Periyodik Kontrol İzni Nedir?

Kadın çalışanların hamilelik dönemlerine yönelik bazı yasal düzenlemeler bulunur. 4857 sayılı İş Kanunu’na göre hamile personellerin çalışma şartları ve izin süreleri özel hükümlere tabidir. İşverenler, anne olmaya hazırlanan çalışanlarına yönelik yasal mevzuatlara uymak zorundadır. Bu düzenlemeler arasında yer alan periyodik kontrol izni, hamile çalışanların en önemli haklarından biridir. Yazının devamında bu izin türüne dair merak edilenleri ele aldık. 

Periyodik Kontrol Nedir?

Periyodik kontrol, belirli aralıklarla tekrarlanan muayene, test ve tetkiklerdir. Hamilelik döneminde hem anne adaylarının hem bebeklerin sağlığını düzenli olarak izlemeyi sağlar. Bu kontrollerde bebeğin gelişimini takip etmek ve annenin genel sağlık durumunu öğrenmek için yapılan kan testlerinden ultrasonografiye kadar farklı uygulamalar vardır. Periyodik kontrolleri, hamilelik döneminde çalışmaya devam edenlere verilen yasal izin sürelerinde gerçekleştirmek mümkündür. 

İşverene Hamilelik Bildirimi Ne Zaman Yapılmalıdır?

4857 sayılı İş Kanunu’nda işverene hamilelik bildirimine dair herhangi bir düzenleme yoktur. Yani hamile çalışanların bu durumu şirketin yetkililerine haber vermesi zorunlu değildir. Ancak hamile personellere sağlanan esnek çalışma saatleri ve izin sürelerinden yararlanmak için işverenle iletişime geçilmelidir. Hamileliği, öncelikle sağlık raporuyla kanunen tescil ettirmek gerekir. Ardından bu raporu, işverene ya da yetkili birime teslim etmek mümkün olur. 

Periyodik Kontrol İzni Nasıl Kullanılır?

Periyodik kontrol izni, hamile çalışanlara tanınan bir haktır. Anne olmaya hazırlanan personeller, bu haktan ücretli ve yıllık izin süresinden bağımsız olarak yararlanır. Periyodik kontrol izninin sıklığını, çalışan ve işveren doktordan alınan tavsiyelere göre ortaklaşa belirler. Bu doğrultuda taraflar, iş akışını sekteye uğratmayan bir plan çerçevesinde ilerler. Böylece hem hamile personelin sağlığını ve hem de şirketin iş sürekliliğini korumak mümkün hâle gelir. 

Kontrol İzni Ücretli midir?

İş Kanunu’nda kadın çalışanlara yönelik periyodik kontrol ve doğum izni gibi haklar bulunur. Bu düzenlemeler arasında ücretli ve ücretsiz olmak üzere farklı izin türleri vardır. Periyodik kontrol izni, ücretli olarak kullanılan haklardan biridir. Yani çalışanlar, hamilelik süresince herhangi bir maddi ve sosyal hak kaybı yaşamadan belirli aralıklarla doktor kontrolüne gidebilir.   

Periyodik Kontrol İzni Zorunlu mu?

Türkiye’de çalışanların haklarına ve sorumluluklarına yer veren 4857 sayılı İş Kanunu, periyodik kontrol iznini hükme bağlar. İlgili kanunun “Analık Hâlinde Çalışma ve Süt İzni” başlıklı 74.maddesinde bu izine dair hükümler vardır. Süt izni gibi hakları içeren bu maddenin ek fıkrasında “Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.” ibaresi yer alır. Özetle, kadın işçiye hamilelikte periyodik kontrol izni vermek zorunludur. 

Çalışana periyodik kontrol izni vermenin bir diğer yasal dayanağı da 92/85/EEC sayılı Avrupa Birliği Yönergesi’dir. Türkiye’nin de kabul ettiği bu yönergenin 9.maddesinde “Üye devletler, hamile çalışanın muayeneleri iş saatleri içinde yapılması gerekiyorsa, ulusal mevzuat ve/ veya uygulamaya uygun olarak ücretli izin sağlanması yönünde gerekli önlemleri alacaklardır.” hükmü bulunur. 

Periyodik Kontrol İzni Verilmezse Ne Olur?

Hamilelikte periyodik kontrol izni, yasalarla korunan haklar arasındadır. Dolayısıyla işveren tarafından göz ardı edildiğinde bazı hukuki sonuçlar doğurur. Hamile çalışan, iş yerindeki bu haksız uygulamadan dolayı kanuni haklarını arayabilir. Örneğin yazılı itirazda bulunabilir, sonuç alamazsa şirketi Türkiye İş Kurumu’na şikâyet edebilir. Ayrıca personelin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme seçeneği de vardır. 

Öte yandan, periyodik kontrolün yıllık izinle yaptırılması gibi kanuna aykırı uygulamalar söz konusudur. Bu noktada yasal mevzuattaki yıllık izin tanımını incelemekte fayda vardır. 4857 sayılı İş Kanuna bağlı Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nin 6.maddesinde “İşveren tarafından yıl içinde verilmiş bulunan diğer ücretli ve ücretsiz izinler veya dinlenme ve hastalık izinleri yıllık izne mahsup edilemez.” ibaresi yer alır. Yani zorunlu ücretli izinler, yıllık izin süresinden bağımsızdır. 

Multinet Up Hizmetleri ile Çalışanlarınızı Yan Haklar ile Motive Edin!

İşletmelere kapsamlı çözümler sunan Multinet Up, çalışanlarınızı doğum hediyesi gibi yan haklarla motive etmenize yardımcı olur. Bu çözümler arasında yer alan MultiGift Kurumsal Hediye Kartı, esnek yan haklarla ve ayni yardımlarla personellerinize destek vermenizi sağlar. Ayrıca 20.000’i aşkın noktada geçerli olmasıyla çalışanlara alışveriş özgürlüğü tanır. Şirketinize de %45’e varan vergi avantajı getirir. Hem firmaların hem personellerin ihtiyaçlarına başarıyla yanıt veren Multinet Up çözümleriyle hemen tanışabilirsiniz.