BA/BS Formu Nedir ve Nasıl Düzenlenir?

BA/BS formu, alıcı ve satıcının faturaları arasındaki uyumluluğu tespit etmek için düzenlenir. Alıcı tarafından hazırlanan forma BA, satıcının düzenlediğine ise BS denir. Ticari işlemlerde mutabakat sağlayan bu formlar, sahte fatura gibi sorunları önler. Ayrıca işletmelerin kazancını koruyan KDV iadelerinde de önemli bir rol oynar. BA / BS formlarına dair tüm detayları, güncel değişikliklerin ve yasal düzenlemelerin yer aldığı bu yazıdan öğrenebilirsiniz. 

Vergi Dairesine Beyan Edilen BA / BS Formu Nedir?

BA/BS formu, kurum ve kişilerin ticari işlemlerine istinaden kestiği faturaların kontrolünü sağlar. Form BA/BS, bilanço esasına göre defter tutan işletmelerin KDV hariç 5.000 TL ve üzeri olan alım satım işlemlerini kapsar. Aylık olarak hazırlanması ve takip eden ayın son gününde vergi dairesine beyan edilmesi gerekir. Söz konusu formlar beyanname türü olsa da herhangi bir vergi yükümlülüğü yaratmaz. Yani beyandan sonra vergi ödemenize gerek yoktur. 

Hangi Durumlarda BA / BS Formu Düzenlenir?

BA/BS bildirimine konu olan ticari işlemler, belirli bir alt limitin üzerindedir. Bu sınıra göre alım satım sürecinde kesilen faturanın KDV dâhil edilmeden en az 5.000 TL tutarında olması gerekir. Bir ay içinde aynı kişiye gerçekleştirilen satışlar bahsi geçen bedeli aşıyorsa BS formu beyanı istenir. Benzer şekilde aynı işletmeden yapılan alışlarda da BA formu düzenlenir. 

Elektronik belge olarak düzenlenen belgeler Form Ba ve Form Bs bildirimlerine dahil edilmeyecektir. Alışları ve Satışlarının tamamı e- belge (e-fatura ve e-arşiv fatura v.b) ile olan mükellefler boşta olsa BA, BS formu vermeyecekler.

Bir kişi veya kurumdan yapılan mal ve/veya hizmet alış tutarları ile bir kişi veya kuruma yapılan mal ve/veya hizmet satış tutarlarına ilişkin KDV hariç 5.000.- TL tutarındaki haddin belirlenmesinde, elektronik olarak ve kâğıt ortamında düzenlenen tüm belgeler birlikte değerlendirilecektir. Söz konusu haddin aşılması halinde sadece kâğıt ortamında düzenlenen belgeler bildirimlere dahil edilecektir.

Söz konusu formların beyan edilmesi için faturanın tek bir işlemden oluşması gerekmez. Örneğin firmanın aynı alıcıya yaptığı 1.000 TL, 2.500 TL ve 3.000 TL tutarlarındaki satışlar için beyanda bulunması mümkündür. Burada toplam tutarın 5.000 TL’nin üzerinde olması yeterlidir. Ancak beyanda her bir faturanın ayrı ayrı gösterilmesi gerekir. 

BA / BS Formu Nasıl Düzenlenir?

BA/BS düzenlemesi için Gelir İdaresi Başkanlığı üzerinden Beyanname Düzenleme Programı'nı indirmeniz gerekir. Ardından toplam fatura adedini ve KDV hariç tutarı programın ilgili bölümlerine yazabilirsiniz. Beyan edilen alış ya da satış bedellerinin TL cinsinden ve kuruş bilgileri olmadan verilmesi beklenir. Örneğin 20.030,50 TL tutarındaki faturayı, sisteme 20.030 TL olarak girebilirsiniz. Bu işlemi yaparken aşağıdaki hususları göz önünde bulundurabilirsiniz.

• İşletme ve kişiler, birden fazla şubeden yapılan alışları ve satışları muhasebe sisteminde ayrı ayrı takip etse de sistemde bir BA/BS formu üzerinde tek satır olarak gösterir.
• İthalat işlemlerinin BA formlarında gümrük giriş beyannamesi kapanış tarihine bakmanız gerekir. İhracatta BS formlarının beyan edilmesinde ise fiili dış satımın gerçekleştiği tarihi esas alabilirsiniz.
• Bildirim formlarında tarafların vergi kimlik numarası ithalatta “1111111111”, ihracatta ise “2222222222” olarak kodlanır. 
• Mükelleflerin, tarafların T.C. kimlik ya da vergi kimlik numaralarını doğru yazmaları önemlidir. 

Alım ve satım işlemlerindeki taraflara dair tüm bilgilerin beyannamede eksiksiz olarak yer alması önem taşır. Şahsın ya da şirketin bilgilerinin gerçeği yansıtmadığı durumlarda ise öncelikle adli ve idari makamlardan bu durumun tespiti istenir. Ardından hileli durumu gösteren belgeyle beraber forma tarafın adı soyadı veya unvanının yazılması gerekir. Fatura bedeli ve adedini de ekledikten sonra beyannameyi gerçekleştirebilirsiniz.  

BA / BS Formu Nasıl Beyan Edilir?

BA/BS beyannamesini kâğıt üzerinde ya da elektronik ortamdan yapabilirsiniz. Bilanço esasına göre defter tutan ve beyannamelerini elektronik ortamda verenlerin söz konusu formları da aynı yöntemle bildirmesi gerekir. Bu mükelleflerin elden veya posta yoluyla yaptığı bildirimler geçerli değildir. Formları, “Gelir İdaresi Başkanlığı”nın sitesinden beyan edebilirsiniz. BA/BS formlarını beyan ederken dikkat edeceğiniz noktalar ise şunlardır:

• Bildirimleri son gün ve saat 24.00’ü geçmeden onaylamanız gerekir. 
• Beyanın son bağlı olunan vergi dairesine yapılması istenir.
• Elektronik ortamdaki formlar; kullanıcı kodu, mükellefe ilişkin detaylar, eğer varsa yeminli mali müşavirin ve serbest muhasebecinin bilgilerini içerir. 

BA/BS verilme süresi, takip eden ayın son günü saat 24.00’e kadardır. BA/BS son gününe kadar bildirim yapmayan şahıslar ve şirketler, özel usulsüzlük cezası öder. BA/BS cezası tutarı, her yıl tıpkı vergi takvimindeki sınırlar gibi değişir. 2023 takvim yılında bu formları bildirmeyen mükellefler, 7.500 TL özel usulsüzlük cezası öder. Ancak formların 10 gün içinde beyan edilmesi hâlinde ceza ortadan kalkar. Yine süresinde bildirim verilmiş olması şartı ile 10. günden sonra 15 gün içinde düzeltme beyannamesi verilmesi halinde ceza 1/5 oranında (2023 yılı için 7.500/5=1.500.TL) uygulanır.

Hangi Belgeler BA/BS Formları ile Beyan Edilir?

BA/BS beyanı, yasalarla belirlenen limitler ve mükellefler için zorunludur. Ayrıca bu formlara mutlaka dâhil edilecek belgeler de bulunur. BA/BS formları ile beyan edilen belgeler şunlardır:

• Fatura
• İrsaliyeli fatura
• Serbest meslek makbuzu
• Müstahsil makbuzu
• Gider pusulası
• Sigorta komisyon gider belgesi
• Yolcu bileti

Söz konusu belgeler arasında akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihazlardan alınan fişler de yer alır. Bu fişler, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin ÖKC Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanun ile fatura yerine geçen belge olarak kabul edilmiştir. Yani şirketiniz için yaptığınız akaryakıt alımlarında size verilen fişleri de BA/BS formlarına eklemeniz gerekir. Dilerseniz MultiPetrol yakıt kartı hizmetiyle aylık akaryakıt giderlerini 3 fatura altında toplayabilir, form bildirimlerini pratik hâle getirebilirsiniz. 

Kimler BA / BS Formunu Vermekle Yükümlüdür?

Muhasebe defterlerini bilanço esasına göre tutan işletmeler, BA/BS formunu vermekle yükümlüdür. Vergi Usul Kanunu uyarınca birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına; ikinci sınıf ise işletme hesabına göre defter tutar. Bilanço esasından işletme hesabına geçen işletmeler, ilgili hesap döneminden itibaren beyanname vermeye başlar. Aksi durumda ise BA/BS verme zorunluluğu ortadan kalkar. 

BA / BS Mutabakatının Yasal Dayanağı Nedir?

BA/BS mutabakat formunun yasal dayanağı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Bilgi Verme” başlığını taşıyan 148. maddesidir. Bu maddede gerçek ve tüzel kişilerin, Hazine ve Maliye Bakanlığının ya da  vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecbur olduğu yer alır. BA/BS sınırına ve esaslarına göre verilen formlar da bu bilgiler arasındadır. 

BA ve BS Formları Uygulamasındaki Güncel Değişiklikler Nelerdir?

543 sıra nolu Vergi Usul Kanunu tebliği, BA ve BS formlarının bildirim sürecinde bazı değişiklikleri içerir. Bu değişikliğe göre mükelleflerin alım satım işlemleri 5.000 TL’nin altında kalıyorsa ya da elektronik belgelerden oluşuyorsa ilgili dönemde beyanname verilmez. Ayrıca BA/BS’de yeni dönemde elektronik belgeler bildirime eklenmez. 

VUK Göre Düzenlenen Elektronik Belgeler: (VUK 509 Sıra Nolu Gn.Tb.) 

• e-Fatura 
• e-Arşiv Fatura 
• e-İrsaliye 
• e-Müstahsil Makbuzu 
• e-Serbest Meslek Makbuzu 
• e-Gider Pusulası 
• e-Bilet 
• e-Sigorta Komisyon Gider Belgesi 
• e-Sigorta Poliçesi 
• e-Döviz Alım-Satım Belgesi 
• e-Dekont

Diğer taraftan, güncel değişiklikle bir kişi ya da kurumdan yapılan alım satımların KDV hariç 5.000 TL’nin üzerinde olup olmadığı belirlenirken tüm belgeler birlikte değerlendirilir. Yani elektronik ortamda hazırlanan ve kâğıt üzerinde tuttuğunuz belgelerin her birini hesaba dâhil etmeniz gerekir. Eğer toplam tutar bahsi geçen sınırı aşıyorsa sizden sadece kâğıt üzerinde düzenlenen belgeleri bildirmeniz istenir. 

Multinet Up Çözümleri ile Benzersiz Vergi Avantajlarını Keşfedin!

MultiNet yemek kartı ile yemek ödemelerinde her yıl binlerce TL tasarruf edebilirsiniz. MultiNet yemek kartı ile 10 çalışanınız için yılda 48.000 TL’ye varan vergi tasarrufundan yararlanabilirsiniz. Vergi avantajından yararlanmak için aşağıda yer alan formu doldurun, arkadaşlarımız sizi hemen arasın. 

Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, hukuki görüş ve tavsiye içermediğini, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki mevzuata dayalı olduğunu ve zamanla mevzuat değişiklikleri ile ilgili kurumların görüşleri çerçevesinde güncelliğini yitirmiş olabileceğini bildiririz.