Girişimciler İçin Ortaklık Türleri Rehberi

Ortaklık, pek çok işletme ve iş modelinin iş hayatında uzun vadede varlığının korunmasında ve daha büyük başarıların elde edilmesinde önemli bir rol oynar. Ortaklık özellikle yeni girişimlerin büyümesinde ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasında oldukça etkili olabiliyor. Bu noktada, girişimcilerin faydalanabileceği çeşitli ortaklık türleri bulunuyor. 

Girişimciler ortaklık ilişkilerini kişiler, mevcut müşteriler, tedarikçiler ve yatırımcılar gibi farklı şekillerde kurabilirler. Ayrıca, girişimciler mevcut bir işe ortak olabilecekleri gibi hali hazırda işleyen iş süreçlerini devam ettirirken ortaklık ilişkisi ile yeni bir işletme kurabilir. Bu yazımızda ortaklık türlerin ve bu ortaklık türlerinin özelliklerini sizler için açıkladık.

Ortaklık Türleri

Ortaklıklar birden fazla kişiyle oluşturulması gerekir. Ortaklıklar temelde ortak ekonomik amaç ve çıkarların yerine getirilebilmesi amacıyla kurulur. Söz konusu ekonomik amaç ve çıkarlar birden fazla kişi emek ve sermaye gücünü kapsayan bir sözleşme kapsamında tek bir çatı altında toplanır. Ortaklık türleri ise bu ekonomik amaç ve çıkarlar doğrultusunda kurulacak şirket türüne bağlı olarak belirleniyor. 

Şirket ortaklıkları adi ortaklık ve ticari ortaklık olmak üzere ikiye ayrılıyor. Adi ortaklık iki veya daha fazla kişinin ortak bir amaç doğrultusunda mal ve emeklerini bir araya getirmesi ile oluşturulan şirketlere verilen isimdir. Ticari ortaklık ise kendi içerisinde sermaye şirketleri ve şahıs şirketleri olarak ayrılıyor. Limited şirket, anonim şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler sermaye şirketi olarak değerlendirilir. Komandit ve kollektif şirketler ise şahıs şirketi olarak değerlendirilir.

1. Adi Ortaklık

Adi ortaklıklar en az iki kişi tarafından ortak bir ekonomik amacın gerçekleştirilmesi için yazılı veya sözlü olarak yapılabilen ortaklık sözleşmesi çerçevesinde emek ve malların bir araya getirilmesi ile oluşturulur. Adi ortaklıklarda, ortak sayısının bir üst sınırı bulunmuyor. Söz konusu ortaklar hem gerçek hem de tüzel kişi olabiliyor. Adi ortaklık, Kurucularından başka bir varlığa sahip olmadıkları için en basit ortaklık modeli olarak görülüyor. Bu ortaklık türünün diğer temel özellikleri şu şekildedir:

• Şirket içi kararlar ortak şekilde alınır.
• Borçlardan tüm ortaklar sorumludur.
• Adi ortaklıkların, ticaret siciline tescil veya ilan edilmesi gerekmiyor. 
• Ticaret unvanına sahip olması gerekmiyor.
• Asgari sermaye ortakların kararına bağlı olarak belirlenir.

2. Ticari Ortaklık

Ticari ortaklık hem sermaye şirketleri hem de şahıs şirketleri ile sağlanabiliyor. Sermaye şirketi olarak limited şirket, anonim şirket ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket türleri bulunurken; şahıs şirketi olarak komandit ve kollektif şirket türleri bulunuyor. Ticari ortaklıkların özellikleri şahıs ve sermaye şirket türleri altında yer alan şirket çeşitlerine göre şu şekilde özetlenebilir:

> Kollektif Şirket: Ticaret unvanı kullanarak gerçek kişiler tarafından oluşturulan kollektif şirketlerde ortaklar şirket alacaklarına karşı sınırsız sorumluluğa sahiplerdir. Her ortak şirket yönetiminden sorumludur. Belirli bir sözleşmede yer almadığı sürece diğer ortaklar tarafından onay verilmemesi halinde ortakların hiçbirinin ortaklıktan ayrılması mümkün değildir. Yeni bir ortağın şirkete dahil olmasında ise tüm ortakların onayı gerekiyor. Sözleşmede belirlenmiş bir oran olmaması halinde şirket kâr veya zararı ortaklar arasında eşit olarak bölüşülür.

> Komandit Şirket: Kollektif şirketlerin bir alt türü olarak da sayılabilen komandit şirketin farkı ortakların sorumluluğunun sınırsız olması ve ortakların şirkete katılırken sağladığı sermaye oranında sorumluluğa sahip olmasıdır. Sınırsız sorumluluğa sahip olan ortaklar komandite ortak olarak adlandırılırken, sınırlı sorumluluğa sahip olan ortaklar komanditer ortak olarak adlandırılır. Komandit şirketler komandite ortaklar tarafından yönetilir. Komanditer ortaklar ise yıl sonundaki hesap denetiminden sorumlu olabiliyor ve sermaye oranına göre kârdan pay alabilir. 

> Limited Şirket: Bir ticaret unvanı adı altında kurulan limited şirketlerde, sayıları 2 ile 50 kişi arasında gerçek veya tüzel kişi olabilen ortaklar şirkete sağladıkları sermaye ile sınırlı sorumluluğa sahiplerdir. Her yıl farklılık gösterse de bu şirket türünde temel sermaye için gerekli minimum bir tutar bulunur. Ortakların pay oranına bağlı olarak aldıkları pay da farklılık gösterir. Ortakların onayı doğrultusunda pay devri gerçekleştirilebilir. Bu şirketler 

> Anonim Şirket: Belirli bir ekonomik amaç ve konuya sahip olan anonim şirketlerin en az beş tüzel veya gerçek kişi tarafından kurulabilir. Bu şirket türünde temel sermaye için yıllık olarak farklılık gösterebilen gerekli bir minimum tutar bulunur. Anonim şirketlerin sermayesi bölünmüş olup, ortakların alacaklarına karşı sorumlulukları sağladıkları sermaye ile sınırlıdır. Bu şirketlerde yönetim ise esas sözleşme ile belirlenmiş veya genel kurul tarafından seçilmiş bir veya birden fazla kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından gerçekleştirilir.

> Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket: Bu şirket türünde sermaye paylara bölünür. Ortakların bir veya birkaçı şirket alacaklarına karşı kollektif şirket sorumluluğuna sahipken, diğer ortaklar anonim şirket sorumluluğuna sahiptir. Kollektif şirket sorumluluğuna sahip olan ortaklar komandite, anonim şirket sorumluluğuna sahip olan kişiler ise komanditer olarak değerlendirilir.

Girişimcilerin yeni bir girişimde bulunurken ekonomik amaç ve çıkarları, iş modeli, sermaye gibi çeşitli değişkenleri göz önünde bulundurarak ortak türlerinden en uygun olanı belirlemesi gerekiyor. Başarılı bir girişim için uygun ortaklık modelinin tercih edilmesinin yanı sıra inovasyon ve girişimcilik süreçlerine yönelik gelişmelerin ve güncel bilgilerin takip edilmesi oldukça önemlidir. Tüm bu gelişmeler ve güncel bilgilere Multinet Blog sayfamız üzerinden ulaşabilir, girişiminizde sizlere pek avantaj sağlayacak Multinet UP çözümlerini keşfedebilirsiniz.