Nasıl İyi Bir Lider Olunur?

Liderler, toplum hayatının en küçük biriminden en büyüğüne kadar her noktada kilit konumda yer alırlar. Grupların ilerlemesi için liderlerin varlığı adeta şarttır. Bu önemli pozisyonun rastgele biri tarafından üstlenilmesi mümkün değildir. Liderlik, doğuştan gelen kişilik özellikleriyle ya da kişinin kendini geliştirmesi ile mümkündür. Yani kendinizi geliştirerek “iyi bir lider” olabilmeniz mümkündür.

Lider Nedir?

“Lider nedir?” ve “Liderlik nedir?” sorusu iş dünyasında kafa karıştırıcı olabilir. Liderlik ile ilgili birçok tanım vardır. İş dünyasında lider olmak, yönetilen ekibin ya da şirketin; hedeflerine ulaşacağı yolu çizmek, ilham vermek ve çalışanları etkilemek olarak kısaca tanımlanabilir. Dolayısıyla liderlik, yalnızca bir ünvan veya pozisyon değildir. 

Bir liderden beklenen özellikler kısaca şöyledir:

• Lider olmak isteyen biri, geleceğe dair net hedefler belirlemeli, stratejilerini uzun vadeli kurmalıdır. 
• Grubundaki üyelerin en iyi performanslarını sergilemelerini sağlamalıdır. 
• Yalnızca öngörülebilen durumlarda değil, riskli aşamalarda da karar alabilmelidir.
• Bir liderin insan ilişkilerinde başarılı olması da son derece önemlidir. Bu nedenle de duygusal zekasının yüksek olması gerekir. 
• Etik ilkelere önem vermesi ve elbette takım çalışmasına uygun olması gerekir.
• Kendini hiçbir zaman öğrenmeye ve gelişime kapatmamalıdır.

Lider Kime Denir?

Lider kelimesi, Fransızcadan dilimize girmiştir. Önder veya rehber gibi anlamlara gelir. Bu anlamda liderin yönlendirici konumda olduğunu söylemek mümkündür. İş dünyası açısından düşünecek olursak bir şirketin hedefleri doğrultusunda ilerlemesine yardımcı olan kişiye lider denir. Lider bu süreçte kararlar alır ve sorumluluk üstlenir. Diğer ekip üyelerini ve bazen ekibi dışındaki insanları da etkiler. Süreci mümkün olan en iyi şekilde yönetir. Liderlik özelliklerine sahip bir kimsenin bu süreci optimize etmesi mümkündür.

Lider profili ile ilgili bilinmesi gereken en önemli husus ise yöneticiden farklı bir konumu olmasıdır. Her lider yönetici olmayabilir ama özellikle üst düzey yöneticilerin lider olması beklenir. 

Lider Yönetici ve Yönetici Arasındaki Farklar Nedir?

Lider yönetici ve yönetici kavramları sıklıkla birbirinin yerine kullanılır. Oysa bu kavramların arasında belirgin farklar vardır. Aşağıda yer alan tablodan temel farkları görebilirsiniz.

Lider Yönetici	Yönetici
Geleceğe dair vizyon oluşturur	Mevcut misyonları gerçekleştirir
Yenilikçidir ve değişimi teşvik eder	Mevcut sistemi korur
Çalışanları motive eder ve onların potansiyellerini ortaya çıkarmalarını sağlar	Görev ve sorumlulukları dağıtır ve performansları değerlendirir
Empati üzerine odaklanır	Otorite üzerine odaklanır
Uzun vadeli hedeflere odaklanır	Kısa vadeli hedeflere odaklanır ve günlük işlerin aksamadan tamamlanmasını sağlar
Risk almayı sever	Kurallar ve prosedürler çerçevesinde çalışır
İnsanlar tarafından gönüllü olarak takip edilir	İnsanlar tarafından hiyerarşi çerçevesinde takip edilir

Lider yönetici ile yönetici arasındaki farklar bu şekilde sıralanabilir. Bu farkları çoğaltmak mümkündür. Siz de bu özelliklerden yola çıkarak iş ortamınızdaki lider yöneticileri ve yöneticileri fark edebilirsiniz. Kendi çalışma metodunuza ve kişilik özelliklerinize dikkat ederek lider yöneticiliğe mi yoksa yöneticiliğe mi yatkın olduğunuzu anlayabilirsiniz.

Lider Olmak için Sahip Olunması Gereken Liderlik Özellikleri Nelerdir?

“Nasıl lider olunur?” sorusuna cevap arıyorsanız öncelikle belirli özellikleri edinmeniz gerektiğini bilmelisiniz. Bu özelliklerden bazılarına doğuştan sahip olabilirsiniz. Kimilerini de sonradan geliştirmeniz gerekebilir. İşte sahip olmanız gereken liderlik özellikleri şunlardır:

• Vizyonerlik: Liderlerin stratejik planlama yapabilmesi ve geleceğe dönük öngörüleri olması beklenir. 
• İletişim becerileri: Liderlerin açık ve etkili iletişim becerilerine sahip olmaları beklenir. Düşünce ve planlarını net bir şekilde ifade edebilmeleri ve aynı zamanda dinleme becerisine de sahip olmaları gerekir.
• Motivasyon: Liderler hemen her zaman yüksek bir motivasyona sahip olmaları, ekiplerini motive edebilmeleri ve ekip üyelerinin performans gösterebilmelerini sağlamalıdır. 
• Karar verme becerisi: Liderlerin hızlı ve doğru kararlar almaları beklenir.
• Empati: Liderler başkalarının duygu ve ihtiyaçlarını anlamalıdır. Böylece ekip üyeleriyle güçlü ve gerçek bağlar kurabilirler. Bu beraberinde turnover oranının düşmesine de katkı sağlar.
• Problem çözme: Liderlerin, karşılaştıkları problemler için yaratıcı ve etkili çözümler bulması beklenir.
• Esneklik: Adaptasyon yeteneklerinin yüksek olması, düşük koşullara hızla uyum sağlaması ve ekibinin sarsılmasına izin vermemesi gerekir. 
• Güvenilirlik: Ekip üyelerinin liderlerine güvenmesi beklenir. 
• Öğrenme: Sürekli öğrenmeleri ve gelişime açık olmaları istenir. 
• Hedef belirleme: OKR ve KPI gibi ekip üyeleri için hedefleri kolayca belirleyebilmeleri gerekir. Herdeflerin her bir ekip üyesinin erişebileceği seviyede olması, zor ya da kolay olmaması da en önemli kriterdir. 

Liderlerin daha birçok özelliğinden söz etmek mümkündür. Ancak genel olarak bu özelliklere sahip olmak, liderlik için iyi bir başlangıç yapmanızı sağlar. Bu özelliklere sahipseniz, şirkette lider olmaya aday kişilerden biri olabilirsiniz. Halihazırda yönetici olarak görev yapıyorsanız, lider yöneticiliğe adım atmak için eksik yanlarınızı geliştirerek başarılı olabilirsiniz. 

İyi Bir Lider Olmak için Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Liderlik özelliklerine sahip olmak, bu görevi başarıyla yerine getirmek için tek başına yetmeyebilir. İyi bir lider olmak için öncelikle kendinizi iyi tanımalısınız. Güçlü ve zayıf yönlerinizi keşfetmelisiniz. Güçlü yönlerinizi korumayı ve geliştirmeyi öğrenmeli ve bu alanlara eğilmelisiniz. Zayıf yönlerinizi göz ardı etmemeli ve güçlendirmeye çalışmalısınız. Bu noktada gerekirse bir danışmandan yardım alabilirsiniz. Dilerseniz “SWOT Analizi” gibi şirketler için kullanılan yöntemleri, kendi üzerinizde deneyebilir ve güçlü, zayıf ya da gelişime açık yönlerinizi keşfedebilirsiniz. 

Sürekli öğrenmeli, zihninizi ve bedeninizi aktif tutmalısınız. Yalnızca kendi alanınızda değil, farklı konularda da bilgi ve tecrübe sahibi olmalısınız. Tüm bunlara vakit ayırabilmek için hayatınızı düzenlemeniz gerekir. 

İletişim becerilerinizi geliştirmelisiniz. İnsan ilişkilerinde kendinizi gözlemlemeli ve hatalarınızı fark etmelisiniz. İnsanların sizden uzaklaştığı noktaları bularak törpüleyebilirsiniz. Dinleme ve ifade gücünüzü mutlaka geliştirmelisiniz. Yalnızca sözlü değil, yazılı anlatımınızı da ilerletmenizde fayda vardır. İletişim dilinizi bulunduğunuz ortama göre adapte etmeyi öğrenmelisiniz. Tüm bunlar için bir iletişim uzmanından yardım almanız mümkündür.

Son olarak en önemli nokta duygusal zekadır. Ancak yalnızca analitik zekanızın kuvvetli olması lider olabilmeniz için yeterli değildir. Kitleleri yönetebilmek için duygusal zekanızı da güçlendirmeniz gerekir. Böylece değişen durumlarda psikolojik sağlamlığınızı koruyabilir ve hem kendi duygularınızı hem de başkalarınınkileri yönetebilirsiniz. Gelişen duygusal zekanız sayesinde empati yeteneğinizi güçlendirebilirsiniz. Bu sayede iletişim becerinize de destek olursunuz.

Uyarı: Multinet Up Blog’da yer alan içeriğin yalnızca bilgi verme amaçlı olduğunu, bilgilerin Multinet Up Blog’un hazırlanma tarihindeki bilgilere dayanarak hazırlandığını ve bilgilerin daha sonra değişebileceğini unutmayınız!