükümlülüğüne sahiptir.

İzin Kullandırılmaması veya Eksik Kullandırılması Durumunda Ne Olur?

Çalışma hukuku, personelin ihbar süresince iş arama iznine sahip olduğunu açık bir biçimde ifade eder. İşveren, personelin bu haktan yararlanma talebini reddedemez. Söz konusu iznin kullanılamaması, işçi açısından haklı fesih hakkı doğurur. Çalışan, böyle bir durumda ihbar süresi dolmadan işten ayrılma hakkına sahip olur.

İş Arama İzni Toplu Kullanılabilir mi?

İhbar süresi boyunca geçerli olan iş arama izni, saatlik olarak belirlenir. Örneğin 14 günlük ihbar süresine sahip olan bir personel, 28 saat izin kullanabilir. Söz konusu hak, mesai günleri içinde veya toplu olarak kullanılabilir. Böyle bir durumda personelin kullanma hakkına sahip olduğu izin saatleri, toplu olarak hesaplanır. Bu durumda 28 saatlik izne sahip olan bir işçi, bu hakkını 3 tam iş günü olarak da kullanabilir.

İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

İş arama iznini toplu kullanma sürecinde saatlik kullanıma göre farklı koşullar bulunur. İşveren, mesai bitimine kadar izin kullanılacak saatleri belirleme hakkına sahiptir. Toplu kullanımda ise kurumun gün belirleme hakkı mevcut değildir. Böyle bir durumda işveren, personeli talep ettiği süre boyunca izinli saymak durumundadır.

Çalışanın İş Arama İznini Kullanması Zorunlu mudur?

Çalışma kanunlarına göre iş arama izni, personel talebinden bağımsız bir hak olarak değerlendirilir. Böyle bir durumda işçinin talebi aksi yönde olsa bile işveren çalışanına izin vermekle yükümlüdür. Hakkın kullanım biçimi, işveren ile personel arasındaki mutabakata göre değişiklik gösterebilir.

İş sözleşmesinde aksi bir hüküm olması iznin kullanılması bakımından engel teşkil etmez. Sözleşmeler, kanuna uygun olmak durumundadır. Böyle bir durumda personel aksi bir sözleşmeyi imzalamış olsa bile izin kullanma hakkına sahip olur. Söz konusu hakkın tanınmaması, işveren açısından yukarıda bahsedildiği gibi yaptırımlarla sonuçlanır. Özetlemek gerekirse çalışanın iş arama iznini kullanması için gereken koşulların sağlanması kurumun görevidir. Personel, bu hakkı yasada belirtilen koşullara göre kullanabilir.

İş Arama İzninin Kullandırıldığı Nasıl İspatlanır?

İzin kullanımıyla ilgili iddiaları ve durumları ispatlamak işverenin yükümlülüğündedir. Personel iş arama izni verilmediğini iddia ettiğinde işveren aksini ispatlamakla mükelleftir. Personelin şikayet etmesi durumunda yetkili kurumlar tarafından inceleme yapılır. Çalışan, kendisine hak tanındığı hâlde aksini iddia ediyorsa art niyetli bir tutum söz konusudur. Kurumun böyle bir durumda dava açma hakkı bulunur. Hukuken delil olarak kabul edilebilen bütün unsurlar, izin kullanımının ispatında da geçerlidir. 

İş Arama İzni Nasıl Hesaplanır?

İş arama izni hesaplama işlemi, toplam çalışma zamanına göre belirlenen ihbar süresi uyarınca yapılır. Personelin kullanabileceği toplam izin, aynı kurumda çalıştığı zamana göre belirlenir. Söz konusu süreler aşağıdaki gibi hesaplanır:

İzinlerin gündelik bazda veya toplu olarak kullanılması, tanınan sürede bir değişiklik yaratmaz. Personel, izinlerini limit dâhilinde toplu veya saatlik olarak kullanabilir. Yukarıda bahsedilen izin saatleri, ulaşım ve görüşme sürelerine göre uzatılabilir.

İş Arama İzni İhbar Süresinden Düşülebilir mi?

İş arama izni süresi, mesai günlerinde kullanılır. Personel, söz konusu süreyi toplu kullanarak bazı günlerde izinli sayılabilir. Örnek vermek gerekirse 16 saat süresi kalan bir çalışan, 2 mesai günü boyunca kesintisiz izin kullanma hakkına sahip olur. Böyle bir durumda fesih zamanına kalan sürede bir değişiklik olmaz.

İş arama izni, ihbar süresi bitmeden toplu olarak kullanılabilir. Örneğin fesih tarihine 14 gün varken çalışan, 28 saatlik hakkının tamamını kesintisiz kullanabilir. Bu durumda personel, ihbar süresinin bitimine kadar işe devam etmekle yükümlüdür. Söz konusu süre bitmeden yeni iş bulunduğunda ise fesih işlemi gerçekleşir.

İş Arama İzni Ücreti Ödenir mi?

İhbar süresince tanımlanan iş arama izni, ücretle telafi edilebilir. Açıklamak gerekirse personel, izin kullanmak yerine ücret talep edebilir. Örneğin yeni bir personel bulduysanız eski çalışanınıza ihbar süresi tanımak yerine ücret ödeyebilirsiniz. Söz konusu ücret ödendiğinde işçiyi fesih zamanına kadar çalıştırma yükümlülüğü ortadan kalkar. İş arama izni ücreti hesaplama işlemi, söz konusu izin kapsamındaki saatlere göre yapılır. “Ücret Çeşitleri” içeriğine göz atarak ödeme yükümlülükleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.

İş Arama İzni Maaştan Kesilir mi?

İş kanunlarına göre tazminat ödemeleri, maaştan ayrı olarak hesaplanır. İş arama izni karşılığında ödenen ücret için de aynı durum geçerlidir. Çalışanın izin yerine ücret talep etmesi durumunda ödenecek bedel, maaş dışında belirlenir. Söz konusu ödemenin maaştan kesilmesi ise hiçbir koşulda mümkün değildir. 

Yeni iş arama izni ücreti için maaşın yanı sıra kıdem tazminatı kesintisi de yapılamaz. Kıdem ve ihbar tazminatları ayrıca hesaplanır. İşveren, tüm bu ücretleri fesih durumunda ödeme yükümlülüğüne sahiptir. Personel, kendi isteğiyle işten ayrıldığı durumda iznin yanı sıra yerine geçecek ücreti de talep edebilir. İhbar tazminatı için işçinin kurum tarafından çıkarılma koşulu yoktur.

İş Arama İzni Kapsamında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Çalışanın yeni bir iş bulabilmesi için mesai günlerinde görüşme yapması gerekir. Bu durumda hafta sonları ve resmî tatil günleri iş arama izni sürecine dâhil edilemez. Personelin sahip olduğu yıllık izin hakkı da ayrıca değerlendirilir. İşveren, her iki hakkın kullanımını sağlamakla veya bunların yerine ücret ödemekle yükümlüdür.

Personelin yeni bir iş bulması durumunda ihbar süresi sona erer. Çalışan, böyle bir durumda ihbar süresi ve izninden yararlanma hakkına sahip değildir. Aynı şekilde işveren, yeni bir kurumla anlaşan personeli söz konusu süre bitmemiş olsa bile çalıştıramaz. Çalışan yeni bir iş bulduğu takdirde bunu gizlerse kuruma haklı fesih imkanı doğar. Böyle bir durumda işveren, çalışanın sözleşmesini herhangi bir koşul olmaksızın feshedebilir. 

İşveren ile işçi arasında çeşitli konularda mutabakat yapılması mümkündür. Örneğin personel veya kurum, iş akdinin feshinden vazgeçebilir. Böyle bir durumda mesainin devam etmesi için iki tarafın da anlaşması gerekir. Kullanılmış olan izinler, sonraki süreçte de tatillerden veya maaştan düşürülemez.

MultiGift Hediye Kartı ile Çalışanlarınıza Daha Avantajlı İmkânlar Sunun!

Personel ve işverenin uyum içinde hareket ettiği bir çalışma ortamı yaratmanın en etkili yolu motivasyon kaynakları yaratmaktan geçer. Çalışanın motivasyonunun azalması ise hem işten çıkarmaların hem de istifaların artmasına neden olabilir. Bu noktada çalışanlarınızın ilgi alanlarına ve ihtiyaçlarına yönelik çeşitli girişimlerde bulunarak onların motivasyonlarını artırmanız mümkündür. Çalışanlarınız için motivasyon kaynağı olabilecek MultiGift kurumsal hediye kartı, çok sayıda avantajı da beraberinde getirir.

MultiGift kurumsal hediye kartı kullanarak çalışanlarınızın performansını artırırken iş gücü kaybını da büyük oranda önleyebilirsiniz. Multinet Up tarafından geliştirilen MultiGift kurumsal hediye kartı; çalışanlarınıza giysi, elektronik, gıda ve kırtasiye gibi birçok farklı kategoride alışveriş yapma olanağı sağlar. MultiGift ile personelinizin maddi yükünü azaltabilir ve motivasyonlarını artırabilirsiniz.

MultiGift, işverenler için de avantajlı bir sistemdir. Söz konusu sistemde bütün harcamalar, tek faturada gösterilebilir. Bu sayede ciddi bir masraftan ve iş yükünden kurtulabilirsiniz. Multinet tarafından geliştirilen hediye kartı, vergi açısından da avantajlıdır. Çalışanlarınıza MultiGift hediye ederek %45’e varan vergi avantajlarından yararlanmanız mümkündür. Bu kart sayesinde yan hakları şirketiniz için maddi bir yük olmaktan çıkarabilirsiniz.